Wat mogen we verwachten van Algemene Politieke Beschouwingen met demissionair kabinet?

De Algemene Politieke Beschouwingen zijn vandaag begonnen, bij uitstek de gelegenheid om het kabinet kritisch te bevragen naar de begrotingsplannen voor het komende jaar. Maar omdat het huidige kabinet demissionair is, zijn die niet volledig dichtgetimmerd. Er is geld gereserveerd en daarmee ruimte voor partijen in de Tweede Kamer om met voorstellen te komen.

“Er is één miljard euro waar in principe een hek omheen staat”, zegt parlementair verslaggever van WNL Marieke Smits in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Demissionair premier en VVD-leider Mark Rutte wil veel andere partijen de komende dagen de ruimte geven om de begroting voor 2022 “op te plussen, beleidsrijker te maken”, zei hij gisteren.

De formerende partijen, VVD, D66 en CDA, maakten al een inventarisatieronde. “Sophie Hermans is erop uitgestuurd om de verbinding te zoeken met andere partijen en om te kijken wat zij willen en kunnen geven.” Daar werd “een beetje cynisch op gereageerd door de PvdA en GroenLinks”, zegt Smits. “Zij zeiden: dat doen we niet in achterkamertjes, dat doen wij tijdens het debat.”

De linkse partijen PvdA, GroenLinks en SP hebben zelfs een tegenbegroting ingediend. Smits: “Ze zullen proberen om een meerderheid achter zich te krijgen in de Kamer. Het gaat onder andere over zaken als wonen. Ze willen de verhuurdersheffing eraf. Dat soort voorstellen gaan ze doen.” Maar een tegenbegroting krijgt zelden steun van de Kamer. “Ze weten dat het in het verleden niet is gelukt, dus het is de vraag of het vandaag gaat lukken.”

Op woensdag spreken de leiders van de Kamerfracties, inmiddels een recordaantal van negentien. Donderdag is premier Mark Rutte namens het kabinet aan het woord.

Formatie

Naast de discussie over de begroting, zal het bij de Algemene Politieke Beschouwingen ook gaan over de staat van het demissionaire kabinet, waarvan tal van ministers inmiddels zijn opgestapt. De oppositie zal de kans grijpen om haar onvrede en ongeduld te uiten over de formatie, die al langer dan een halfjaar niet van de grond komt.

Volgens Smits hangt de formatie als een schaduw boven het debat. “Als er de komende dagen toenadering is in het debat, is dat zeker een goed teken voor de formatie en kunnen ze kijken hoe ze kunnen samenwerken met partijen in de Kamer.” GroenLinks en de PvdA bedankten maandag voor het idee om in de “achterkamertjes” te onderhandelen over de begroting. “Dat vond ik een teken aan de wand dat het niet per se de goede kant opgaat.”

Kaag spreekt niet

Fractievoorzitter van D66 Sigrid Kaag is minister af, maar spreekt niet tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Ze vindt het “democratisch onzuiver om een begroting te becommentariëren en te bekritiseren die ik als minister mede heb gemaakt”, laat ze op Twitter weten. “Ik zou dat niet geloofwaardig vinden.” Kaag trad vorige week af nadat de Tweede Kamer een motie van afkeuring had aangenomen over de evacuatieoperatie in Afghanistan.

“Tot nu toe werd altijd gedaan alsof die dubbele pet niet ongemakkelijk is”, zegt Smits. “Nu het uitkomt is het opeens wel ongeloofwaardig om daar te staan als fractievoorzitter.” Volgens Smits komt het Kaag uit omdat “de verwijten over Afghanistan zeker gemaakt zullen worden”. “Ik denk dat ze eieren voor haar geld heeft gekozen. Maar ik hoorde wel geluiden vanuit D66 dat Rob Jetten zich al lang voorbereid op dit debat, en dat het logisch is dat hij het doet.”

Geen nieuwe APB bij nieuw kabinet

Een herkansing krijgt Kaag niet. Als er een missionair kabinet is, komen er geen nieuwe Algemene Politieke Beschouwingen, zegt Smits. “Dan gaan we niet weer zo’n rondje doen. Maar er is altijd een debat over het regeerakkoord. Daar staan al die plannen in. Dat is allemaal met elkaar afgetikt. Hoofdlijnen of niet, dat is dan de vraag. Maar ze kunnen dan zeker iets van de plannen vinden.”

LEES OOK: Miljoenennota gepresenteerd, meer geld naar bestrijding misdaad en 1 miljard naar woningbouw

Door: Peter Visser