Coronavirus zou ernstige hersenschade kunnen veroorzaken, zelfs met milde symptomen
Volgens Britse neurologen kan COVD-19 ernstige schade aan de hersenen en het centraal zenuwstelsel toebrengen. Deze schade kan leiden tot een psychose, verlamming en beroertes. Vaak wordt dit te laat ontdekt.
Veel tekenen wijzen erop dat het coronavirus niet alleen de longen en luchtwegen aantast. Ook andere organen zouden er niet zonder slag of stoot vanaf komen. Zo zou het virus in sommige gevallen ook het hart, de bloedvaten, zenuwen, nieren en de huid ernstig aantasten.
Deze bevindingen publiceerden neurologen van het University College London (UCL) in het tijdschrift 'Brain'. Volgens hun onderzoek kan COVID-19 zelfs ernstige hersenschade veroorzaken bij patiënten met milde symptomen.
Nog nooit eerder hebben wetenschappers een virus gezien dat de hersenen zo aanvalt als het coronavirus, stelt dr. Michael Zandi, hoofdonderzoeker van de studie. "We moeten waakzaam zijn en op deze complicaties letten bij mensen die COVID-19 hebben gehad", zegt hij in een persbericht van de UCL.
Gezondheidsproblemen op lange termijn
De nu gepubliceerde gevallen bevestigen de vrees dat COVID-19 bij sommige patiënten gezondheidsproblemen op de lange termijn veroorzaakt. Veel patiënten blijven lang na hun herstel last hebben van ademhalingsproblemen en moeheid. Andere herstellende patiënten hebben last van gevoelloosheid, zwakte en geheugenproblemen.
Ook de Nederlandse Hersenstichting zegt een grote groep nieuwe hersenpatiënten te verwachten als gevolg van het coronavirus. Het virus zorgt volgens de stichting op verschillende manieren voor schade aan de hersenen. Ook zij pleiten voor meer onderzoek.
In de studie werden er 43 coronapatiënten onderzocht. Zij werden van april tot mei behandeld in het University College London Hospitals. De patiënten varieerden in leeftijd van 16 tot 85 jaar. Ook de symptomen die ze vertoonden varieerden van mild tot ernstig.
Bij tien patiënten was er sprake van 'tijdelijke hersendisfunctie'. Twaalf gevallen hadden een hersenontsteking, acht gevallen een beroerte en bij nog eens acht gevallen was er sprake van een zenuwbeschadiging.
Dat deze gevolgen van het coronavirus nog niet eerder zijn vastgesteld, komt volgens Zandi omdat veel patiënten die in het ziekenhuis liggen vaak te ziek zijn om te worden onderzocht.
ADEM
De meeste patiënten met hersenontsteking werden gediagnosticeerd met een specifieke, zeldzame en soms dodelijke aandoening die bekend staat als Acute Demyeliniserende Encephalomyelitis (ADEM). Vóór de pandemie zou het onderzoeksteam in Londen ongeveer één ADEM-patiënt per maand zien, tijdens de onderzoeksperiode is dat aantal gestegen tot minimaal één per week. "Biologisch gezien heeft ADEM overeenkomsten met MS, maar het is eerder een eenmalige aanval. Sommige patiënten kampen met langdurige beperkingen, anderen herstellen goed," legt de wetenschapper uit.
In de studie zijn ook verhalen te lezen van de ervaringen van individuen. Zo begon een 55-jarige vrouw zich, nadat ze ontslagen werd uit het ziekenhuis, vreemd te gedragen. Ze deed haar jas meerdere keren achter elkaar aan en uit en begon tijdens een hallucinatie leeuwen en apen in haar huis te zien.
Andere patiënten rapporteerden gevoelloosheid in hun ledematen of gezicht, dubbelzien en desoriëntatie.
Spaanse griep
Bij de Spaanse griep, die in 1918 woedde, waren er vergelijkbare symptomen bij degenen die herstelden van de ziekte. Als gevolg daarvan zouden er zo'n miljoen mensen hersenschade opgelopen hebben. "We hopen natuurlijk dat dit niet zal gebeuren, maar als je zo'n grote pandemie hebt die zo'n groot deel van de bevolking treft, moeten we waakzaam zijn", aldus Zandi.
Immuunreactie
Het virus dat COVID-19 veroorzaakt, SARS-CoV-2, werd bij geen van de geteste patiënten aangetroffen in het hersenvocht van de hersenen zelf. Dat betekent waarschijnlijk dat het virus zélf de hersenen niet direct heeft aangevallen. Bij een aantal patiënten vonden de onderzoekers aanwijzingen dat de hersenontstekingen waarschijnlijk veroorzaakt werd door een immuunreactie. Dat suggereert dat de veroorzaakte hersenschade mogelijk komt door hoe ons afweersysteem reageert op het virus.
Vooralsnog gaat het om een klein percentage dat neurologische schade heeft opgelopen. De onderzoekers benadrukken dat er verder onderzoek naar de gevolgen van het coronavirus op de hersenen gedaan zal moeten worden om dit nog beter in beeld te brengen.