Defensie-industrie schudt politiek wakker: ‘We moeten de dreiging met z’n allen voelen’
De vorige minister, Kajsa Ollongren, sprak sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne al veelvuldig over het opschalen van de defensie-industrie. Toch blijft de voortgang achter, zo waarschuwen oud-topambtenaar Ed Kronenburg en Hans Huigen, directeur van brancheorganisatie NIDV. “Wie voelt de dreiging écht?”
In april zei Ollongren dat het vorige kabinet voorsorteerde op een oorlogseconomie. “Ik bel met bedrijven en praat met de financiële sector, die ook nodig is om de defensie-industrie echt groter te maken.” Inmiddels zit er een nieuw kabinet en heeft Ollongren plaatsgemaakt voor Ruben Brekelmans. Hoewel Huigen vertrouwen heeft in de goede intenties van de nieuwe minister, dringt hij erop aan dat de defensie-industrie zekerheid krijgt.
De productie voor Defensie komt nog steeds slechts mondjesmaat op gang, zegt Huigen. “Dat komt omdat er een hoop processen zijn in Brussel, maar zeker ook in Den Haag, die in vredestijd zijn gecreëerd en heel erg gaan over verantwoording van publiek geld en over juridisering van aankoop- en inkoopprocessen. Die maken dat je heel lang bezig bent voordat je uiteindelijk met een aanbesteding kan komen.”
Ondertussen heeft Moskou volledig overgeschakeld op een oorlogseconomie. “Rusland is kleiner dan de EU”, zegt Huigen, die daarom stelt dat de Europese Unie gezamenlijk Vladimir Poetin het hoofd moet kunnen bieden. “We zouden het moeten kunnen met elkaar. Rusland heeft een economie die qua omvang vergelijkbaar is met de Benelux.”
Luister deze uitzending van WNL Haagse Lobby nu terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.
‘Verantwoordelijkheid voelen op alle ministeries’
Na ruim twee jaar oorlog weet de defensie-industrie nog altijd niet waar het aan toe is, verzucht Huigen. “In Den Haag is het zo dat die dreiging, die we met z’n allen moeten voelen, staat naast alle andere wensen en eisen die we met elkaar hebben geformuleerd. We hebben gezegd: deze verantwoordelijkheid leggen we bij het ministerie van Defensie neer, terwijl het een breed gedragen verantwoordelijkheid moet zijn, van de hele samenleving en alle ministeries, ook het ministerie van Financiën.”
Op dit moment wordt bijvoorbeeld munitie voornamelijk geïmporteerd uit BRICS-landen: Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. “Als je de dreiging aan wil kunnen, heb je een industrie nodig die ons doorzettingsvermogen levert, die kan blijven produceren op het moment dat daar behoefte aan is”, zegt de branchevoorman.
Voormalig topambtenaar Ed Kronenburg is ervan overtuigd dat de defensie-industrie kan opschalen. “Het bedrijfsleven moet tegen Den Haag zeggen: wij willen het doen, maar kunt u ons garanderen dat u de spullen ook afneemt? Dan is er een basis om op te investeren. Die beslissing moet worden genomen, door Defensie en Economische Zaken.”
2,5 jaar oorlog
Volgens Kronenburg is het tijd dat de politiek zijn woorden omzet in daden. “Het is al 2,5 jaar geleden dat de oorlog is begonnen. In het begin van die periode werden er allerlei aankondigingen gedaan, ook voor extra middelen, maar het heeft heel erg lang geduurd voordat we daadwerkelijk iets konden gaan doen.”
Tekst gaat verder onder X.
Hans Huigen, directeur van brancheorganisatie @NIDVnews, was onlangs op bezoek bij het ministerie van Defensie. “Mijn boodschap was dat bedrijven continuïteit nodig hebben. Dat gaat over langdurige orders. We moeten de overheid en Defensie vertellen hoe bedrijven werken.” #WNL pic.twitter.com/clDZluwa5H
— WNL Haagse Lobby (@WNLHaagseLobby) August 26, 2024
“Het kabinet wil strategische autonomie. Dat betekent dat je op je eigen spullen moet kunnen vertrouwen. Dan moet je beslissing nemen. Wat komen we tekort? Hoe gaan we het produceren en met wie gaan we dat doen? Je moet heel concreet worden. We hebben al een klein jaar verloren met de kabinetsformatie”, aldus Kronenburg.
Huigen: “In Nederland moeten we eerst heel erg de druk voelen voordat dingen vloeibaar worden. We zeggen al twee jaar lang: binnen vijf jaar moeten we klaar zijn voor het gevecht, maar ik heb in twee jaar alleen nog maar de uitspraak gehoord.”
‘Overheid moet leren hoe bedrijven werken’
Onlangs bracht de branchevoorman een bezoek aan het ministerie van Defensie. Zijn boodschap? “Dat bedrijven continuïteit nodig hebben. Dan zeggen ze dat ze mij horen en begrijpen, maar continuïteit gaat over langjarige orders. De overheid en Defensie moeten leren hoe bedrijven werken en wat relevant is.”
Meer van WNL? Meld je nu gratis aan voor onze nieuwsbrief.
Hij heeft vertrouwen in minister Brekelmans. “Ik heb een goed gevoel dat er beleidsmatig op dit moment aandacht aan wordt besteed. Of dat ook daadwerkelijk gaat leiden tot vereenvoudigde procedures en anders aankijken tegen inkoopprocessen, moet zich nog bewijzen. Maar de intentie is er zeker.”
