Amsterdam wil toeristen weren uit coffeeshops: ‘Zorgt voor toename in straathandel’

Met je vrienden een weekendje Amsterdam en vervolgens een coffeeshop aandoen zit er voor buitenlandse toeristen niet meer in. Tenminste, als het aan burgemeester Femke Halsema, het Openbaar Ministerie en de politie ligt.

De driehoek wil dat er alleen nog inwoners van Nederland worden toegelaten in coffeeshops. Naast het terugdringen van de vraag naar softdrugs en het drugstoerisme wil de hoofdstad de cannabismarkt met een coffeeshopkeurmerk transparanter te maken.

Op deze manier willen ze voorkomen dat de softdrugshandel zich vermengt met het gewelddadige harddrugsmilieu. De afgelopen jaren is de vraag naar softdrugs hard gegroeid.

Jongeren

Die groei is opvallend: de afgelopen twintig jaar werd het aantal Amsterdamse coffeeshops teruggebracht van 283 naar 166. Desondanks zagen sommige coffeeshops een omzetstijging van 75 tot wel 200 procent.

Volgens burgemeester Halsema hebben 'cannabistoeristen', die met goedkope vluchten naar Amsterdam komen, daar een flinke bijdrage aan geleverd. "We hebben gezien dat heel veel groepen jongeren naar Amsterdam komen om een coffeeshop te bezoeken."

Illegale handel

In de hoofdstad zijn bijna 30 procent van alle coffeeshops in Nederland te vinden. Eerder wilde het niet beginnen aan het zogenoemde ingezetenencriterium (i-criterium). Zo'n toegangsverbod voor buitenlandse toeristen tot coffeeshops zou zorgen voor een toename van de illegale straathandel. In plaats daarvan werd het totaal aantal coffeeshops dus teruggebracht en moesten ze weg uit de buurt van scholen.

Uit onderzoek blijkt nu dat een groot aantal buitenlandse toeristen de coffeeshop als een belangrijk onderdeel van hun reis naar Nederland zien. Komen ze daar niet meer in, dan gaan ze niet meer naar Amsterdam.

De eerder gevreesde toename van handel op straat, kan door het wegblijven van toeristen juist ook teruglopen. "De toevlucht van toeristen heeft de afgelopen jaren al gezorgd voor een enorme toename van straathandel in met name nepdope", aldus Halsema. "Als we daar iets aan willen doen, moeten we ook minder potentiële klanten hebben."

Keurmerk

Door de aanhoudende vraag naar cannabis zijn er ook zorgen over het illegale hennepteeltcircuit. De politie vermoedt dat als de belangen groter worden en er meer geld in omgaat, hier meer risico is op vermenging met de harddrugshandel. Een keurmerk voor coffeeshops, naar Haarlems voorbeeld, moet de cannabismarkt minder kwetsbaar maken voor georganiseerde criminaliteit.

Coffeeshops met een keurmerk mogen bijvoorbeeld een grotere voorraad cannabis in huis hebben, waardoor koeriers (vaak het doelwit van berovingen) niet meerdere keren per dag hoeven aan te vullen.

Monopolieposities

Volgens Halsema moet deze aanpak ervoor zorgen dat er geleidelijk toegewerkt worden naar het landelijk reguleren van de zogenoemde "achterdeur" van coffeeshops. Ook wil de driehoek met een maximum aantal coffeeshops per keten voorkomen dat er onwenselijke monopolieposities ontstaan.

Over de precieze uitvoering van de plannen, zoals de handhaving en het tijdsbestek, buigt de driehoek zich later. Eerst moet de gemeenteraad, die volgens Halsema "van oudsher" erg verdeeld is over het coffeeshopbeleid, zich erover buigen. "Maar ik zie eigenlijk geen alternatieve oplossing."

KHN

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) zet haar vraagtekens bij het plan. Zo vragen zij zich af of er voldoende handhaving beschikbaar is, wanneer het ingezetenencriterium komt.

"We geloven ook niet in een preventieve werking dat als het verbod er is, drugstoeristen weg zullen blijven", aldus een woordvoerder. "De praktijk laat nu al zien dat ook buiten de sluitingstijden van de coffeeshops het geen enkel probleem is om aan drugs te komen."

De woordvoerder benadrukt dat de horecabranche op dit moment kwetsbaar is. De gevolgen van het weren van toeristen uit coffeeshops zouden een negatief effect kunnen hebben op de branche. "Veel toeristen vragen bij hotels waar ze drugs kunnen kopen. Nu kunnen we altijd doorverwijzen naar gerenommeerde coffeeshops. We willen dat dit blijft bestaan."

LEES OOK: Afgelopen zomer een kwart meer vakanties in eigen land: ‘En die vakantie was ook goedkoper’