Meer dan helft van statushouders zit zonder baan: ‘Het systeem werkt vaak tegen ze’

Meer dan de helft (55 procent) van de statushouders die in 2014 naar Nederland kwam zit nog altijd zonder werk. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). “Dat is veel te weinig en daar moeten wij iets aan gaan doen”, zegt VVD-Tweede Kamerlid Bente Becker bij Goedemorgen Nederland .

In vergelijking met 2021, toen 57 procent van de statushouders geen baan had, is er in 2022 een toename te zien. Toch vindt Becker dat een klein verschil. “Als je kijkt naar de groep die in 2014 naar Nederland is gekomen, daar is nog maar 45 procent van aan het werk. Dat is veel te weinig.”

‘Zij staan aan de zijlijn van de samenleving’

De groep die wel aan het werk is heeft vaak een deeltijdbaan of werkt via tijdelijke contracten. Pak dat samen met de groep die niet werkt, dan betekent het dat het merendeel van de statushouders uitkering heeft. Dat heeft ook nadelige sociale gevolgen volgens Becker. “Zij staan aan de zijlijn van de samenleving, spreken de taal slecht en geven wat betreft integratie een slecht voorbeeld aan hun kinderen.”

De kinderen beginnen dan met een flinke taalachterstand aan school. Daarnaast concludeert Becker dat vrouwen vaak geen kans krijgen om mee te doen en dat hun hele leven zich bevindt achter de voordeur. Een vaste baan kan aan al deze gevolgen verandering brengen. “Dat is belangrijk om mee te doen in de samenleving.”

‘Systeem werkt vaak tegen ze’

Willen ze niet, kunnen ze niet of wordt het de statushouders bemoeilijkt om aan het werk te gaan? Dat is een belangrijke vraag, want vaak gaan de geluiden dat zij niets liever willen dan aan de slag te kunnen. Dat gelooft Becker ook. “Het systeem werkt vaak tegen ze”, zegt de politica.

Om dat tegen te gaan is een nieuwe wet in de stijgers gezet. Die komt erop neer dat statushouders op het moment dat zij die status krijgen, niet meteen een uitkering krijgen. In plaats daarvan moeten zij een baan krijgen in combinatie met het leren van de taal. “Dan ga je niet een paar ochtenden in de week naar taalles, maar oefen je de taal op de werkvloer.”

Startbaan

Het is niet zo dat het kabinet er met de pet naar gooit. Er bestaan al initiatieven waarbij asielzoekers tijdens hun verblijf in een azc in contact kunnen komen met een potentiële werkgever. Toch gaat het moeizaam om de statushouders uiteindelijk aan het werk te krijgen. Becker stelt voor om met een “startbaan” te komen.

Dat betekent dat elke gemeente waar de statushouder binnenkomt hen werkervaring wordt aangeboden. “Dat idee heeft de minister omarmt en gebeurt in drie gemeenten. Ik vind dat dit veel meer moet gebeuren, in alle gemeenten”, vertelt de VVD’er.  “En ik wil dat de minister in alle sectoren waar tekorten zijn echt actief afspraken gaat maken.”

Burgerservicenummer

Een ander probleem waar veel statushouders tegenaanlopen is dat zij geen burgerservicenummer krijgen. Die hebben zij nodig om aan het werk te kunnen. “Veel statushouders zitten op een BSN te wachten. Dat lukt niet. Dus mijn voorstel is om hen voorrang te geven op een burgerservicenummer.”

Lees ook: 

Grote achterstand Amsterdam met huisvesten statushouders: ‘Altijd hele grote woorden’

Door: Vick ten Wolde