Mark Rutte benaderde zelf opvolger Dick Schoof, andere kandidaten bedankten

Oud-premier Mark Rutte heeft zelf zijn opvolger Dick Schoof gepolst. Dat meldt het Algemeen Dagblad maandagochtend. Schoof was niet de eerste kandidaat die met Rutte sprak. Voormalig CDA-bewindspersonen Jan Kees de Jager en Marnix van Rij bedankten voor de eer.

Volgens ingewijden deed Rutte geen zwaar beroep op de kandidaten, maar vertelde hij hoe geweldig de baan is. Dat blijkt uit de reconstructie van de krant. Rutte werd ingezet op een ‘cruciaal moment in de formatie’, om diverse kandidaten te benaderen.

Onder druk van coalitiepartner Pieter Omtzigt zag PVV-leider Geert Wilders af van het premierschap, waarna Ronald Plasterk werd gevraagd. De oud-bewindsman (PvdA) was de voorkeurskandidaat van Wilders, de grote winnaar van de verkiezingen. Maar nadat er verhalen verschenen dat hij zich zou hebben verrijkt ten koste van Amsterdam UMC met een kankermedicijn, werd Plasterk het niet.

Informateurs Kim Putters en Richard van Zwol lieten het Torentje links liggen. Volgens het AD dreigde een situatie te ontstaan waarbij er een hoofdlijnenakkoord zou worden gesloten zonder premier. Topambtenaar Dick Schoof, die werd voorgedragen door VVD-leider Dilan Yeşilgöz, bleek wel oren te hebben naar de baan. Mede na het gesprek met toenmalig demissionair premier Rutte, ging hij overstag.

Rutte geheim gezant

Volgens het AD werd Rutte ingezet als ‘geheim gezant’. Dat idee ontstond tussen partijgenoten Yeşilgöz en Rutte, toen duidelijk werd dat het vinden van een nieuwe minister-president een hels karwei was geworden. In totaal stonden er acht namen op de radar, aangedragen door de verschillende coalitiepartijen.

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Op 27 mei, na het gesprek met Rutte, ging Schoof op bezoek bij informateur Van Zwol, die hij vraagt naar de speelruimte als partijloze premier. Eerder op de dag heeft Van Zwol tegen de vier coalitieleiders gezegd dat hij vindt dat toch Wilders premier moet worden. Een dag later maakt Schoof bekend dat hij de handschoen oppakt.

‘Als hij kan helpen, doet hij het’

VVD-politicus en bestuurder Onno Hoes is niet verrast dat Rutte als “oliemannetje” werd ingezet. “Hij is altijd al een man geweest die overal tussendoor gaat, luistert en doet. Als hij kan helpen, doet hij het. Nooit op de voorgrond, maar heel subtiel. Dit hebben ze knap geheim gehouden en goed dat Rutte Schoof heeft gebeld”, zegt Hoes in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Volgens Hoes is dit overigens geen normale gang van zaken. “Maar heel het kabinet was natuurlijk onlogisch. Goed dat het er is gekomen, maar het was ontzettend moeilijk om er een partijloze premier voor te vinden. Mensen met een partijkleur, zoals Marnix van Rij, wilden de partijkleur niet opgeven.”

Lees ook: 

Rob Jetten (D66) roept coalitie op: ‘Ga aan de slag’

Door: Peter Visser