Terrorismedeskundige: ‘IS-vrouwen en kinderen terughalen is veiliger’

Voor de veiligheid van de Nederlandse samenleving op de lange termijn is het verstandig om Nederlandse IS-vrouwen en kinderen zo snel mogelijk terug te halen. "De Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten weten deels waar deze mensen zitten, dus haal ze terug." Dat zegt terrorismedeskundige Liesbeth van der Heide, meldt persbureau ANP. Zij ziet deze problematiek met de dag groter worden.

"Terughalen is niet alleen mogelijk, het is vooral een investering in de veiligheid van Nederland. ​Zeker als we bang zijn dat ze hier aanslagen willen plegen, is het zaak ze in het zicht te houden." Volgens Van der Heide is de kans veel groter dat iemand 'onder de radar' verdwijnt in Syrië of Turkije en dan veel meer kwaad kan uitrichten, dan wanneer we ze hier hebben, kunnen monitoren, vervolgen en begeleiden bij de terugkeer in de samenleving.

Daarnaast, zegt de senior researcher van het International Centre for Counter-terrorism (ICCT) in Den Haag, staat het haaks op onze grondwet om Nederlandse staatsburgers aan hun lot over te laten. "Terwijl we weten dat ze hulp nodig hebben. Kinderen hebben niet voor de verschrikkelijke situatie gekozen waar ze nu in zitten." Volgens schattingen zitten tientallen Nederlandse vrouwen, vaak met hun kinderen, vast in kampen van de Koerden.

Na het uit elkaar vallen van het kalifaat zijn veel vrouwen van IS-strijders - veelal met hun kinderen - naar Koerdische kampen in Noord-Syrië gevlucht. Daar zitten ze vast in gevangenkampen, vaak onder erbarmelijke omstandigheden. Deze week nog kwam via het radioprogramma De Nieuws BV naar buiten dat IS-vrouwen teruggestuurd worden naar het strijdgebied en daar worden geruild voor Koerdische strijders. Daar zouden ook Nederlandse vrouwen bij zitten.

"Niet verbazend", aldus Van der Heide. "De Koerden hebben al eerder landen gevraagd hun mensen terug te nemen. De kampen zorgen voor een grote belasting. De Koerden zitten met de vrouwen in hun maag, ze willen dat ze vertrekken."

Maar het kabinetsbeleid is dat Nederlandse Syriëgangers geen actieve hulp krijgen van de overheid om terug te keren. Ze worden dus niet opgehaald uit onveilig gebied. Het idee is dat ze na vrijlating uit de kampen naar Turkije gaan en zich zelf melden bij een Nederlandse post. Daarna kunnen ze onder begeleiding naar Nederland terugkeren, waarna ze direct worden aangehouden.

Dat gebeurde met de vorige maand teruggekeerde 22-jarige Rotterdamse Melis A.. Haar vader was haar en haar zeven maanden oude zoontje komen halen. Bij aankomst op Schiphol is zij direct vastgezet en dat zit ze nog steeds.