Rob Jetten (D66) wil lidmaatschap EU vastleggen in Grondwet: ‘Dubbel slot op de deur’

Het lidmaatschap van de Europese Unie moet worden verankerd in de Grondwet, zo vindt D66. De Tweede Kamer debatteert vanmiddag over dit wetsvoorstel van fractievoorzitter Rob Jetten. "Een dubbel slot op de deur zodat we op een zorgvuldige manier omgaan met de Europese Unie, waar we zo veel geld aan verdienen", legt hij uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Wanneer Nederland ooit op het punt komt van een Nexit en dus de Europese Unie wil verlaten, moeten we daar op een "fatsoenlijke manier over kunnen praten", zegt Jetten. Daar zou deze wet onder andere voor moeten zorgen. Hij noemt het "heel gek" dat de Europese Unie nog niet in onze allerbelangrijkste wet is opgenomen. "Er staat ook in hoe we onze democratie hebben georganiseerd: de rol van de Tweede Kamer, provincies en gemeenten."

'Politieke oprisping'

Als voorbeeld wijst Jetten naar het Verenigd Koninkrijk. "Je kon zien dat er in een politieke oprisping werd gekozen voor die Brexit, zonder dat er een goed plan lag", zegt de fractievoorzitter, die zelf benadrukt absoluut niet voor een vertrek uit de Unie te zijn. "Door in de Grondwet de Europese Unie op te nemen, kun je ook met elkaar afspreken: als we uit de Unie willen, doen we dat ook op een ordentelijke manier. Met een fatsoenlijke route waarover gedebatteerd moet worden en met plannen, waardoor je niet ondoordacht uit die Unie stapt."

Uit een onderzoek dat I&O Research uitvoerde onder Nederlanders blijkt dat 20 procent van hen voor een Nexit is. Daarnaast zijn er ook nog talloze Eurosceptici in ons land. Jetten reageert ontkennend op de vraag of dit wetsvoorstel eventueel minachtend zou zijn tegenover deze groep mensen. "De steun voor de EU is ook in Nederland groter dan die eigenlijk lange tijd is geweest", zegt Jetten. "Eigenlijk iedereen ziet iedereen de economische voordelen, maar ook van de Unie als een waardegemeenschap. Ook het Nederlandse bedrijfsleven steunt dit wetsvoorstel. Die zien dat ze echt miljarden verdienen aan de Europese interne markt en willen de chaos van een Brexit voorkomen."

'Bedrijfsleven profiteert enorm'

Want dat is volgens de D66'er het belangrijkste aan dit plan: het "dubbele slot" voor het Nederlandse bedrijfsleven, dat enorm profiteert van de Europese, interne markt. Dat is ook de reden dat de belangrijkste ondernemersclubs van Nederland, VNO-NCW en MKB-Nederland, achter het wetsvoorstel staan, aldus Jetten. "Of dat je nu een havenondernemer bent in Rotterdam, een logistiek ondernemer in Venlo of een chipmaker in Eindhoven: al die ondernemers weten dat ze zonder de Europese Unie veel minder zouden kunnen omzetten en dat er veel banen verloren zouden gaan."

Symbolisch

Parlementair verslaggever Eric Vrijsen van Elsevier Weekblad is van mening dat de Grondwet niet telkens veranderd moet worden. "Het is geen mode-artikel", zegt hij. "Ik snap het sentiment. Brexit, kijk eens wat een ellende, dit moeten we niet willen. Maar je moet de Grondwet niet onderhevig maken aan incidenten."

Het wetsontwerp krijgt een hoge symbolische waarde, vindt hij. "De tegenstanders van Europese eenwording, zoals Wilders en Baudet, zullen hier een enorm nummer van maken. Van 'kijk eens, nu wordt zelfs in de Grondwet onze soevereiniteit ingeleverd in Brussel'." Of ze daar een punt hebben beantwoordt Jetten met de opmerking dat bijna alle Europese lidstaten dit al in hun grondwet hebben geregeld. "Het is geen modieus wetsvoorstel, de EU is gewoon onderdeel van ons staatsbestel."

'Verlaten van EU dan feitelijk onmogelijk'

Ook hoogleraar staatsrecht Jon Schilder ziet het vaststellen van het lidmaatschap van de EU in de Grondwet vooral als symbool. "Nederland heeft al geaccepteerd dat internationaal recht ook rechtstreeks doorwerkt in onze rechtsorde. Dat is de cultuur die wij kennen", zegt hij in Goedemorgen Nederland. "Lidmaatschap van de EU staat in Nederland gewoon vast en is erkend. Dus in zoverre is er weinig nieuwigheid in deze bepaling."

Wel wordt het verlaten van de Europese Unie "uiteraard" ontzettend bemoeilijkt wanneer dit wetsvoorstel doorgang vindt. "Dan moet de Grondwet eerst worden gewijzigd. Dat is bepaald niet eenvoudig in ons land", aldus Jon Schilder. "Als wij hetzelfde zouden willen doen als de Britten hebben gedaan, is dat feitelijk onmogelijk. Dat gaat veel meer tijd en moeite kosten vanwege die grondwetswijziging."

LEES OOK: Europese Unie verwerpt Brits voorstel over visserij in brexitoverleg