‘Supermarkten stimuleren ons niet om heel gezond te eten’

Nederlanders halen 75 procent van hun voedsel uit de supermarkt. Daarmee spelen de supers zeker een rol in het feit dat meer van de helft van de Nederlanders te dik is, stelt directeur van Questionmark Charlotte Linnebank. “Supermarkten hebben inmiddels een grote invloed op wat wij kopen”, vertelt ze in Stand van Nederland: Generatie Next, het economisch onderzoeksprogramma van WNL.

Meer dan 80 procent van de folderaanbiedingen van de grote supermarktketens bestaan uit producten die niet uit de schijf van vijf komen, bleek uit onderzoek van Questionmark. “Dus als je kijkt wat supermarkten ons aanbieden in de reclame, stimuleren ze ons niet om heel gezond te eten”, zegt Linnebank. “En als je kijkt naar de winkelinrichting hebben de meeste supermarktketens nog steeds ongezonde producten bij de kassa liggen, zoals chocola en snoep.”

‘Je had niet veel te kiezen’

Questionmark is een organisatie die ervoor probeert te zorgen dat voedselproducenten en supermarkten meer gaan concurreren op gezondheid in plaats van alleen in prijs en smaak. Want dat is wat er in de afgelopen honderd jaar ontzettend veranderd is. “Tot halverwege de vorige eeuw deden we boodschappen nog bij de groenteman, de bakker, slager en bij de kruidenier”, legt Linnebank uit. “En als je daar je boodschappen kwam doen gaven zij jou het product waar je om vroeg. Daar had je niet veel keuze in, en er was ook maar een prijs.”

Vlak na de Tweede Wereldoorlog ontstonden de eerste supermarkten, die ervoor zorgden dat voedsel een stuk betaalbaarder werd. Maar omdat er meerdere meerdere varianten van een product werd aangeboden, moesten producenten met elkaar gaan concurreren. “Op het gebied van smaak betekent dat dat er meer zout, suiker en vetten werden toegevoegd, tot op het punt dat veel hoogbewerkte producten nu ongezond zijn geworden.”

De huidige coronapandemie toont het pijnlijk aan: overgewicht zorgt voor een extreme piek in deze gezondheidscrisis. (Te) dikke mensen zijn een grote risicodoelgroep. En dat is kostbaar. De rekening voor de gezondheidszorg loopt rap op. Hoe is dat op te lossen? Minder vet, suiker en zout in eten stoppen, zou je zeggen, maar lekker en ongezond eten levert ons ook een hoop geld op. En dat vinden we nou eenmaal lekker. Is met gezond voedsel wel geld te verdienen?

Kijk donderdag 11 maart om 22.20 naar de nieuwste aflevering van Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2. Alle afleveringen kun je terugkijken op NPO Start.

Door: Marinka Wagemans