Vertrek Ploumen verrast velen: ‘Iedereen hield wel een beetje van haar’

Dat het rommelde binnen de Partij van de Arbeid was al langer duidelijk, maar het vertrek van partijleider Lilianne Ploumen kwam toch voor velen als een verrassing. Ploumen nam haar besluit omdat ze van mening is dat het leiderschap niet bij haar past en ze daarmee niet de ideale leider is van de PvdA, zo schreef ze in haar verklaring. “Prijzenswaardig”, vindt politiek commentator voor Elsevier Weekblad, Eric Vrijsen. “Het beeld is altijd het tegenovergestelde: ze zitten op iemand te drukken om op te hoepelen, maar zij gaat uit zichzelf.”

Ze laat de partij vooralsnog achter zonder opvolger en met een hoop moeilijke keuzes. De PvdA was ooit een trotse volkspartij met rond de veertig zetels, maar is inmiddels flink geslonken, zo zegt Vrijsen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Ze hebben er nog negen. Daar heeft Ploumen geen verbetering in gebracht, dus het is logisch dat ze zegt: ik stap op.”

Elke PvdA-leider heeft het moeilijk, zegt Vrijsen. “Want het is een hele harde partij. Alle partijen zijn hard, maar de PvdA in het bijzonder.” Hij vermoedt dat het Ploumen zeker moeilijk gemaakt is. “En nu hebben ze daar wel een beetje spijt van. Want het was toch een charmante vrouw en iedereen hield wel een beetje van haar.”

Gijs van Dijk

Volgens Vrijsen heeft de kwestie rond Kamerlid Gijs van Dijk mogelijk ook meegespeeld bij het vertrek van de partijleider. “Dat heeft ze slecht gemanaged.” De PvdA kwam niet lang geleden in opspraak nadat er meldingen waren gedaan van ongewenst seksueel gedrag van een partijlid: Van Dijk. Wel vond dat gedrag plaats in de privésfeer.

Ploumen zei dat ze als leider “soms wel en soms niet” af wist van ongewenst gedrag, omdat dat bij de functie van leider hoort. Volgens Vrijsen werd Van Dijk “direct de laan uit gestuurd”, zonder een onderzoek af te wachten. Daarop kreeg Ploumen veel kritiek. “Dat heeft ongetwijfeld meegespeeld. Het zal niet de doorslaggevende factor zijn, maar het doet er wel toe.”

En dan de gemeenteraadsverkiezingen. “Toen hebben ze victorie gekraaid, maar eigenlijk viel het ook bizar tegen”, zegt Vrijsen. “Alleen in Amsterdam waren ze net de grootste, maar met 20 procent van de stemmen was dat een aantal jaar geleden nog een gigantische nederlaag voor een partij als de PvdA in Amsterdam.”

Het handje vasthouden van GroenLinks

Maar de algehele nederlaag heeft de arbeiderspartij vooral te danken aan het “handje vasthouden van GroenLinks” de laatste tijd, denkt Vrijsen. “Het zijn totaal andere partijen, het DNA is totaal anders.” En dat ligt intern heel ingewikkeld, weet de politiek verslaggever. “In principe had ze de mogelijkheid om toe te treden tot een kabinet Rutte. Dat was voor een deel van de PvdA de redding geweest.” De partij staat er namelijk voor dat zij er concreet voor zijn om dingen te bereiken voor werkende mensen, legt hij uit. “Dan moet je in een kabinet zitten als PvdA. Met GroenLinks zijn ze willens en wetens in de oppositie terechtgekomen.”

Tot de volgende verkiezingen zit de PvdA nu zonder partijleider. Kamerleden Kati Piri en Henk Nijboer gaan de honneurs voorlopig samen waarnemen. “Er moet nu een tussenpaus komen en zij hebben dan de kans om zichzelf een beetje op de kaart te zetten”, zegt Vrijsen. “Dus als er straks weer leiderschapsverkiezingen in de PvdA zullen zijn heeft degene die de afgelopen jaren in bijvoorbeeld Kamerdebatten een bekende Nederlander kan worden, een voordeel.”

Maar om echt goed te kunnen scoren moet de partij met Frans Timmermans of de burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, op de proppen komen, denkt Vrijsen. “Maar ja, die zitten niet in de dagelijkse politiek.”

LEES OOK: Het verkiezingsvragenvuur met PvdA-leider Lilianne Ploumen

Door: Marinka Wagemans