Oorlog in je lichaam: bijzondere ontdekking op het gebied van uitgezaaide kanker

Prostaatkankercellen die uitzaaien, gebruiken daarvoor DNA dat er in de baarmoeder voor zorgde dat de prostaat als orgaan werd gevormd. Een doorbraak in het prostaatkankeronderzoek, en de hoop is dat dit wellicht ook voor uitzaaiingen van andere kankersoorten geldt. “Ik denk dat het zo zou kunnen zijn, maar op dit moment weet ik het nog niet”, zegt Wilbert Zwart, kankeronderzoeker van het Antonie van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam.

“De eigenlijke ontdekking die we hebben gedaan is dat wanneer prostaatkanker uitzaait, dat er als het ware bepaalde signalen in zo’n tumorcel worden aangezet die eigenlijk tijdens het hele leven van de patiënt uit hebben gestaan”, legt Zwart uit in de WNL-podcast Oorlog in je Lichaam. “Maar op het moment dat de prostaat werd gevormd, toen de mens nog een embryo was in de baarmoeder, waren die signalen nodig om de prostaat te maken. Op het moment dat een tumor ging uitzaaien ging de tumoren terug in de tijd en maakten ze gebruik van een programma dat nodig was om dus een plek te vinden in het lichaam. Dat programma wordt weer aangezet om uit te gaan zaaien.”

Iedere kanker is uniek, benadrukt de onderzoeker, en iedere kanker vindt in het lichaam van de patiënt zijn eigen route om een kankercel te worden. “Maar toch is dit iets wat meer universeel blijkt te zijn”, zegt Zwart. “Bij verschillende uitzaaiingen van verschillende patiënten hebben deze kankercellen dezelfde route gekozen om te gaan uitzaaien.”

Nieuwe behandelingen

De hoop is dat er door deze kennis nieuwe behandelingen ontwikkeld kunnen worden om uitzaaiingen bij prostaatkanker te voorkomen en af te remmen. Nóg mooier zou uiteraard zijn als dit bij meerdere verschillende kankersoorten het geval is.

“Op het moment toen de studie klaar was keken we elkaar aan van: ‘zou dit iets zijn wat breder toepasbaar is?’ Antwoord op die vraag weten we nog niet. Dat is een vervolgstap die we willen verkennen. We gaan onderzoeken of het bij andere kankersoorten ook het geval is”, zegt Zwart.

Verder in deze aflevering van Oorlog in je lichaam: spreekt Hans-Jaap met Danielle Hermans, auteur van het boek ‘Doorlevers’ en stijgt hij met zoon Bram (letterlijk) naar grote hoogte. Oorlog in je lichaam is nu te beluisteren via NPO Radio 2, of via uw favoriete podcast-app. 

Door: Marinka Wagemans