Proef met gasvrij maken van Purmerendse woonwijk ligt stil: ‘Groot debacle’
Purmerend zou de eerste gasvrije stad van het land worden, maar dat ambitieuze project ligt nu stil. De bedoeling was dat de stad een voorloper zou zijn op een gasvrij Nederland. Om allerlei redenen is dat flink vertraagd. In 2030 zouden er 1,5 miljoen woningen van het gas af moeten zijn en in 2050 heel het land, maar op dit tempo duurt dat volgens politiek commentator Syp Wynia tot 2300. "Het wordt een groot debacle. Het is al een groot debacle", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
"Er zijn allemaal alleen maar rapporten die wijzen op een mislukking, en andere rapporten worden naar de toekomst geschoven", aldus Wynia, die zegt dat we ons eigenlijk moeten afvragen waarom Nederland zo'n haast heeft. "We hebben de beste gas-infrastructuur ter wereld, dus we hebben de minste reden om van het gas af te willen. Alle landen om ons heen gaan aan het gas, waarom? Omdat aardgas de schoonste brandstof is. Het is beter voor het milieu en beter voor het klimaat."
6,9 miljoen euro
In de wijk Overwhere-Zuid in Purmerend zouden in het kader van het Programma Aardgasloze Wijken (PAW) de komende twee jaar 1.276 gebouwen van het gas afgekoppeld worden, om daarna op een warmtenet te worden aangesloten. Daar kreeg de wijk 6,9 miljoen euro subsidie voor. De gemeente denkt nu dat "afronding in 2022 niet haalbaar is", zei wethouder Paul van Meekeren (Duurzaamheid, D66) eerder deze week tegen NRC.
"Je moet niet vergeten: dit is een van de 27 proeftuinen van minister Ollongren (Binnenlandse Zaken), en een beetje van minister Wiebes (Financiën), waarmee ze oorspronkelijk wilden laten zien hoe fantastisch het is om je huis van het gas af te sluiten", zegt Wynia. "Later hebben ze de doelstelling veranderd naar: we gaan ervaring opdoen met het afsluiten. Purmerend was de enige, de Algemene Rekenkamer heeft het uitgezocht, waar het enigszins succesvol was. Als dat nu ook al als een plumpudding in elkaar stort blijft er van dat proeftuinen-beleid niets meer over."
Waar het precies mis is gegaan is volgens de politiek commentator volkomen onduidelijk. "Niemand heeft uitgelegd waar het nu precies aan ligt. Het is te duur, ze wilden het samen doen met het riool (het vervangen van de riolering, red.). Het riool zou een deel van de gasafsluiting moeten betalen, en dat werkt allemaal niet. Misschien heeft de financiering de hele tijd wel niet gekund."
'Bij transities horen fouten'
Ondernemer en energiecommissaris Ruud Koornstra vindt de situatie in Purmerend echter totaal geen reden om op te geven. "Bij transities horen ook fouten. Dit zijn gewoon een aantal fouten achter elkaar, en het wordt gelukkig op tijd gezien."
Koornstra weet van "duizenden woningen en duizenden bewoners" die de energietransitie zelf hebben opgestart dat zij daar wel degelijk baat bij hebben. "Die hebben maandelijkse kosten die veel lager liggen dan hun gewone energierekening, of gelijk aan. Maar dan zijn ze er over een jaar of tien vanaf. Dus een comfortabel huis, voor relatief weinig geld, en die investering is eindigend. Dat is veel interessanter dan de rest van je leven die energierekening in de put te blijven gooien."
En ook Ollongren geeft nog niet op. De minister wil snel bekendmaken welke wijken worden aangewezen voor een tweede subsidieronde, waarvoor 71 gemeenten zich hebben aangemeld. Daarbij wordt ongeveer 100 miljoen euro verdeeld. "De Tweede Kamer had liever dit beter onderzocht zien worden, en dan pas een nieuwe ronde, maar zij gaat gewoon door", zegt Wynia daarover.
LEES OOK: Minister Knops verwacht dat woonwijken sneller van het gas gaan