2020 wordt zeker geen politiek tussenjaar: ‘Belangrijk om snel te bepalen wie partijleider wordt’
Met de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 in zicht begint dit jaar in politiek Den Haag het gevecht om de kiezer. Naast de discussies over thema's als klimaat en migratie maken enkele grote politieke partijen ook hun keuze voor het partijleiderschap bekend. "Het gaat om de regeringspartijen VVD, CDA en D66", legt politiek journalist Barbara Rijlaarsdam van NRC uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Het wordt heel spannend."
Voor de partijen is het belangrijk om snel te bepalen wie de partijleider wordt. "Iedereen wil zich profileren en gaat zich dan uiten op onderwerpen die niet per se in de portefeuille passen", aldus Rijlaarsdam.
Hugo de Jonge of Wopke Hoekstra?
Politiek commentator Splinter Chabot heeft het over een politieke boksring. "Aan het einde van de jaarwisseling had je Badr Hari en Rico Verhoeven die het tegen elkaar opnamen. Dat is nu ook eigenlijk met de politiek. Je hebt dan ook gegarandeerd media-aandacht. Zo hebben wij het nu vaak over Hugo de Jonge en Wopke Hoekstra die zich met opiniestukken proberen te profileren. Als een partij dat heel goed doet, zorgt dat voor een soort van aandachtsvacuüm."
Dat zorgt voor veel aandacht voor het CDA. "Je gaat je dan ook afvragen of de nieuwe premier Hugo de Jonge of Wopke Hoekstra wordt. Terwijl dat twee mensen van dezelfde partij zijn. Maar dat straalt wel weer minder eenheid uit. "Dat is in het verleden bij de VVD eens misgegaan bij Mark Rutte en Rita Verdonk. Ook bij de PvdA gebeurde dat met Diederik Samson en Lodewijk Asscher. Omdat het om twee personen uit dezelfde partij gaat, die inhoudelijk ook dicht bij zitten, wordt het al gauw vies persoonlijk."
'Ze wachten allemaal af'
De voormalig politiek leiders Alexander Pechtold van D66 en Sybrand Buma van het CDA zijn tijdens hun termijn opgestapt. Volgens Rijlaarsdam is het verstandig als politieke partij om niet meteen een opvolger aan te wijzen. "Als je dat meteen doet, ben je het momentum en de aandacht kwijt. Dus ze wachten tot allemaal tot een paar maanden van tevoren."
Volgens de NRC-journalist is het afwachten op wat Mark Rutte gaat doen. "Dat is denk ik de eerste die in de zomer bekend gaat maken of hij doorgaat. Dat is heel spannend, ook voor hemzelf, want hij moet bedenken of hij doorgaat zonder dat hij weet wie zijn politieke opponenten worden."
'Hoekstra stukje frisser dan Rutte'
Rijlaarsdam vermoedt dat het CDA Wopke Hoekstra naar voren schuift en dat Sigrid Kaag D66 gaat leiden. "En dat is spannend. Hoekstra is acht jaar jonger dan Rutte en is toch een stukje frisser en heel erg populair bij ondernemers. Daar zijn ze bij de VVD toch wel bang voor. Sigrid Kaag is een progressieve vrouw. Dat kan Rutte nooit bieden."
Splinter Chabot merkt op dat Wopke Hoekstra ook iets 'Ruttiaans' heeft. "Je vertrouwt hem wel. En het is ook een familieman. Hij heeft vier kinderen. Dat heeft Sigrid Kaag ook. Maar omdat Rutte al tien jaar meeloopt als premier heeft hij ook veel concessies gedaan op thema's. Dat is een nadeel. Een ander kan wat frisheid met zich meebrengen."
'Sigrid Kaag is een grote naam'
Rijlaarsdam denkt niet dat Rob Jetten het kan winnen van Sigrid Kaag. "Dat lijkt een wat ongelijke strijd. Jetten komt niet zo lekker in de wedstrijd. Hij is goed, aardig, aimabel, maar niet meer dan dat. En Sigrid Kaag is een grote naam. Bij D66 hopen ze daar ook progressieve kiezers mee te trekken van GroenLinks en PvdA. Dus Lodewijk Asscher zal zich daar wel zorgen over maken."
Chabot verwacht dat de discussies over migratie en klimaat gaan domineren. "Maar het wordt ook concreet dit jaar. Zo moet er ook een beslissing worden genomen over Lelystad Airport. Maar je moet in het jaar voor de verkiezingen keuzes maken die misschien niet goed kunnen vallen bij het electoraat. Maar uiteindelijk moet je regeren om dingen op te lossen. Ik hoop dat het wel gaat gebeuren."