Vrouw (90) overlijdt na hongerstaking om weigering euthanasie

De moeder van Lina en Joke Bakker overleed begin april na een hongerstaking van twaalf dagen. De dokter weigerde haar euthanasie omdat ze wellicht dementie zou hebben. Haar dochters noemden het overlijden van hun moeder een 'mensonterend einde' en pleitten in haar rouwadvertentie, en vandaag in WNL Op Zaterdag, voor een nieuwe euthanasiewet.

In januari moest de moeder van Lina en Joke haar negentigste verjaardag vieren. Ze had echter koorts, dus dat ging niet door. Haar gezondheid ging al niet goed en in de weken die volgden werd de situatie steeds slechter. Ze kon bijna niet meer lopen en haar wereld werd zo groot als de huiskamer: daar stond haar bed, een stoel en een wc.

'Ik ben het zó zat'

De zussen vertellen aan presentatrice Margreet Spijker dat hun moeder al in februari aangaf niet meer te willen leven. "'Ik ben het zó zat', zei ze iedere dag tegen ons", aldus Joke. Ze besloten er een dokter bij te halen, die stelde dat hij eerst een test wilde doen met hun moeder om te kijken of ze dement was. Na wat korte testjes bij haar thuis kon hij niet met zekerheid vaststellen dat dat niet het geval was en dus moest hun moeder een uitgebreide test doen. Dat kon pas op 21 april, gaf de arts aan. Het was een teleurstelling: de dokter wilde tot die tijd geen euthanasie uitvoeren.

Palliatieve sedatie

Op 4 april kreeg hun moeder als klap op de vuurpijl ook nog eens een hersenbloeding. Daardoor raakte ze deels verlamd. En dat was de druppel: ze begon haar hongerstaking. Twaalf dagen lang moest het duren voor ze overleed. Haar dochters voerden haar slechts slokjes water af en toe. Ze hoopten dat de dokter na de beroerte zou overgaan op palliatieve sedatie: dat betekent dat een arts een terminale patiënt tot zijn of haar dood in slaap houdt met medicijnen om het lijden te verlichten. De dokter ging daar echter pas twee dagen voor haar dood op over. "Het is echt een mensonterende dood geweest", aldus de zussen. Zij pleiten daarom voor een wet voltooid leven: mensen die vinden dat hun leven afgelopen is moeten waardig kunnen sterven en daar zelf de regie over hebben.

Nóg beter voorlichten

Rob Jonquière, directeur van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde en ook te gast in de studio, leert een belangrijke les naar aanleiding van dit voorval. "Uit dit verhaal blijkt hoe veel mensen, in dit geval artsen helaas, niet weten wat er wel of niet kan", zegt hij. "Ze zou moeten voldoen aan de eisen aan de wet. Gewone euthanasie had mogelijk moeten zijn geweest. Dat is kennelijk niet duidelijk geworden." Hij maakt hieruit op dat ook artsen veel beter ingelicht moeten worden over wat er wel en niet binnen die wet kan. Wat hem betreft ligt daar voor de NVVE een taak om op te pakken.