‘Mijn bedrijf is vervijfvoudigd’
Volgens CEO van Robin Radars Siete Hamminga, die met zijn bedrijf radarapparatuur levert aan Defensie, is het niet zo dat er niks gebeurt. “Twee jaar geleden stond in een brief aan de Kamer dat de Nederlandse defensie-industrie niet klaar was voor de piekbehoefte van Defensie. Ik werd uitgenodigd door Ollongren, waar ik op die uitspraak mocht reflecteren. Mijn pleidooi was daar: als je wil dat wij opschalen, hebben we opdrachten nodig, liever dan subsidies.”
“Niet kort daarna hebben wij kolonel Simon Wouda van de taskforce Oekraïne op bezoek gehad en tussen dat moment en een getekend contract zat maar twee maanden”, vertelt Hamminga. “Dat was voor ons het grootste contract ooit. De taskforce laat zien dat het mogelijk is om sneller te handelen. Je ziet wat de impact is: in de afgelopen 2,5 jaar is mijn bedrijf vervijfvoudigd. Laat dat een lichtpuntje zijn, want het laat zien dat het wel kan.”
Lees ook:
Minister van Defensie Brekelmans: F-16 kan Oekraïense grondtroepen nog niet ondersteunen
Door: Peter Visser
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Redding na de Ramp: de legionellaramp van 1999
Een bezoek aan de Westfriese Flora kostte Ton bijna zijn leven. Hij werd besmet met legionella en zag het leven niet meer zitten.
In deze slotaflevering van Redding na de Ramp zoekt Welmoed Sijtsma de gemeentemedewerker die Ton moed insprak.
Alles over Prinsjesdag
WNL Haagse Lobby blikt vanuit de Nieuwspoort vooruit op Prinsjesdag. Presentator Martijn de Greve duikt met zijn gasten in de eerste begroting van kabinet Schoof. Hij ontvangt:
- Hoofdeconoom van de Rabobank Ester Barendregt;
- Voorzitter van Aedes (en oud-bewindspersoon) Martin van Rijn;
- Chef politiek van het AD Hans van Soest.
Luister de podcast in je favoriete podcast-app.
De meeste Nederlandse huishoudens gaan er tussen de 1 en 50 euro per maand op vooruit door de plannen van het nieuwe kabinet. Dat meldt…
Lees meerHet kabinet stelt nog eens 19 miljard euro aan leningen beschikbaar waarmee netbeheerder TenneT door kan met noodzakelijke investeringen in uitbreiding en verzwaring van het…
Lees meerOndernemersorganisatie VNO-NCW Ingrid Thijssen is tegen grenscontroles. Die doen schade aan de economie, waarschuwt ze. “Uiteindelijk kost het natuurlijk ongelofelijk veel geld en zullen burgers…
Lees meerOp Prinsjesdag protesteert schrijver Splinter Chabot samen met andere actievoerders, waaronder D66-leider Rob Jetten, tegen de btw-verhogingen die veel sectoren te wachten staan. Chabot stond…
Lees meerDe Westfriese Flora was jarenlang de grootste overdekte bolbloemententoonstelling ter wereld en trok in de hoogtijdagen jaarlijks tienduizenden bezoekers. In 1999 had zich op de…
Lees meerEr is veel te doen om de Gouden Koets die op Prinsjesdag werd gebruikt. Het rijtuig, dat dateert uit 1898, wordt sinds 2015 niet meer…
Lees meerNicolien van Vroonhoven, de vervanger van NSC-leider Pieter Omtzigt, legde gisteren een bommetje onder het plan van het kabinet om een asielcrisis uit te roepen….
Lees meerMinister Mona Keijzer verwacht meer optimisme van Bouwend Nederland. De bewindsvrouw wil de komende jaren honderdduizenden huizen bouwen, maar Bouwend Nederland tempert de verwachtingen. Vanwege…
Lees meerMKB-voorzitter Jacco Vonhof uit kritiek op de grootste vakbonden van Nederland, FNV en CNV, die een vierdaagse werkweek en hoger loon eisen. “Je hebt al…
Lees meerFinancieel journalist bij het FD Jean Dohmen kan zich goed vinden in de kritiek die planbureaus hebben op het regeerakkoord. “De focus ligt op de…
Lees meerLeider van GroenLinks-PvdA Frans Timmermans verzet zich tegen het uitroepen van een asielcrisis. Hij vindt dat het kabinet “de gevoelens van mensen” boven de feiten…
Lees meerAls de bewindspersonen in Den Haag iets overkomt tijdens Prinsjesdag door bijvoorbeeld een aanslag of andere noodsituatie, staat achter de schermen altijd iemand klaar om…
Lees meerWopke Hoekstra, de Nederlandse Europees Commissaris, weet het nu zeker: hij kan zich de komende vijf jaar gaan richten op klimaat en schone groei. En…
Lees meerOver kroongetuigen en getuigenbeschermingsprogramma’s bestaan veel vooroordelen. Zo wordt er soms gedacht dat iemand met een zak geld naar een tropisch eiland kan worden gestuurd….
Lees meerHet lijkt erop dat de eerste – echt grote impasse – van dit nieuwe kabinet met rasse schrede nadert. De noodwet voor de asielcrisis die…
Lees meer