main-logo NPO Start
Steun WNL Steun WNL Steun WNL
WNL Op Zondag - 23 mei 2021 — 12:54

Vertrokken VVD’er Klaas Dijkhoff: ‘In 2 procent van de gevallen maken we rationele keuzes’

Voormalig VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff gaat zijn geld verdienen met de kennis en inzichten die hij de afgelopen jaren mede heeft ontwikkeld in de campagnes voor de VVD. Hij gaat samen met gedragswetenschappers en campagnestrateeg Bas Erling bedrijven, artiesten en politieke partijen adviseren over gedragsinzicht, strategie en positionering.

“Nog te vaak wordt uitgegaan van het idee dat mensen lijstjes maken en rationele afwegingen. Dat doen we in twee procent van de keuzes die we maken. In die andere 98 procent van de gevallen doet je onbewuste systeem het werk”, zegt Dijkhoff in WNL Op Zondag op NPO 1.

Dijkhoff, ook enkele jaren staatssecretaris van Justitie in Rutte-II, verliet in april de Tweede Kamer. Hij werd lange tijd gezien als mogelijk opvolger van VVD-leider Mark Rutte, maar hij maakte in oktober bekend dat hij zich niet meer verkiesbaar stelde.

‘Waarom doen wij wat we doen?’

“Degene die het best snapt hoe mensen echt werken, wat er echt in ons hoofd omgaat en waar we onze keuzes op baseren, die wint”, legt Dijkhoff het idee van zijn nieuwe bedrijf, Sue & The Alchemists, uit. “Dat vereist vooral veel inzicht in de vraag: waarom doen wij wat we doen? En waarom maken we een bepaalde keuze nu, die we eigenlijk anders willen maken?”

Daar ligt volgens hem de sleutel. Dijkhoff: “Of je nou meer leden wil als omroep, meer kiezers als partij of meer klanten als ondernemer; je moet je goed verdiepen in hoe wij keuzes maken en in alle onbewuste patronen die er een rol bij spelen.”

Red Bull

Een bedrijf dat goed weet hoe je dat doet, is Red Bull. Toen het bedrijf zijn energiedrankje op de markt bracht, waren testpanels niet enthousiast. Sterker nog: nooit werd een drankje tot dan lager beoordeeld. “De logische keuze was geweest: we gaan het lekkerder maken en opnieuw testen. Maar bij Red Bull hebben ze het omarmt en beseft dat het smaakje in je hersenen triggert dat het bijzonder moet zijn”, zegt Dijkhoff.

“Er zijn ook mensen die zeggen dat Red Bull smaakt naar hoestsiroop met prik. Het doet denken aan medicijnen. Als het zo raar smaakt, moet het wel die superpower hebben”, legt hij uit. Ook werd het energiedrankje in steeds kleinere verpakkingen verkocht, voor meer geld. Dijkhoff: “Al die dingen triggeren het idee dat het wel bijzonder moet zijn en versterken het effect dat je energie krijgt. Deels door de stoffen, maar ook door een placebo-effect.”

Politiek

Ook onze politieke keuzes worden vaak gemaakt in het onderbewustzijn, zegt Dijkhoff. De Amerikaanse televisiemaker Larry King liet Donald Trumpstemmers in 2018 een nepvideo zien waarin Trump vertelt dat hij een vaderschaptest heeft gedaan, omdat hij wil weten of Ivanka echt zijn dochter is. “Ik wil niet na jaren ontdekken dat ze toch beschikbaar was”, zegt de voormalig president daarin. De aanhangers van Trump praten de opmerkingen goed.

“De identiteitslink tussen deze mensen en Trump is zo sterk, dat zelfs als je met feiten aankomt, dat backfired. De steun wordt nog groter. Aan het einde van het fragment zijn ze het er over eens dat als de Democraten de video in handen krijgen, ze het gaan misbruiken en uitbuiten. Ze zijn bereid Trump te verdedigen. Dat komt omdat je de dingen die niet in je straatje passen, eerst probeert te filteren.”

