Justitieminister VS stemt toe met onderzoek naar fraude: ‘Je hoopt dat justitie in een democratie onafhankelijk is’

Terwijl Joe Biden zich klaarmaakt voor de reusachtige taak die hem te wachten staat, wil de huidige president een landelijk onderzoek naar stemfraude. William Barr, de minister van Justitie, steunt Donald Trump hierin en heeft aanklagers opdracht gegeven om onderzoek te doen. “Hier worden wet en justitie ingezet voor wat ondertussen wel een hele partijdige manier lijkt te zijn om de verkiezingen alsnog in je voordeel te beslechten”, zegt directeur politieke zaken van denktank HCSS Han ten Broeke. “Onderdeel van een democratie is dat je kunt verliezen.”

Trump zou de eerlijkheid moeten kunnen opbrengen om zijn presidentschap over te dragen aan Biden, zegt Ten Broeke in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dat heet de overdracht van macht. Die gaat in een democratie geweldloos, en in autoritaire regimes komt daar vaak geweld bij kijken, of misbruik en vals spel. Dat kan hier niet aan de orde zijn, dus daarom is het goed dat het in ieder geval onderzocht wordt. Maar er zit geen enkele basis in de claims van Trump tot nu toe.”

Het is volgens Ten Broeke ongekend in de Amerikaanse geschiedenis dat de overdracht nog niet heeft plaatsgevonden. “Dat er nog zelfs geen telefoontje van Trump naar Biden is gegaan om afspraken te maken.”

In aantal staten moeten stemmen opnieuw geteld

In een aantal staten kun je zeggen dat de stemmen opnieuw geteld moeten worden, vindt ook Ten Broeke. “De verschillen zijn ook niet overal even groot.” Maar Trump betwist de legitimiteit van de stembiljetten nu in maar liefst zes of zeven staten, en dat maakt ongeloofwaardig, aldus Ten Broeke.

De brief waarin justitieminister Barr toestemming geeft voor het fraudeonderzoek lijkt onderdeel te zijn van Trumps strategie om de verkiezingsuitslag in twijfel te trekken. Het is niet de eerste keer dat Barr laat zien dat “hij bereid is om justitieapparaten in te zetten voor de politieke belangen van zijn president”, zegt Ten Broeke. Hij noemt dat een hele zorgelijke ontwikkeling. “Je hoopt natuurlijk dat in een democratie als de Verenigde Staten, ook voor heel veel mensen altijd nog een voorbeelddemocratie, dat die justitie onafhankelijk is.”

Ook historicus Geerten Waling benadrukt net als Ten Broeke dat hertellingen of het aanspannen van rechtszaken bij twijfels niet per se ondemocratisch zijn. “Maar dat Trump zo erg twijfelt en zo hamert op fraude zonder dat hij daar bewijzen voor heeft, dat is wel een probleem voor de democratie”, zegt hij. “Het is ook een beetje een ondermijning vanuit Trump zelf van het presidentschap van Joe Biden. En dat is niet zo fraai, want je moet ook in een democratie kunnen zeggen: we zijn het totaal oneens, maar ik heb nu verloren, en ik ga het over vier jaar weer proberen.”

2024

Dat Trump het inderdaad over vier jaar weer gaat proberen, “wordt aangenomen”, zegt Ten Broeke. “En wat je in ieder geval ziet, is dat hoe langer hij het volhoudt, hoe meer hij zijn electorale achterban weet te mobiliseren. Waarvoor is nog onduidelijk.” En ook al vertrekt Trump, zal het ‘Trumpism’ niet zomaar weg zijn, benadrukt hij. “Er zijn nog altijd 70 miljoen Amerikanen die op hem gestemd hebben. Dat moeten we niet onderschatten.”

Een aantal wereldleiders hebben nog niet gereageerd op de winst van Joe Biden, waaronder die van China, Rusland, Turkije en Brazilië. Ten Broeke noemt dat “absoluut niet verrassend”. “Daar zit natuurlijk een duidelijk patroon, dat zijn de landen die over het algemeen zelf worden aangesproken op hun verkiezingen”, zegt hij. “Die kunnen nu laten zien door juist niet te reageren dat zij in ieder geval tot het laatst toe een oordeel bewaren, totdat alles helder en duidelijk is. Dat zullen ze de volgende keer weer uitspelen op het moment dat ze kritiek krijgen op de verkiezingen die ze zelf organiseren.”

LEES OOK: Ook zonder Trump America first, stelt buitenlanddeskundige Han ten Broeke

Door: Marinka Wagemans