Zo ziet Nederland er misschien uit in 2050: vier scenario’s

Hoe ziet Nederland in 2050 eruit? Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft vier scenario’s uitgedacht. Directeur Marko Hekkert overhandigde het boek aan woonminister Hugo de Jonge (CDA). Haalt de minister hier ook inspiratie uit? Hekkert legt de scenario’s uit in Goedemorgen Nederland.

De vier scenario’s die het PBL schetst zijn in extreme mate vormgegeven, zegt Hekkert. Op deze manier kun je duidelijk zien hoe Nederland eruit kan komen die zien en dat legt tevens grote verschillen bloot. “Wij denken, Nederland is vol, maar dit laat zien dat er nog heel veel mogelijk is. Maar als je het een kiest, dan kun je niet voor het ander kiezen. Het gaat niet allemaal samen.”

Scenario 1: Mondiaal ondernemend

Hekkert vertelt dat je bij ‘Mondiaal ondernemend’ moet denken aan een toekomst waarin Nederland veel handel drijft over de hele wereld. Er is een grote energievraag en productie. “Dat concentreert zich met name in de Randstad. De regio die al heel sterk is wordt nog sterker. Nog meer mensen gaan er wonen en werken.”

Het nadeel van dit scenario is echter dat de kloof tussen de Randstad en de rest van Nederland groter wordt. “We zien grote verschillen in ongelijkheid tussen de gebieden”, zegt Hekkert.

Scenario 2: Snelle wereld

In de ‘Snelle wereld’ speelt thuiswerken een grote rol. Tijdens de coronacrisis konden we hier al even van proeven. Zo verruilde Paul Tijssen in die periode de Randstad voor de regio. Hij vertelt dat het een droom was om in het buitengebied te wonen en dat is gelukt. “Over het algemeen werk ik thuis. Als het nodig is ga ik naar kantoor en dat is gemiddeld een à twee keer per week.”

Tijssen vindt de balans tussen werk en privé nu een stuk beter. In de weekenden of avonduren besteedt hij meer tijd met zijn gezin of lekker met de dieren in de tuin. “Als de kinderen uit school komen kan ik ze even gedag zeggen en kruip ik weer achter de computer.”

Hekkert legt uit dat dit juist typerend is voor het tweede scenario. “Je kunt overal wonen in Nederland, want de plek waar je woont is veel minder belangrijk. Veel van het leven speelt zich digitaal af.”

Toch zijn er ook nadelen aan dit toekomstbeeld volgens Hekkert. “Als je heel veel online werkt, en je laat je goederen en spullen die je koopt bezorgen, dan hebben mensen ook minder behoefte aan mobiliteit. Dan zal er in de fysieke infrastructuur als wegen en spoorlijnen minder worden geïnvesteerd.”

Scenario 3: Regionaal geworteld

NRC maakte bij het scenario ‘Regionaal geworteld’ de vergelijking met de wensen van de BoerBurgerBeweging (BBB). Hekkert snapt deze vergelijking wel. “Het is heel wat anders dan het eerste scenario waar het vooral om de Randstad draait.” Bij dit scenario draait het leven veel meer om de kernen buiten de Randstad. “Daar vinden veel ontwikkelingen plaats in kleine gemeenschappen. Voedsel wordt lokaal geproduceerd en er is veel gemeenschapszin.”

Dorpskernen worden uitgebreid, maar dit gaat echter wel ten koste van de landbouw, stelt Hekkert. “Mensen wonen ruimer en dat heeft tot gevolg dat je meer landbouwgrond gebruikt om te wonen.”

Scenario 4: Groen land

In het laatste scenario dat het PBL beschrijft krijgt de natuur alle ruimte. “Je gaat vooral bouwen in de bestaande verstedelijking”, legt Hekkert uit. “Je wilt de natuur alle ruimte geven en wilt hierom zo efficiënt mogelijk wonen.” Een van de mogelijkheden is nog meer in de hoogte bouwen.

Omdat de natuur en het milieu voorrang krijgt, komt de economische groei echter op de tweede plaats. “Mensen gaan bewust minder consumeren”, zegt Hekkert.

Lees ook:

Bouw stagneert door stijgende rentes en torenhoge bouwkosten: dit is een ‘perfect storm’

Door: Matthijs Meulblok