main-logo NPO Start
Steun WNL Steun WNL Steun WNL
WNL Op Zondag - 23 mei 2021 — 12:54

Vertrokken VVD’er Klaas Dijkhoff: ‘In 2 procent van de gevallen maken we rationele keuzes’

Voormalig VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff gaat zijn geld verdienen met de kennis en inzichten die hij de afgelopen jaren mede heeft ontwikkeld in de campagnes voor de VVD. Hij gaat samen met gedragswetenschappers en campagnestrateeg Bas Erling bedrijven, artiesten en politieke partijen adviseren over gedragsinzicht, strategie en positionering.

“Nog te vaak wordt uitgegaan van het idee dat mensen lijstjes maken en rationele afwegingen. Dat doen we in twee procent van de keuzes die we maken. In die andere 98 procent van de gevallen doet je onbewuste systeem het werk”, zegt Dijkhoff in WNL Op Zondag op NPO 1.

Dijkhoff, ook enkele jaren staatssecretaris van Justitie in Rutte-II, verliet in april de Tweede Kamer. Hij werd lange tijd gezien als mogelijk opvolger van VVD-leider Mark Rutte, maar hij maakte in oktober bekend dat hij zich niet meer verkiesbaar stelde.

‘Waarom doen wij wat we doen?’

“Degene die het best snapt hoe mensen echt werken, wat er echt in ons hoofd omgaat en waar we onze keuzes op baseren, die wint”, legt Dijkhoff het idee van zijn nieuwe bedrijf, Sue & The Alchemists, uit. “Dat vereist vooral veel inzicht in de vraag: waarom doen wij wat we doen? En waarom maken we een bepaalde keuze nu, die we eigenlijk anders willen maken?”

Daar ligt volgens hem de sleutel. Dijkhoff: “Of je nou meer leden wil als omroep, meer kiezers als partij of meer klanten als ondernemer; je moet je goed verdiepen in hoe wij keuzes maken en in alle onbewuste patronen die er een rol bij spelen.”

Red Bull

Een bedrijf dat goed weet hoe je dat doet, is Red Bull. Toen het bedrijf zijn energiedrankje op de markt bracht, waren testpanels niet enthousiast. Sterker nog: nooit werd een drankje tot dan lager beoordeeld. “De logische keuze was geweest: we gaan het lekkerder maken en opnieuw testen. Maar bij Red Bull hebben ze het omarmt en beseft dat het smaakje in je hersenen triggert dat het bijzonder moet zijn”, zegt Dijkhoff.

“Er zijn ook mensen die zeggen dat Red Bull smaakt naar hoestsiroop met prik. Het doet denken aan medicijnen. Als het zo raar smaakt, moet het wel die superpower hebben”, legt hij uit. Ook werd het energiedrankje in steeds kleinere verpakkingen verkocht, voor meer geld. Dijkhoff: “Al die dingen triggeren het idee dat het wel bijzonder moet zijn en versterken het effect dat je energie krijgt. Deels door de stoffen, maar ook door een placebo-effect.”

Politiek

Ook onze politieke keuzes worden vaak gemaakt in het onderbewustzijn, zegt Dijkhoff. De Amerikaanse televisiemaker Larry King liet Donald Trumpstemmers in 2018 een nepvideo zien waarin Trump vertelt dat hij een vaderschaptest heeft gedaan, omdat hij wil weten of Ivanka echt zijn dochter is. “Ik wil niet na jaren ontdekken dat ze toch beschikbaar was”, zegt de voormalig president daarin. De aanhangers van Trump praten de opmerkingen goed.

“De identiteitslink tussen deze mensen en Trump is zo sterk, dat zelfs als je met feiten aankomt, dat backfired. De steun wordt nog groter. Aan het einde van het fragment zijn ze het er over eens dat als de Democraten de video in handen krijgen, ze het gaan misbruiken en uitbuiten. Ze zijn bereid Trump te verdedigen. Dat komt omdat je de dingen die niet in je straatje passen, eerst probeert te filteren.”

‘Het werkt bij iedereen’

Een soortgelijk experiment is gedaan met supporters van Hillary Clinton, de tegenstander van Trump in de Amerikaanse verkiezingen van 2016. Dijkhoff: “Daarin zegt Clinton: ‘Ik vind het zo fijn dat ik een keer voor bankiers sta, want jullie zijn zoveel belangrijker dan anderen. Ik hoef vandaag ook geen Spaans te spreken, dat vind ik zo fijn’. In de video zie je dat ook Latino voters haar verdedigen.”

“Het grootste gevaar is, is dat je denkt dat dit soort mechanismes werken bij een bepaald soort mensen. Het werkt bij iedereen”, beklemtoont het voormalig Kamerlid. Hij gaat “de komende tijd” waarschijnlijk geen Nederlandse politieke partijen adviseren.

