Minister Ollongren past procedure briefstemmen aan na problemen
De werkwijze van het tellen van briefstemmen wordt aangepast nadat veel stemmen ongeldig bleken te zijn. Ook zijn de al uitgebrachte stemmen niet verloren gegaan. "De enveloppen die terzijde zijn gelegd zullen vanaf vandaag op nieuwe instructie worden gecheckt op de stempas", vertelt demissionair minister Kasja Ollongren (Binnenlandse Zaken) in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Degenen die een geldige stempas hebben zullen vanaf morgen mee kunnen worden geteld."
De nieuwe procedure houdt in dat de briefstembiljetenvelop nu mag worden geopend om te zien of daar een stempas in zit. Daarna wordt gekeken of de stempas geldig is. Als dat zo is mag de geopende envelop met stembiljet zonder controle in de stembus worden gedaan.
Briefgeheim
Veel gemeenten zijn enveloppen maandag al gaan 'vooropenen', legt Ollongren uit. "Dat betekent dat ze de briefstemmen die binnen zijn gekomen openen om de andere envelop eruit te halen, dus de dichte envelop met het stembiljet erin", legt ze uit.
In veel gevallen signaleerden gemeenten dat mensen de stempas in de gesloten envelop stopten, gezamenlijk met het stembiljet. Deze stemmen moest terzijde worden gelegd omdat het briefgeheim anders geschonden werd. De stembureaumedewerker zou dan namelijk kunnen zien op wie de stem is uitgebracht. Sommige gemeenten hebben geconstateerd dat het wel 8 procent van de stemmen betreft, andere zitten wat lager, op 5 a 6 procent, zegt Ollongren. "In ieder geval een best hoog percentage."
Instructies
De instructies over het briefstemmen waren volgens Ollongren duidelijk, maar ze kan zich goed voorstellen dat mensen de fout "onnadenkend" hebben gemaakt. "Ik vond het erg belangrijk om te kijken of we dit konden oplossen, want de kiezers hebben uiteindelijk gewoon de intentie om te stemmen", zegt de bewindsvrouw. "De mensen die dit fout hebben gedaan kan ik geruststellen, want die stemmen zullen meetellen."
Ollongren heeft over de aanpassing van de procedure spoedadvies gevraagd aan de Kiesraad en de Raad van State. Zij hebben geen bezwaar tegen de aanpassing. Politieke partijen hadden aangedrongen snel met een oplossing te komen.
De gemeenten worden voor het middaguur nog op de hoogte gebracht van de nieuwe werkwijze.
Premier Mark Rutte benadrukt dat er het eerst op zo'n grote schaal per post wordt gestemd. Fouten zijn dan "onvermijdelijk", zo zegt hij in Goedemorgen Nederland. "Dat er in de praktijk dingen anders lopen, daar moet je mee omgaan."
LEES OOK: Veel briefstemmen dreigen verloren te gaan: ‘Zag je van verre aankomen’