Zorg onbetaalbaar? Dat is niet waar, zegt arts Marcel Levi: ‘Is het nou zó erg?’

De zorgsector in Nederland is geen zorgenkindje. Dat zegt arts en hoogleraar Marcel Levi in WNL Op Zondag op NPO 1. “Alle problemen worden uitvergroot, terwijl de successen worden verzwegen.” Hij maakt zich ook niet zo druk om de betaalbaarheid van de zorg op lange termijn.

“Als je de kranten leest of naar tv kijkt, dan gaat het vaak over de problemen in de zorg. Capaciteitsproblemen, geldproblemen, personeelsproblemen. Maar wij hebben het in het ziekenhuis over heel andere dingen”, vertelt Levi. “Namelijk over hoe gaaf het wel niet is in de gezondheidszorg. Wat er wel niet allemaal kan tegenwoordig aan behandelingen voor ziekten, waar tien of vijf jaar geleden nog niets voor was.”

Dankzij de moderne zorg blijven mensen niet alleen langer in leven, de kwaliteit van leven is ook beter, zegt Levi. “Dat is wat ons hart sneller doet kloppen en mensen die in de zorg werken enthousiast maakt. De hele conversatie over de zorg is veel meer positief dan wat je leest en hoort in de media.”

Hij gaat verder: “Het lijkt soms wel of de zorg staatsvijand nummer één geworden is. ‘O, al die oude mensen die allemaal zorg nodig hebben. En het kost zoveel en we hebben geen personeel’. Al die problemen worden uitvergroot, terwijl de successen worden verzwegen.”

Kostenplaatje

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid becijferde dat als er niks gebeurt, de zorgkosten in 2060 verdubbelen naar 200 miljard euro per jaar. Levi: “Dan zegt iedereen: ‘O, dat kan toch niet!'” Maar volgens de arts is het te overzien. “Als je het uitdrukt in een percentage van het bruto nationaal product, dan gaat het van ongeveer 14 procent naar 18 procent, want dat bbp stijgt natuurlijk ook.”

“Is het nou zó erg dat je in een ontwikkeld land als Nederland, een schatrijk land, je 18 procent van het bbp uitgeeft aan de zorg, aan mensen die het nodig hebben?”, vraagt Levi zich af. “Misschien is het wel een teken van beschaving.”

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Toch is de zorg met afstand de hoogste kostenpost. Levi: “Maar het Centraal Planbureau heeft onlangs heel netjes uitgerekend dat zelfs al wordt het 18 procent van het bbp, er genoeg geld overblijft voor onderwijs, wegen, tanks en al die andere dingen.”

Verspilling in de zorg

Dat betekent volgens hem niet dat de zorg niet moet besparen waar het kan. “We hebben de dure plicht in de gezondheidszorg, waarin zoveel geld omgaat, om heel scherp op te letten waar het geld allemaal aan wordt uitgegeven en of het allemaal wel zinnig wordt besteed. De discussie in de zorg gaat nu heel erg over passende zorg.”

“Wat gaan we niet meer vergoeden? Dat is het rantsoeneren van zorg”, zegt Levi. “Misschien is dat wel nodig. Maar ik denk dat je het pas over rantsoeneren mag hebben, als je honderd procent zeker weet dat er geen verspilling meer is in de zorg. En die verspilling zit, helaas, overal.”

Hij somt op: “Er is zorg die niet nodig is, er is zorg die dubbelop gebeurt op verschillende plekken, er zijn coördinatieproblemen en we betalen veel te veel voor dure geneesmiddelen en dure apparaten. We hebben sowieso veel te veel dure apparaten. En dan is er nog die massieve bureaucratie en onnodige administratie, die ook geld opslurpt.”

“Als we dat allemaal aanpakken, dan zeggen economen: dan kan je wel tien of zelfs twintig procent op zorgkosten bezuinigen.” Daar kan de groei van de zorg voor de komende jaren volledig mee worden gefinancierd, zegt Levi.

Nederlandse ziekenhuizen ‘kathedralen’

Hij vergelijkt Nederlandse ziekenhuizen met kathedralen. Ook daar is winst te behalen, zegt de hoogleraar. “De hoeveelheid vierkante meters van glas, marmer en spiegelend metaal… De hoeveelheid scanners die we hebben in Nederland, die is zoveel groter dan in welk ander land ter wereld dan ook. Onze apparaten zijn duurder, omdat ieder ziekenhuis autonoom is en zelf mag beslissen dat ze dat apparaat willen hebben.”

De arts gaat verder: “Want we moesten immers toch concurreren met elkaar, vanwege dat inmiddels wel achterhaalde begrip van marktwerking? Concurreren betekent dat je zoveel mogelijk patiënten bij je moet houden. Dan moet je zelf al die scanners hebben, die het grootste deel van een dag stilstaan.”

Hij noemt een ander voorbeeld: “We hebben in Nederland drie protonencentra. In Engeland waren er twee genoeg, in Duitsland vinden ze vier genoeg, in het kleine Nederland hebben we er drie. Ze staan alle drie een beetje leeg en zijn verlieslatend. Daar gaan honderden miljoenen in om.”

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister dan naar de podcast!

Lees ook: 

Ondernemer Annemarie van Gaal wil minister voor Eenvoud: ‘Het is gewoon niet meer te doen’

Door: Peter Visser