Bijna de helft van alle CO2-rechten is gratis: ‘Anders worden bedrijven op te grote achterstand gezet’

Het aantal CO2-rechten in Nederland neemt ieder jaar iets af. Iets minder dan de helft van deze rechten is gratis. De andere helft wordt geveild door de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). "En daar moeten bedrijven dus voor betalen", legt directeur-bestuurder Mark Bressers van de NEa uit in Stand van Nederland: Generatie Next.

Verreweg de meeste uitstoot van broeikasgas komt van de zware industrie. De grote industrie- en elektriciteitsbedrijven zijn verantwoordelijk voor ruim de helft van alle uitstoot. In Europa zijn deze bedrijven verplicht om bij de overheid CO2-rechten te kopen voor iedere ton die uit de schoorsteen komt.

De Nederlandse Emissieautoriteit in Den Haag maakt deze rechten. In de eerste jaren van de CO2-handel hoefde de industrie echter niet te betalen voor deze rechten.

'Niet te grote achterstand'

"Wat is afgesproken is dat bedrijven bij ons als Nederlandse Emissieautoriteit niet alleen moeten aangeven hoeveel CO2 ze uitstoten, maar ook hoeveel ze produceren", vertelt directeur-bestuurder Mark Bressers. "Wij willen uiteindelijk van al die bedrijven weten: hoeveel ton CO2 heeft u per ton product nodig?"

Bedrijven die op wereldschaal opereren krijgen een deel van die rechten gratis. "Die gratis rechten zijn een manier om ervoor te zorgen dat bedrijven die concurreren met Chinese of Amerikaanse bedrijven niet op een te grote achterstand worden gezet omdat wij hier met elkaar rechten hebben afgesproken."

Steeds iets minder CO2-rechten

De totale hoeveelheid CO2-rechten wordt dus ieder jaar iets minder. "Stel je dat voor als een bak met knikkers. En elk jaar zeggen wij met elkaar als Europa: wij halen een hand knikkers weg", besluit Bressers.

Het grootste deel van de CO2-uitstoot komt nog altijd op rekening van de industrie. Handelssystemen met verplichte CO2-rechten en vrijwillige CO2-compensaties moeten ook in deze sector zorgen voor een transitie. CO2 is handelswaar geworden, puur geld. Maar helpen dit soort initiatieven om de uitstoot omlaag te krijgen of verdienen bedrijven, instanties en beleggers er vooral aan? Wie profiteren?

LEES OOK: Meetstation: CO2-concentratie hoger dan afgelopen 800.000 jaar