‘Extreem-rechtse groepen in Nederland hebben binnen no time ruzie met elkaar’

De AIVD publiceerde deze week een rapport waarin wordt omschreven dat er een lichte opleving is van extreem-rechts in Nederland.

Nikki Sterkenburg, journalist van Elsevier Weekblad en onderzoeker van extreem-rechts in Nederland, heeft geen nieuwe inzichten gekregen van de publicatie. "Ik had bijna het idee dat ze mijn computer te pakken hebben gehad en een aantal conclusies hebben overgenomen", reageert de onderzoeker lachend in WNL op Zaterdag op NPO Radio 1.

Minder groepen, meer individuen

Zo zijn er minder extreem-rechtse groepen, maar zijn er meer individuen met extreem-rechts gedachtegoed. "Ik merk in mijn onderzoeksgroep dat zij er ook in kunnen vinden."

Vroeger waren er in ons land meer groepen die de neiging hadden om te bouwen naar een bredere beweging. De actiemethoden zijn veranderd, stellen zowel de AIVD als Sterkenburg in hun onderzoeken.

"Veel groepen hebben dat losgelaten", zegt Sterkenburg. "Ze zeggen dat zij in plaats van moeite steken om veel mensen op de been te krijgen ook met zijn tweeën op het dak van een moskee kunnen staan. Dat haalt ook het NOS Journaal."

Pegida

Afgelopen vrijdag liep een demonstratie van de extreem-rechtse actiegroep Pegida afgeblazen. De groep werd kort genoemd in het AIVD-rapport. "Ze zijn heel klein in Nederland", vertelt Sterkenburg. "Het begon als een best wel grote demonstratie, waar enkele tientallen mensen naartoe kwamen. Nu is het maar een handjevol mensen."

Vaak hebben extreem-rechtse groepen binnen no time ruzie met elkaar. Dat is een mogelijke verklaring van groepen als Pegida, zegt de onderzoeker. Sterkenburg hoort van mensen uit de groep dat het karakter van Edwin Wagensveld voor veel mensen moeilijk is.

"Heel veel mensen zeggen dat ze wel mogen komen, maar niet hun eigen shirt mogen dragen of folders uit mogen delen. Ze zeggen er alleen te staan als klapvee voor zijn toespraak, waardoor veel mensen afhaken."

Geen leidersfiguren

Een van de redenen dat extreem-rechts in Nederland als relatief klein wordt gezien is het ontbreken van leidersfiguren, stelt de onderzoeker.

"De Anne Frank-stichting maakt af en toe wel eens een inschatting, dan hebben ze het over een paar honderd mensen. Als ik dat aan mijn eigen onderzoeksgroep voorleg voelen ze zich vrij vereerd maar zeggen ze: 'wij denken dat we eigenlijk nog wel met minder zijn dan dat'", aldus Sterkenburg.

LEES OOK:‘Yernaz Ramautarsing (FvD) maakte extreemrechts denken salonfähig’