Maak je niet te druk om keuze voor middelbare school, zegt docent: ‘Op elfjarige leeftijd beslissing van je leven? Wat een bullshit’

Ongeveer 170.000 kinderen in groep 8 van de basisschool moeten zich vanaf maandag inschrijven voor de middelbare school. Maak je niet te druk, drukt docent economie Ton van Haperen de kinderen op het hart. “Iedereen denkt dat je op elfjarige leeftijd de beslissing van je leven neemt. Wat een bullshit is dat.”

Voor het eerst is er een landelijke week voor het inschrijven. Dat moet voorkomen dat kinderen voor de brugklas geen plek op de school van hun voorkeur krijgen. In het oude stelsel hadden sommige kinderen eerder duidelijkheid over hun advies voor de middelbare school dan anderen. De eersten konden zich alvast inschrijven, waardoor er geen plek meer beschikbaar was voor de laatsten.

De aanmeldweek moet dit voorkomen en zo kansengelijkheid vergroten. Docent op het Rythovius College in Eersel Van Haperen vraagt zich af of het die vruchten afwerpt. “Het enige wat ik weet, is dat de procedure wat zorgvuldiger is.”

De kinderen hebben eind januari en begin februari de nieuwe doorstroomtoets gemaakt. Dat is de opvolger van de eindtoets. In de afgelopen weken hebben de basisscholieren en hun ouders de uitslagen gekregen, en daarmee de eindadviezen voor het niveau van de middelbare school.

Van Haperen: “Als je die doorstroomtoets gehad hebt, meld je je pas aan. Dan is het advies ook echt definitief, dus dat maakt het wat makkelijker. Organisatorisch is dat wel oké, maar verder valt er van alles op af te dingen.”

‘Doorstroom is een apart verhaal geworden’

De stap van basisschool naar middelbare school wordt steeds onoverzichtelijker, zegt Van Haperen. “Die hele doorstroom is een heel apart verhaal geworden. Je moet kiezen tussen scholen en je denkt misschien: al die scholen hebben enigszins dezelfde lessen. Nee hoor. Er zijn scholen die gewoon lesgeven, maar er zijn ook scholen met leerpleinen, scholen met allerlei rare stromen waarbij ze iets anders doen. Er is een enorme concurrentiestrijd.”

Om het nog wat ingewikkelder te maken, kunnen basisscholen kiezen uit zes verschillende doorstroomtoetsen van verschillende aanbieders. Daar moet paal en perk aan worden gesteld, vindt de docent economie. “Het moet één toets zijn.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Het belang van de doorstroomtoets moet niet worden onderschat, zegt Van Haperen. “Je schijnt nooit te mogen zeggen dat het een eindexamen is, want dat is het niet. Maar feitelijk is het de afsluiting van de basisschool.” Daarin zijn nu dus allerlei vormen. “De één doet het adaptief – ik weet niet eens wat het is – en de ander doet het weer zus. Het is echt heel apart.”

En het is onwenselijk, benadrukt hij. “Je hebt een duidelijk meetmoment nodig aan de hand waarvan je kan zeggen: waar staat dat kind nou precies? Dat is heel belangrijk. Daarom moet het één en dezelfde toets zijn, die voor iedereen gelijk is.”

‘Iedereen denkt dat hij het heeft uitgevonden’

Hij hekelt scholen die het per se op hun eigen manier willen doen. “Iedereen denkt dat hij het heeft uitgevonden. Maar hoe onderwijs werkt, hoe wij kinderen wiskunde moeten leren in groepen van vijfentwintig, dat weten we wel hoor. Dat is echt al lang uitgezocht. Er is niks nieuws.”

Hij vindt het jammer dat ouders bijles inschakelen voor hun kinderen om het resultaat van de doorstroomtoets op te krikken en het schooladvies te beïnvloeden. “Je kunt die kinderen trainen, dat kun je ook inkopen. Dan heb je één keer een beter resultaat. Maar dat is natuurlijk een opgevoerd resultaat, wat in sommige gevallen heel goed is, maar ook vaak leidt tot gedoe als je doorstroomt.”

Bovendien werkt het kansengelijkheid tegen. “Dat opvoeren van die testresultaten: sommige ouders kunnen dat wel, anderen kunnen het niet. Dat maakt het alleen maar erger.”

Maak je niet te druk

Na het maken van de doorstroomtoets, kunnen kinderen en ouders zich oriënteren op de volgende stap. Ze moeten zich daar niet te druk om maken, zegt Van Haperen. “Er zit enorme spanning op de schoolkeuze. Terwijl, dat is volkomen ten onrechte. Iedereen denkt dat je op elfjarige leeftijd de beslissing van je leven neemt. Wat een bullshit is dat.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.  

Hij gaat verder: “Je kiest een school, maar daarna kan alles nog. Leren gaat in spurts, het gaat helemaal niet in een rechte lijnen. De één is wat later en begint op de mavo. Het maakt allemaal niet uit. Ik heb drie kinderen. Twee gingen naar de mavo, één heeft er zelfs zes jaar over gedaan en heeft gewoon universiteit gedaan. Je kunt doorstromen.”

Lees ook: 

Lespakket voor middelbare scholen gebaseerd op De Joodse Raad

Door: Peter Visser