Bedrijven kunnen hoge kosten niet meer doorberekenen: ‘Winstmarges staan onder druk’

Meer dan de helft van de Nederlandse bedrijven kan de hoge kosten voor bijvoorbeeld energie en grondstoffen niet doorberekenen aan klanten. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Volgens MKB-voorzitter Jacco Vonhof is het gevolg dat de winstmarges van bedrijven onder druk komen te staan en dat heeft weer nadelige gevolgen voor de economie.

Ruim 45 procent van de ondernemers geeft aan dat in het eerste kwartaal van 2023 de kostenstijging voor een klein deel doorberekend kan worden. Zo’n 6 procent zegt dit helemaal niet te kunnen.

‘Ik kan de hoge kosten niet doorberekenen’

“Kostenstijgingen waar wij mee te maken hebben zijn de loonkosten, kosten voor energie, kosten voor gebruik van machines, onderhoudskosten. Die zijn de afgelopen twee jaar enorm gestegen en kunnen wij niet doorberekenen”, zegt biologische akkerbouwer Douwe Mondsma tegen Goedemorgen Nederland.

Het doorberekenen lukt niet omdat hij niet in direct contact staat met de uiteindelijke consument. Mondsma verkoopt zijn goederen aan een tussenhandel, die de goederen vervolgens doorverkoopt aan de retail. Als Mondsma een hogere prijs voor zijn producten wil, dan moet hij dat afstemmen met meerdere collega’s. Dat is echter niet mogelijk, want kartelvorming is verboden in Nederland. En als de boer zonder gezamenlijke afspraken een hogere prijs voorlegt aan een afnemer, dan “gaat hij naar een collega, die het goedkoper kan aanbieden”.

‘Winstmarges staan onder druk’

Volgens voorzitter MKB-Nederland Jacco Vonhof, te gast in de studio, brengt Mondsma het probleem goed in kaart. “Dit is een van de problemen, maar je ziet het ook bij bedrijven die hun product uiteindelijk aan de consument moeten verkopen.”

Voor de consument gelden min of meer dezelfde problemen: hoge inflatie en een hoge energierekening. Zij hebben minder geld te spenderen en houden dan vaak de hand op de knip. Dus geen centen in de zak van de ondernemer. Dat kan desastreus zijn. “Het gaat erom of je winst maakt en die staat enorm onder druk”, legt Vonhof uit. “De winst is nodig voor ondernemers om te blijven investeren in de groei van hun bedrijf.”

Voor de consument maakt het al dan niet doorberekenen overigens niet veel uit. Die kan namelijk op zoek naar een (goedkoper) alternatief. Voor de ondernemer in de winkelstraat kan het echter zijn faillissement betekenen. “Soms lijkt het alsof de economie en het bedrijfsleven een hele grote groep is. Wij laten nu het sentiment van de grote afhangen, terwijl de kleine bedrijven het lastig hebben.”

Kosten aan te kanten

Een van de hogere kosten waar veel ondernemers mee te maken hebben zijn hogere lonen. Al hoeft dat volgens Vonhof niet direct een probleem te zijn. “Want werknemers zijn uiteindelijk ook consument.” Vonhof zegt dat veel ondernemers het juist niet erg vinden als zij hogere kosten hebben aan bijvoorbeeld loon, maar omdat zij met zoveel andere hoge kosten te maken krijgen is er voor hen bijna geen ruimte om de lonen ook te verhogen.

Dat ondernemers met zoveel oplopende kosten te maken hebben is al een probleem. Volgens de bestuursman heeft dat nog een andere kant. “Namelijk wat de overheid belast en aan kosten doorberekend.” Juist die kosten zijn de afgelopen jaren enorm gestegen, vertelt Vonhof. “De ondernemer krijgt nu aan twee kanten extra kosten. Het rendement wordt kleiner en dat is een groot risico. Als zij niet kunnen investeren in verduurzaming, innovatie of een stukje groei. Dan krijgen wij het als economie erg lastig.”

Lees ook: 

Unieke stakingsgolf gerechtvaardigd, vindt Tuur Elzinga: ‘Werkgever komt niet over de brug’

Door: Vick ten Wolde