Medicijntekort blijft oplopen, maar hoe komt dat?

Het tekort aan medicijnen blijft maar oplopen en dat terwijl Nederland op dit moment al een tekort aan meer dan 1500 medicijnen telt. Dat leidt steeds vaker tot lege schappen. Wachttijden op geneesmiddelen variëren van twee maanden tot zelfs twee jaar. Volgens Carla Hollak, internist werkzaam bij Amsterdam UMC en oprichter Medicijn voor de Maatschappij, komt dit onder meer omdat er in Nederland nog weinig fabrieken staan die de benodigde geneesmiddelen fabriceren. Maar ook het tekort aan grondstoffen vormt een steeds groter probleem. 

Ook de bond van farmaceutische groothandelaren BG Pharma voorspelt vandaag dat het medicijnentekort aankomende tijd alleen maar toe zal nemen. De 1500 geneesmiddelen waar nu een tekort aan is zijn geneesmiddelen die veel gebruikt worden, zoals medicijnen voor epilepsie, hoge bloeddruk en cholesterolverlagers, vertelt Hollak in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dus dat is een heel groot probleem. Eigenlijk moeten we dat soort medicijnen heel vaak uit het buitenland halen tegenwoordig.”

Dit komt omdat er in Nederland nog maar weinig fabrieken staan die deze geneesmiddelen zelf produceren, omdat er op sommige van deze geneesmiddelen geen winstmarge te bepalen is. “Dat heeft weer te maken met wettelijke bepalingen die er zijn om een maximum op de prijs te zetten.” Het gaat dan om geneesmiddelen waar geen patent meer op zit, zogenaamde generieke middelen.

Voorkeursmiddel

BG Pharma wijst er ook op dat de grote verzekeraars dit jaar meer medicijnen aanwijzen als ‘voorkeursmiddel’. Daardoor dreigt het systeem nog kwetsbaarder te worden, voorspelt voorzitter Léon Tinke. Verzekeraars kunnen het middel van één leverancier aanwijzen als voorkeursmiddel, wat wil zeggen dat verzekerden alleen het medicijn van dat merk vergoed krijgen. Het gaat om geneesmiddelen waar geen patent meer op zit, wat betekent dat de middelen mogen door alle fabrikanten worden geproduceerd.

De leverancier wiens medicijn is aangewezen als voorkeursmiddel zal daar veel van naar Nederland halen, legt Tinke uit. Voor de anderen is dat weinig aantrekkelijk. Omdat het om relatief goedkope medicijnen gaat en er maar weinig afzetmarkt overblijft, wegen de kosten niet op tegen de baten. Dit systeem werkt het tekort aan medicatie in de hand, aldus Tinke, die ook directeur is van groothandel Pluripharm.

Maar een steeds groter probleem vormt ook het tekort aan grondstoffen. “En die worden dan voornamelijk uit China gehaald. Daar zijn we dus heel afhankelijk van geworden”, zegt Hollak.

Wat betekent het voor patiënten?

Voor veel geneesmiddelen zijn alternatieven te vinden en daar doen apothekers ook heel hard hun best voor, zegt Hollak. Maar er is ook een kleinere groep medicijnen waar geen alternatieven voor te vinden zijn, vaak bedoeld voor zeldzame aandoeningen. “En dan speelt het fenomeen dat er fabrikanten zijn die voor zo’n kleine groep patiënten het hoofd niet boven water kunnen houden, als het goedkope medicijnen zijn. En die stoppen op een gegeven moment gewoon met produceren.”

Dit kan voor levensbedreigende situaties zorgen, aangezien de patiënten de medicijnen dan simpelweg niet kunnen krijgen.

Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers moet daarom volgens Hollak ervoor zorgen dat voor de goedkope geneesmiddelen in beeld komt welke er écht nodig zijn. “Maar ook dat er iets meer betaald gaat worden voor de medicijnen die zo supergoedkoop zijn geworden.”

Lees meer:

Minister Kuipers houdt ook volgend jaar rekening met tekorten aan medicijnen

Door: Redactie