Herdenkingen in het hele land in afgeslankte vorm: ‘Die leegte moeten wij gebruiken’
Door het hele land vinden ondanks de coronacrisis maandag toch herdenkingen plaats om stil te staan bij de gruweldaden uit de Tweede Wereldoorlog. "Het is een Nederlandse traditie waar iedereen trots op is en iedereen bewust bij stilstaat", aldus staatssecretaris van Defensie Barbara Visser in Goedemorgen Nederland. "Ik denk dat wij dat vanavond op een andere manier doen omdat wij nu ook een ander gevoel van vrijheid ervaren."
Normaal is 4 mei voor defensie een enorme operatie maar door het coronavirus kon er een grote streep door de planning. "Dit is ook het jaar van 75 jaar vrijheid", legt Visser uit. "Er waren grootste activiteiten gepland. Wij zouden ook de Invictus Games hebben, uiteraard ook de Nederlandse Veteranendag en natuurlijk 4 mei waarbij wij stilstaan bij alles wat er is gebeurd, ook na de Tweede Wereldoorlog maar vooral tijdens. Dat is nu allemaal anders geworden."
Toch staat er maandag heel wat op de planning. "Zo zal de marine een herdenking hebben, zelf ben ik met de landmacht bij de herdenking op de Grebbenberg. Via de livestream kunnen mensen toch meekijken wat er allemaal gebeurt. Uiteraard zal de Commandant der Strijdkrachten vanavond een getuigenis afleggen in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Voor de rest is het allemaal beperkter dan was voorzien."
'Nog bewuster bij stilstaan'
Visser vindt het jammer dat de veteranen zo niet de eer kunnen krijgen die ze verdienen. "Die mannen zijn op jonge leeftijd hiernaartoe gekomen om te vechten. Voor velen is dit het moment dat ze iets terugkrijgen van de Nederlandse bevolking. We weten niet of ze er over vijf jaar nog zijn. Voor hen is het vooral heel erg triest."
De staatssecretaris vindt dat wij moeten koesteren ieder jaar op 4 mei wordt stilgestaan bij allen die oorlogsslachtoffers die gevallen zijn. "Wij kunnen nu nog heel veel dingen maar ook dingen niet die wij normaal vanzelfsprekend vinden. Daarom denk ik dat wij er vanavond nog bewuster bij stilstaan."
'Die leegte staat voor al die slachtoffers'
Herdenkingen vinden in afgeslankte vorm plaats. "Het is ook belangrijk dat wij laten zien de regels in acht nemen die nu in Nederland van kracht zijn", benadrukt bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei Kim Putters. "Dat betekent ook met niet al te veel mensen op de Dam zijn en dat wij ook niet uitnodigend zijn. Wij vragen mensen om ook echt thuis te blijven en er vanavond ook niet naartoe te komen."
En er is volgens Putters ook nog een extra reden om mensen thuis te houden. "Hoe indrukwekkend zal die lege Dam vanavond zijn? Die leegte staat voor al die slachtoffers. Door die leegte kunnen wij ook aan ze denken en ook de militairen eren. Ik denk dat wij die leegte ook moeten gebruiken om het herdenken sterker te maken."
'Waardig herdenken met regels die er zijn'
Toch meer mensen op de Dam tijdens de herdenking is volgens Putters uitgesloten. "Het is heel duidelijk. Evenementen in Nederland kunnen niet doorgaan. Bijeenkomsten met meer dan tien mensen kunnen niet doorgaan. Dan kunnen we niet op de Dam gaan staan met heel veel meer mensen. Ook wij geven het goede voorbeeld hoe wij waardig kunnen herdenken met de regels die er nu zijn. Hoe vreselijk het ook is."
LEES OOK: Oproep aan Nederland om Wilhelmus te zingen op 4 mei: ‘Dat zou geweldig zijn’