Oud-militairen boos en verdrietig over conclusies onderzoek dekolonisatie Indonesië
Oud-militairen en mensen uit voormalig Nederlands-Indië zijn boos en teleurgesteld over de conclusies van het onderzoek naar de dekolonisatie van Indonesië, schrijft het AD. Veteranen voelen zich weggezet als “oorlogsmisdadigers” en vinden dat er bij het onderzoek te weinig rekening gehouden wordt met de tijdsgeest. Het Indisch Platform 2.0 heeft gisteren via de rechter geprobeerd de publicatie tegen te houden. Er zou te weinig aandacht zijn voor de slachtoffers van Indonesisch geweld.
In het rapport, dat vandaag officieel wordt gepresenteerd door het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies), Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH), wordt geconcludeerd dat het extreme geweld van Nederlandse militairen in Indonesië nagenoeg onbestraft is gebleven. Nederlandse rechters toonden volgens het rapport in die tijd uitermate veel begrip voor de militairen en hun positie en er was vooral oog voor militaire belangen. Ook politiek Den Haag keurde de acties stilzwijgend goed.
Tijdsgeest
Volgens Hans van Griensven, voorzitter van Het Veteranen Platform, ligt de focus te veel op het Nederlandse geweld. “De suggestie wordt gewekt dat iedereen die daar namens Nederland heeft gezeten een soort oorlogsmisdadiger was”, zegt hij. “Dat is niet waar en beschadigend voor de veteranen die nog in leven zijn”, zegt hij tegen de NOS. Ook zou er volgens hem onvoldoende rekening gehouden zijn met de tijdsgeest.
Ook het Nederlands Veteraneninstituut voelt zich ongemakkelijk bij het onderzoek. “Veteranen die in voormalig Nederlands-Indië hebben gediend worden dankzij weinig genuanceerde conclusies collectief in het verdachtenbankje geplaatst”, zegt Paul Hoefsloot, directeur-bestuurder van het Nederlands Veteraneninstituut, tegen het AD.
‘Geïnstitutionaliseerde straffeloosheid’
Voor het onderzoek is een analyse gemaakt van vonnissen die krijgsraden achteraf hebben uitgesproken over gedrag van militairen in Indonesië. Daaruit blijkt dat de militaire rechtbanken, vaak onder druk van militaire autoriteiten, “functioneel geweld” meestal onbestraft lieten. Functioneel geweld was in hun ogen het doden van gevangenen, martelen bij verhoren en platbranden van kampongs.
Het veelvuldig wegkijken van de militaire justitie had volgens de opstellers van het rapport directe gevolgen voor de toepassing van geweld aan Nederlandse zijde. Het gedoogbeleid leidde tot geïnstitutionaliseerde straffeloosheid, stellen zij. Plegers van misdrijven die niet functioneel werden geacht, zoals verkrachtingen en moorden op publieke plaatsen, werden wel bestraft.
Kort geding
Het Indisch Platform 2.0 had lang vertrouwen in het rapport. Zij rekenden op een “breed alomvattend onderzoek” waarin alle perspectieven aan bod zouden komen. Maar de twijfel sloeg toe toen conclusies uitlekten in de media. Daarom spande het platform gisteren een kort geding aan om publicatie met zes maanden uit te stellen. “We wilden eerst inzage in alle stukken om te beoordelen dat de onderzoekers zich aan de onderzoeksopdracht hebben gehouden‘”, zegt voorzitter Peggy Stein tegen het AD.
Het platform vindt dat de ‘bersiap’, een periode waarin duizenden Nederlanders, Indische Nederlanders, Molukkers, Chinezen en Menadonezen vermoord werden door Indonesische vrijheidsstrijders, onderbelicht blijft. “Slechts één van de twaalf deelstudies gaat daarover. De balans is zoek, ik mis andere perspectieven”, zegt Stein.
De onderzoeksinstituten moeten de 4,1 miljoen euro die is besteed aan het rapport teruggeven aan de Staat, aldus een woordvoerster.
Excuses
Premier Rutte komt naar verwachting na de officiële presentatie van het rapport met een eerste reactie. Leden van het Nederlandse kabinet betuigden eerder spijt voor de misdragingen van Nederlanders in de jaren na de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring. Koning Willem-Alexander bood tijdens een staatsbezoek aan Indonesië in 2020 ook excuses aan.
