We nemen femicide nog altijd niet serieus: ‘Iedere week kom ik zaken tegen van vrouwen die zijn vermoord’

Femicide wordt in Nederland nog altijd niet serieus genoeg genomen. Dat zegt rechtbankverslaggever van De Telegraaf Saskia Belleman. Ze luidt de noodklok. “Iedere week weer kom ik zaken tegen van vrouwen die zijn vermoord door hun partner of ex-partner.”

Belleman maakte een podcastserie over femicide in Nederland, Zij is van mij. “Vrouwen die mishandeld en worden misbruikt, hebben een onterecht gevoel van schuld en schaamte. Dat wordt ze ook aangepraat door de maatschappij. De schuld en de schaamte ligt bij de mannen. Dat zou heel de maatschappij zich moeten realiseren.”

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wordt iedere negen of tien dagen in Nederland een vrouw verwoord door haar (ex-)partner. Belleman denkt dat het er in werkelijkheid meer zijn. “Het CBS registreert lang niet alles. Als het gaat om een vrouw die gedood wordt zonder dat er sprake was van een geregisterde relatie, dan telt het niet mee als partnerdoding, maar dat is het natuurlijk wel.”

“Er zijn ook raadselachtige zaken waarbij vrouwen van de trap vallen, die van balkons vallen. Je kan niet aantonen dat er sprake is van moord, het kan ook iets anders zijn, maar dat komt iets te vaak voor om te geloven”, zegt Bellaman in WNL Op Zondag op NPO 1, een dag voor Orange the Word, een campagne die aandacht vraagt om het geweld tegen vrouwen te stoppen.

WNL op Zondag gemist? Luister deze aflevering nu terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.

‘Loopt dwars door alle culturen’

En zo gebeurt het dat Belleman wekelijks zaken tegenkomt waar sprake is van femicide. “Als ik bij zo’n zaak zit, hoor ik iedere keer hetzelfde. De vrouwen hadden al lang aan de bel getrokken, maar zijn niet serieus genomen. Ze geven allerlei signalen, maar politie en hulpverleners werken langs elkaar heen.”

“Uiteindelijk eindigt het dan met de dood van de vrouw. Vervolgens komt iedereen tot de conclusie dat er fouten zijn gemaakt en dat het nooit meer mag gebeuren. Daarna gaan we over tot de orde van de dag en vervolgens gebeurt het gewoon weer.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Femicide is een maatschappij breed probleem, zegt Belleman. “Ik krijg vaak reacties dat het een cultureel probleem is, dat het alleen bestaat bij andere culturen. Daar komt het ook voor, maar het komt ook bij ons voor. Vergis je niet: het komt vaker voor dan je denkt, bij iedereen. Het loopt dwars door culturen en opleidingsniveaus heen.”

Hümeyra

Nog altijd wordt femicide niet (genoeg) serieus genomen, waarschuwt Belleman. De 16-jarige Hümeyra Ergincanlı, die in 2018 in Rotterdam bij de fietsenstalling van haar school werd doodgeschoten door haar ex-vriend, zou op de dag van de moord voor de vijfde keer aangifte gaan doen bij de politie. “Dan denk je: hoe vaak moet je aangifte doen voor je serieus wordt genomen?”, verzucht Belleman.

Na de mood op Hümeyra constateerde de Inspectie Justitie en Veiligheid dat er signalen waren gemist. Maar nog altijd is de politie volgens Belleman niet wakker geschud. “In Limburg is een vrouw vermoord, Reagan Perez, die in twee maanden tijd te maken kreeg met 21 verschillende agenten. Ze plakten allemaal andere etiketten op haar meldingen. Stalking, bedreiging, vernieling, diefstal. Niemand die het patroon zag. Dat gebeurt eigenlijk bij alle vrouwen.”

Dat valt de politie aan te rekenen, vindt ze. “Na de zaak Humeyra is er een aanbeveling gedaan om een zogenaamd SAS-formulier, een standaard formulier met zeventien vragen, in te vullen bij de politie. Als je die aan vrouwen voorlegt, kun je redelijk goed vaststellen of je er een rode vlag aan moet hangen, of dat er mogelijk nog andere interventies mogelijk zijn. Maar wat blijkt, vijf jaar na Humeyra: op de meeste politiebureaus wordt dat formulier gewoon niet gebruikt. Dan denk ik: wat is er nou voor nodig om het een keer serieus te nemen?”

Lees ook: 

Eén op de vijf vrouwen in Nederland heeft te maken met partnergeweld, vooral in Rotterdam is het raak

Door: Peter Visser