Stikstofshoppen nekt plannen kabinet, maar ‘het is een vrije markt’

Het kabinet zit in zijn maag met stikstofshoppen; het opkopen van boeren door bedrijven voor stikstofruimte. Zo heeft luchthaven Schiphol voor in totaal 16 miljoen euro stikstofrechten opgekocht van boerenbedrijven, bevestigt een woordvoerder van de luchthaven na berichtgeving van RTL Nieuws.

Het kabinet heeft de ruimte die vrijkomt door boeren die stoppen nodig voor het beloofde herstel van de natuur en voor het compenseren van boeren die door de Staat ten onrechte zijn benadeeld. Maar ook bedrijven staat op dit moment niets in de weg om boeren uit te kopen.

Met de drie boerderijen die door Schiphol volledig zijn uitgekocht, inclusief grond en gebouwen, is een bedrag van ruim 11 miljoen euro gemoeid. Van zeven andere boerderijen zijn enkel de stikstofuitstootrechten gekocht voor ongeveer 5 miljoen euro. “De eigenaren van die boerderijen wilden daar blijven wonen. In de andere gevallen wilden de bewoners ook echt vertrekken”, aldus de woordvoerder van Schiphol.

Schiphol benadert boeren om stikstofruimte voor zichzelf en Lelystad Airport te claimen. Voor beide luchthavens is namelijk een geldige natuurvergunning nodig, waarvoor de stikstofuitstoot omlaag moet. Maar het zelf uitkopen van boeren is een bekritiseerde gang van zaken: het kabinet wil zelf straks het eerste recht op de koop van stikstofrechten. Vooralsnog is de praktijk dus nog wel volgens de regels.

Stikstofshoppen

Maandag werd al bekend dat Schiphol met een aantal boeren een overeenkomst had bereikt. Een meerderheid van de Tweede Kamer onder aanvoering van GroenLinks en Partij voor de Dieren reageerden daarop kritisch op Schiphol. Kamerleden wilden dat het kabinet zou voorkomen dat er nog meer boeren zouden worden uitgekocht.

Naar verwachting heeft Schiphol nog tien boeren nodig om een natuurvergunning te krijgen, meldt De Telegraaf. Als daar nog vijf boeren bijkomen, kan ook Lelystad Airport de deuren openen. Ook Rijkswaterstaat doet aan het zogenaamde stikstofshoppen en kocht al twintig boerenbedrijven op, schrijft de krant.

Hoewel de politiek wil ingrijpen is het volgens het ministerie van Landbouw “heel lastig” om het stikstofshoppen aan banden te leggen. “Dit is een vrije markt”, zegt een woordvoerder tegen de krant.

Wild West

Volgens politiek commentator van De Telegraaf Wouter de Winther worden “de politieke plannen van het kabinet doorkruist”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “We hoeven niet te veronderstellen dat Schiphol vrijwillig gaat meewerken aan het sluiten van Schiphol. Die zitten in de wedstrijd om één reden: om een luchthaven te zijn.”

“Ik begrijp Schiphol, maar er ontstaat wel een wild west”, zegt De Winther. “Schiphol heeft geld en kan boeren zomaar opkopen. Een heleboel andere organisaties en bedrijven die te maken hebben met de stikstofbeperking, hebben die luxe niet. Daar moet ook een oplossing voor gevonden worden, dus ik kan mij de frustratie van mensen die niet bij Schiphol horen wel voorstellen.”

LEES OOK: Schiphol kocht al voor miljoenen stikstofruimte van boeren op

Door: Peter Visser