Door: Redactie
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Militair bracht Hitlergroet en zong Duitse marsliederen: neonazi of foute grappenmaker?
Militair Sem R. staat op foto’s waarop hij een SS-hoofddeksel draagt en waar hij de Hitlergroet brengt. Zelf doet hij het af als ‘humor’. Hoe denkt de rechter daarover?
Presentator Maaike Timmerman gaat in gesprek met Telegraaf-journalist Silvan Schoonhoven die met Sem R. sprak en historicus Coks Donders. Hoe komt het dat antisemitisme toeneemt? En worden de daders opgespoord en berecht? Onderzoeksjournalist Noa van Oostrom zoekt het uit.
Luister naar de podcast!
Luister terug: Hoe staat het met de verduurzamingsslag?
Die vraag stelt Thomas van Groningen aan Remco de Boer, die de energietransitie al jaren onderzoekt, beschrijft én bespreekt in zijn podcast Studio Energie, David Peters, Chief Transition Officer van netbeheerder Stedin en Tweede Kamerlid Henk Vermeer.
Klik hier.
De arbeidsmarkt wordt langzamerhand minder krap, ziet vacaturesite Indeed na een analyse van miljoenen vacatures. Ten opzichte van april vorig jaar is het aantal uitstaande…
Lees meerIt giet oan! Honderden mensen uit het hele land wandelen deze week door steden als Leeuwaarden, Sneek, Harlingen en Dokkum. De 207 kilometer lange 11Stedentocht…
Lees meerDe Wet betaalbare huur is onverstandig, zegt econoom en oud-CPB-directeur Coen Teulings in het radioprogramma Sven op 1. Hij is bang dat mensen met weinig…
Lees meerTientallen docenten en medewerkers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) houden dinsdagmiddag vanaf 16.00 uur een eigen demonstratie op de Roeterseilandcampus. Ze doen dat onder…
Lees meerFriese studenten van studentenvereniging FFJ Bernlef zijn boos op bankmedewerkers van ING, omdat ze geen Fries spreken. De bank krijgt daardoor allerlei ludieke telefoontjes, omdat…
Lees meerJoost Klein bestijgt donderdag pas het podium, maar de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival heeft vanavond toch een Nederlands tintje. Voormalig proftennisster Elke…
Lees meerHeeft PVV-Kamerlid Gidi Markuszower bewust een formatiestuk laten zien aan de pers of was het een onhandige fout? VVD’er Frits Huffnagel denkt het laatste. ”Uiteraard…
Lees meerCafé Bossche Brouwers in Den Bosch is klaar met uit de hand gelopen vrijgezellenfeesten. Vooral mannen in piemelpakken zorgen voor overlast. “Zij komen alleen hard…
Lees meerStemmen en teksten van muzikanten worden door de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) nagebootst, tot grote woede van zangers. Gedupeerden, waaronder Paskal Jakobsen (Bløf), Stef…
Lees meerHoewel de Israëlische premier Benjamin Netanyahu een delegatie de opdracht heeft gegeven om verder te praten over het vredesvoorstel waarmee Hamas eerder op maandagavond akkoord…
Lees meerVVD wil Den Haag een boost geven door internationale films en series naar de Hofstad te halen. “Het is geweldig voor de lokale ondernemers met…
Lees meerAchttien landen strijden vanavond tijdens de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival om een plekje in de grote finale op zaterdagavond. Zangeres Justine Pelmelay…
Lees meerPro-Palestijnse demonstranten hebben afgelopen nacht de politie bekogeld met vuurwerk en stenen op de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Een tentenkamp dat de…
Lees meerAntisemitische leuzen, de Hitlergroet en Duitse marsliederen; in de telefoon van militair Sem R. ontdekte de politie appgroepen waarin neonazistische uitlatingen werden gedaan. Opvallend: ook…
Lees meerPiloot Ruud Stegers was met honderden passagiers aan boord onderweg naar Helsinki toen plots zijn GPS-systeem werd verstoord. Terwijl het vliegtuig steeds verder uit koers…
Lees meer