‘Het werkt bij iedereen’

Een soortgelijk experiment is gedaan met supporters van Hillary Clinton, de tegenstander van Trump in de Amerikaanse verkiezingen van 2016. Dijkhoff: “Daarin zegt Clinton: ‘Ik vind het zo fijn dat ik een keer voor bankiers sta, want jullie zijn zoveel belangrijker dan anderen. Ik hoef vandaag ook geen Spaans te spreken, dat vind ik zo fijn’. In de video zie je dat ook Latino voters haar verdedigen.”

“Het grootste gevaar is, is dat je denkt dat dit soort mechanismes werken bij een bepaald soort mensen. Het werkt bij iedereen”, beklemtoont het voormalig Kamerlid. Hij gaat “de komende tijd” waarschijnlijk geen Nederlandse politieke partijen adviseren.

LEES OOK: CDA-prominent Onno Ruding: ‘Niet in kabinet met twee linkse partijen’

Door: Peter Visser

Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier

WNL Op Zondag met Klaas Knot

De zondag begint met Rick Nieman. Met nieuws, brandende kwesties en prominente gasten. 
  • President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank over de stand van de Nederlandse economie;
  • VVD-prominent en oud-minister Henk Kamp over het programkabinet;
  • Het kersverse Tweede Kamerlid Rosanne Hertzberger van NSC over haar passie voor politiek;
  • Schrijver en journalist Arendo Joustra over zijn boek Qwerty, de lijst der lijsten.

Luister de aflevering hier terug als podcast!

Wat gaat er veranderen in Lobbyland?

Nu de formerende partijen kijken naar een programkabinet zonder dichtgetimmerd regeerakkoord, klapperen de oren bij de lobbyisten. Wat gaat er allemaal veranderen?

Presentator Martijn de Greve bespreekt het met:

  • Ariejan Korteweg. Hij was tien jaar lang politiek commentator voor de Volkskrant en schreef het boek Lobbyland, over de invloed van lobbyisten op de politiek;
  • Oud CDA-Kamerlid Martijn van Helvert, tegenwoordig mede-eigenaar van Meines-Holla, een van de grootste lobbykantoren van Den Haag;
  • En Nora van Elferen, sinds dit jaar partner bij EPPA, het oudste lobbykantoor van Den Haag.

Luister de podcast in je favoriete podcast-app!

Criminelen gebruiken steeds vaker kunstmatige intelligentie om geld af te troggelen: ‘Ontwikkelingen gaan razendsnel’

Criminelen maken steeds meer gebruik van AI om mensen op te lichten. Waar phishing mails en neppe voice-memo’s een paar jaar geleden nog ongeloofwaardig waren,…

Lees meer

Extraparlementaire tijden zorgen voor onzekerheid bij lobbyisten

Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het eindverslag van Kim Putters. Afgelopen donderdag presenteerde hij zijn rapport waarin hij een programkabinet adviseert, dat is een…

Lees meer

Gevangene die jaar te vroeg vrijkwam nu spoorloos verdwenen

Een gedetineerde is vorig jaar door een fout 401 dagen te vroeg vrijgelaten uit de gevangenis in Zaanstad, bevestigt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) na…

Lees meer

Opnieuw meer dan 2000 mensen in Ter Apel, weinig doorstroom

In Ter Apel hebben in de nacht van zondag op maandag 2167 asielzoekers de nacht doorgebracht, meldt een woordvoerder van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers…

Lees meer

BBB: expatregeling mag niet verdwijnen

Het schrappen van de expatregeling moet worden heroverwogen. Dat zegt BoerBurgerBeweging-Tweede Kamerlid Henk Vermeer in het radioprogramma Sven op 1. Volgens de rechterhand van partijleider…

Lees meer

Gemeenten verwachten 9 procent meer uitgaven dit jaar

Nederlandse gemeenten denken dit jaar ruim 9 procent meer uit te geven dan hun begroting van vorig jaar. Daarmee gaan de uitgaven naar verwachting harder…

Lees meer