Racistisch wangedrag rondom voetbalstadions blijft een probleem: ‘Spreek elkaar er op aan’

Het lijkt bijna elke voetbalwedstrijd weer raak: supporters die in en rondom de stadions voor problemen zorgen. Dit weekend zijn ruim 150 AZ-supporters in Amsterdam opgepakt, omdat ze antisemitische liederen zongen in de metro. Hoe krijgen we grip op de misdragingen rond het voetbal? Hoofdredacteur van Helden Magazine Barbara Barend zegt bij Goedemorgen Nederland op NPO 1 dat alleen straffen niet de oplossing is. “Leer elkaar erop aan te spreken.”

Afgelopen weekend grepen de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema en de politie in toen er in de metro antisemitische liederen werden gescandeerd door voetbalsupporters van AZ. Barend is blij dat dat eindelijk is gebeurd zegt ze. “Het is iets vreemds dat dit al jaren getolereerd wordt. En dan wordt er altijd door supporters gezegd: het is niet antisemitisme, het is tegen Ajax, want Ajacieden noemen zichzelf Joden en dan mogen zij hele nare dingen zeggen en zingen.” Ze vindt het vreemd dat er nooit eerder zo hard werd ingegrepen. “Ze heeft nu heel duidelijk laten zien: tot hier en niet verder.”

“Het is ook iets heel raars, het zijn strafbare feiten”, zegt Barend. “Als je dat normaal op straat zingt kun je opgepakt worden, maar in het kader van voetbalsupporter zijn wordt het geoorloofd. En dan ook nog de pijnlijkheid zo kort na 4 en 5 mei.”

Niet alleen antisemitisme

Het blijft echter vaak niet alleen bij antisemitisme in en rondom de voetbalstadions. Ook homofobe spreekkoren en andere vormen van racisme passeren regelmatig de revue. Barend legt uit dat dit al sinds jaar en dag gebeurt. “Jarenlang zijn ook bananen naar Stanley Menzo (voormalig keeper van Ajax, red.) gegooid. Apengeluiden die worden nagebootst als een zwarte speler de bal heeft. Dat hebben we heel veel gehoord in de jaren tachtig.” Het komt volgens de sportjournalist steeds minder voor dat dit soort opmerkingen worden geroepen, maar helaas is het nog niet voorbij.

Toch wordt er steeds beter ingegrepen vindt Barend. “Toen Ahmad Mendes Moreira vanuit Excelsior een paar jaar geleden werd uitgescholden, was er terecht enorm veel verbolgenheid in Nederland en kwam er een statement vanuit het Nederlands elftal. Je ziet dat daar al veel meer tegen opgetreden wordt.” Ze denkt dat het goed zou zijn als de wedstrijd sneller wordt stilgelegd en spelers het veld aflopen wanneer er discriminerende spreekkoren worden geroepen. “Xavi Simons van PSV wordt voortdurend uitgescholden voor homo. Het is natuurlijk ontzettend ingewikkeld: het een is wel strafbaar en het andere niet. Maar niets doen heeft bewezen: dat helpt niet.”

Harder ingrijpen

VVD-Kamerlid Thierry Aartsen denkt dat het goed is als de structurele spreekkoren keihard worden aangepakt. De manier waarop de KNVB reageert wanneer een supporter dingen op het veld gooit is wat hem betreft een goed begin. De wedstrijd wordt dan tijdelijk stilgelegd en in het ergste geval helemaal gestaakt. “Dat is even heel vervelend, vooral als je met je gezin naar Groningen bent geweest en je staat na acht minuten weer op straat. Maar ik denk wel dat als je het even een tijd volhoudt, dat het dan klaar is. Mensen gaan elkaar onderling erop aanspreken.”

Barend gelooft niet per se in hard straffen. Ze hoopt vooral dat mensen elkaar in en rondom het stadion op wangedrag gaan aanspreken. Toch is ze blij dat de misdragende AZ-supports zijn opgepakt. “Ik denk dat dit heel goed is, want er is meerdere keren gewaarschuwd. Kennelijk denken die supporters dat ze kunnen maken wat ze willen. Je moet mensen toch nog steeds laten inzien wat ze zingen en waarom het zo kwetsend, strafbaar en antisemitisch is.”

Lees ook:

Universitair docent: ‘Antisemitisme lijkt soms wel de oudste complottheorie die er is’

Door: Matthijs Meulblok