LEES OOK: CDA-prominent Onno Ruding: ‘Niet in kabinet met twee linkse partijen’

Door: Peter Visser

Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier

Terugkijken: minister Robbert Dijkgraaf bij Rick Nieman

De zondag begint met Rick Nieman. Met nieuws, brandende kwesties en prominente gasten. Zoals: 
  • Minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het Herdenkingsjaar Slavernijverleden
  • Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jaap Aalbersberg over terreurdreiging en extremisme
  • Amerikanist en politicoloog Koen Petersen over Joe Biden, Donald Trump en andere presidentskandidaten
  • Voormalig staatssecretaris Mona Keijzer en media-ondernemer Sjuul Paradijs beschouwen de Haagse politiek.

Kijk de laatste aflevering van het seizoen nu terug!

Podcast: WNL Haagse Lobby

Deze twee dagen ligt de provincie Groningen wederom onder een vergrootglas: de Tweede Kamer debatteert over de ereschuld aan de Groningers. Hoe wordt Groningen nou dé provincie waar men wil werken, wonen en ondernemen? En kan zij het waarmaken om de waterstofprovincie van het land te worden?

Te gast zijn:

  • Meiltje de Groot, CEO van Groningen Airport en voorzitter Economic Board Noord-Nederland
  • Mirjam Wulfse, VVD-gedeputeerde in de provincie Groningen
  • Sieger Dijkstra, voorzitter van VNO-NCW Noord

Luister nu terug als podcast!

Het Misdaadbureau: ‘Vrouwen moorden anders dan mannen’

Uit alle cijfers blijkt dat criminaliteit een mannenzaak is. Toch zijn er wel degelijk vrouwen die tot gruwelijke zaken in staat zijn. Komen ze er…

Lees meer

Voorzitter van VNO-NCW Noord over herstelfonds Groningen: ‘Belangrijk dat we met elkaar dezelfde stip zien’

Nu bekend is dat het kabinet 22 miljoen uitrekt voor de ereschuld aan Groningen, wordt het tijd om de invulling te bepalen. Voorzitter van VNO-NCW…

Lees meer

Kabinet versterkt procedure om asielzoeker te checken op terreur

De Immigratie- en Naturalisatiedienst IND gaat intensiever onderzoek doen naar open bronnen om erachter te komen of een asielzoeker of een nareiziger mogelijk betrokken is…

Lees meer

Schiphol test tilrobot om personeel in bagagehal te helpen

Schiphol test een nieuwe robot die in de bagagehal koffers kan tillen en daarmee het werk voor het personeel kan verlichten. Ook wordt een robot…

Lees meer

Amsterdams treinverkeer voorlopig geregeld vanuit Utrecht

De treinen rondom Amsterdam worden voorlopig vanuit Utrecht aangestuurd. Mocht het nodig zijn dan kan ProRail de uitwijklocatie maandenlang openhouden. Hier zal voor de reiziger…

Lees meer

Thuisbrengplicht NS niet van toepassing op massale treinuitval

 De wettelijke thuisbrengplicht van de NS blijkt niet van toepassing op een grote treinstoring zoals die van zondagavond. “Er zitten maakbaarheidsvoorwaarden aan deze verplichting”, verklaart…

Lees meer

Haringhappers opgelet: haringseizoen ruim een week uitgesteld naar 22 juni

Het begin van het haringseizoen wordt verplaatst van 14 juni naar 22 juni, zo heeft de Nederlandse Haringgroothandelsvereniging maandag besloten. Reden hiervoor is dat de…

Lees meer

OM handhaaft eis twee jaar cel tegen Promes, uitspraak 19 juni

Het Openbaar Ministerie handhaaft de strafeis van twee jaar cel tegen de 31-jarige profvoetballer Quincy Promes, die wordt verdacht van het mishandelen van zijn neef….

Lees meer

Gratis bus brengt Groningers naar Kamerdebat over gasrapport

Groningers kunnen dinsdag en woensdag gratis met de bus naar Den Haag om het debat in de Tweede Kamer over het parlementaire enquêterapport over de…

Lees meer

Kremlin: nep-Poetin op de radio na hack

Een radiotoespraak waarin de Russische president Vladimir Poetin zijn landgenoten waarschuwt voor een Oekraïense invasie van Rusland, is nep. Dat zegt het Kremlin, dat hackers…

Lees meer

Driekwart ondernemers kan hogere kosten niet doorberekenen

Driekwart van de ondernemers in Nederland zegt hogere kosten niet of slechts voor een deel te kunnen doorberekenen aan klanten. Dat komt vooral doordat ze…

Lees meer

NS compenseert gedupeerden storing ‘ruimhartig’

De NS belooft ervoor te zorgen dat gedupeerden van de storing in het treinverkeer rond Amsterdam een “ruimhartige compensatie” krijgen. Een woordvoerder zegt dat reizigers…

Lees meer