Vier jaar Trump: ‘Hij kwam vrijwel alle verkiezingsbeloftes na’
Het is de laatste dag van Donald Trump als president van de Verenigde Staten. Tijd om terug te blikken op zijn vier jaar lange presidentschap, waar hij volgens Amerikadeskundige Koen Peters vrijwel al zijn verkiezingsbeloftes is nagekomen. "Maar wel met een stijl en een koers die bij heel veel mensen verschrikkelijk veel woede, verzet en angst heeft opgeleverd."
"Hij heeft gezegd: we gaan de belastingen aanpakken, de grenzen gaan dicht, we gaan nieuwe handelsverdragen sluiten, we gaan sterk optreden tegen China, en al die dingen heeft hij gedaan", zegt Peters in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Hij heeft heel hard gewerkt om zijn programma waar te maken."
Zijn opvolger, Joe Biden, neemt vrijwel niets mee van zijn voorganger en tegenpool, denkt Peters. "Waar Trump vooral heeft gezegd: ik wil bedrijven de motor laten zijn van de economie, dus belastingen verlagen en regels afschaffen zodat er vrij kan worden ondernomen, ziet Biden liever dat de overheid investeert in infrastructuur. Zo zorgt hij ervoor dat bedrijven opdrachten krijgen om op die manier de economie aan de praat te krijgen", aldus de Amerikadeskundige. "Dus waar Biden geld in de economie stopt om in feite de economie weer op te rakelen, heeft Trump vooral bedrijven de ruimte geven om zelf weer die motor te zijn."
Het enige wat waarschijnlijk wel wordt overgenomen door de Democraten is de andere manier om naar de internationale economie te kijken en de kritischere houding naar China die door Trump werd geïntroduceerd.
Gratie verlenen
Naar verluidt zal Trump vandaag meer dan honderd gratiebesluiten vervaardigen. "Dat is echt een bevoegdheid waar de president in die laatste dagen traditioneel gebruik van maakt", legt Peters uit. Hiermee worden straffen verminderd of zelfs volledig weggestreept. "En de meest controversiële besluiten van politieke vrienden of mensen met een schandalig verleden worden vaak tot het laatst uitgesteld. Dat zal Trump waarschijnlijk ook gaan doen."
De grote vraag is vooral of zijn politieke hulpje Rudy Giuliani gratie krijgt, en zijn oud-medewerker Steve Bannon. Meerdere bronnen rond de president hebben gezegd dat deze twee vertrouwelingen niet op de gratielijst staan. Rapper Lil Wayne (wapenbezit) en voormalig voorzitter van het Huis van Afgevaardigden in de staat New York Sheldon Silver (corruptie) staan wel op de lijst, zo zeggen diezelfde bronnen.
De allergrootste vraag luidt of Trump zichzelf gratie gaat verlenen. "Hij kan bijvoorbeeld nog een strafzaak krijgen naar aanleiding van de gebeurtenissen rondom het Capitool. Dat hem wordt verweten dat hij mensen heeft aangezet om dat te doen." Maar ook in de staat en de stad New York lopen er processen tegen de president. "Vanwege zakelijke en belastingaffaires, maar dat valt niet onder de gratieregeling, want dat betreft alleen federale gebeurtenissen."
De vraag is wel wat voor effect zo'n gratieverlening naar zichzelf gaat hebben, gezien Trump vermoedelijk nog van plan is om terug te keren als president. "Dit is dan niet echt een visitekaartje", zegt Peters. "En de vraag is ook of het geldig blijft."
Richard Nixon
Want experts zijn het er niet over eens of het überhaupt mogelijk is. "Richard Nixon was in 1974 de eerste president die moest aftreden. Die had echt verschrikkelijke dingen gedaan in termen van politieke misdrijven. Hij overwoog zichzelf gratie te verlenen, maar heeft dat niet gedaan. Dus het is nog nooit voor de rechter gekomen", zegt Peters.
De Amerikadeskundige vermoedt dat hij binnen zijn familie een of twee gevallen gratie gaat verlenen. "Omdat hij erg loyaal is aan die 'stam'. Hij kan een algemene gratie geven voor alles wat ze hebben misdaan in algemene termen", legt hij uit. "Het nadeel is wel dat je meteen de verdenking op je laat dat er allemaal dingen zijn gebeurd. Maar hij kan ervoor kiezen: better to be safe than sorry."