Belastingdienst maakte zich jarenlang schuldig aan etnisch profileren

De Belastingdienst geeft toe dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan etnisch profileren bij het controleren van de aangiften voor de inkomstenbelasting. Ruim 11.000 Nederlanders met een dubbele nationaliteit werden strenger gecontroleerd dan andere Nederlanders, blijkt uit onderzoek van Trouw en RTL Nieuws. “Dat is een vorm van discriminatie die niet mag”, zegt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt in Goedemorgen Nederland op NPO1.

De fiscus had tussen 2012 en 2015 een zogenoemde ‘selectieregel’ ingebouwd in zijn systemen. Hierbij werden aangiftes voor controle geselecteerd als werd voldaan aan vijf criteria. Eén van die officiële criteria was het hebben van een tweede nationaliteit.

Volgens de onderzoekers is deze regel in 2012 ingevoerd op basis van ‘kennis, expertise, patronen en ervaring uit eerdere jaren’. Als iemand aan alle vier overgebleven criteria voldeed, maar geen tweede nationaliteit had, vond er geen extra controle plaats.

Discriminatie

“Dus als die mensen hetzelfde risicovolle gedrag hadden, bijvoorbeeld een hele hoge aftrekpost, dan werden alleen de mensen met een dubbele nationaliteit extra gecontroleerd”, verduidelijkt Omtzigt. “En bij mensen met een enkele nationaliteit werd de aanvraag gewoon goedgekeurd.”

Volgens de CDA’er is dit een vorm van discriminatie die niet toegestaan is. Op deze manier vind je aan het eind van de dag altijd dat mensen met een dubbele nationaliteit vaker fouten maken of frauderen. “Omdat je mensen met een enkele nationaliteit niet helemaal controleert.”

Opheldering

Omtzigt eist nu opheldering van de fiscus. Hij wil graag weten waarom dit zo gegaan is, hoe dit zo gegaan is, en “waarom dit nooit aan ons als kamer is gemeld.” Ook wil hij weten waarom de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) van niets wist.

Toeslagenaffaire

Het afgelopen jaar werd tijdens de nu zo genoemde ‘toeslagenaffaire’ duidelijk dat de Belastingdienst in sommige gevallen onrechtmatig kinderopvangtoeslag stopzette. De afdeling Toeslagen wees ouders namelijk onterecht aan als fraudeur. Toeslagen werden stopgezet en in sommige gevallen teruggevorderd. Veel van deze ouders hadden een dubbele nationaliteit, waardoor het vermoeden al eerder ontstond dat de Belastingdienst etnisch zou profileren.

Gifbeker

De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst bleek die gegevens over een tweede nationaliteit jarenlang te bewaren, en kon deze ook nog raadplegen. Toeslagen ontkent nog steeds etnisch te hebben geprofileerd. Het vaststellen van de Nederlandse nationaliteit zou noodzakelijk zijn om het recht op toeslagen vast te kunnen stellen.

“Je hoopt natuurlijk dat die gifbeker een keer leeg is”, zegt VVD-Tweede Kamerlid Thierry Aartsen. “Het is natuurlijk kwalijk dat het is gebeurd in die periode”, vindt hij. “Ik bedoel, artikel 1 van de Grondwet is natuurlijk een belangrijke. Iedereen in Nederland wordt op een gelijke manier behandeld, dus ook bij de Belastingdienst, lijkt mij.”

LEES OOK: Omtzigt: ‘Nog steeds signalen dat schulden toeslagenouders worden ingevorderd door Belastingdienst’

Door: Marinka Wagemans