Zo overleefde Stephan de dodelijkste naoorlogse scheepsramp in Europa

“Ik ben blijven zwemmen naar boven. Op een gegeven moment ging het niet meer, ik kon niet verder.” Toch komt de 21-jarige Stephan Duijndam plots boven water. Even daarvoor lag hij nog te slapen in zijn hut aan boord van de ferry Estonia. Nu is het schip verdwenen, opgeslokt door de kolkende Oostzee. “Dan ben je echt helemaal alleen. Je ziet een paar reddingsvesten en dat is het”, blikt Stephan terug in de WNL-serie Redding na de Ramp op NPO 1.

In 2024 is het dertig jaar geleden dat de ferry Estonia tijdens een stormachtige nacht zonk, op weg van Tallinn naar Helsinki. Het schip nam 852 mensen mee naar de bodem, slechts 137 mensen overleefden de ramp. Waaronder Stephan, een jonge Nederlandse vrachtwagenchauffeur. Hij ging als internationaal chauffeur iedere week met deze ferry mee. “Ik reed groente en fruit naar Rusland. Het was elke week hetzelfde verhaal: inladen in het Westland en lossen in Sint Petersburg, vervolgens opnieuw laden in Estland en vanuit daar de boot op van Tallinn naar Stockholm. Zo ging ik via Zweden weer naar huis.”

Op 27 september 1994 doet niets vermoeden dat deze rit anders zal verlopen dan de talloze eerdere overtochten. Normaal gesproken heeft Stephan aan boord van de Estonia genoeg aanspraak. Hij is namelijk niet de enige Nederlandse chauffeur die zijn vrachtwagen iedere week op de ferry parkeert. “Maar op deze bewuste dag had eentje pech gehad. Een collega was hem gaan helpen, dus die hadden allebei de boot gemist. En een goede kameraad van mij had vakantie. Normaal zaten we minimaal met zijn zessen op de boot.”

Op de bewuste avond zijn er dus maar twee Nederlanders aan boord: Stephan Duijndam en Tom de Klerk (32), die samen een hut delen.

‘Ouder stel hield elkaar vast’

Tijdens de oversteek wordt het weer steeds slechter, waardoor Stephan besluit om de bar te verruilen voor zijn bed. “Alles viel van de tafels. De schilderijen gingen op en neer. Hoe verder weg we van Tallinn kwamen, hoe erger het werd.”

Toch probeert hij wat hoognodige slaap te pakken. Daar zal weinig van terechtkomen. Na een klap wordt hij verdwaasd wakker op de grond van de hut. De Estonia is aan het kapseizen. “Ik dacht gelijk: dit gaat niet goed. Dit is foute boel.” In plaats van te wachten op het evacuatiebevel, maakt hij de deur van de hut open. Het water stroomt al naar binnen. “Er was grote paniek, ik moest vier verdiepingen naar boven.”

Wat Stephan vervolgens ziet, staat voor de rest van zijn leven in zijn geheugen gegrift. “Een ouder stel zat op de trap en hield elkaar vast, wachtend tot het einde.” Terwijl Stephan zich een weg omhoog baant, ziet hij mensen van de ene naar de andere kant glijden. Het geeft aan hoe schuin het schip op dat moment al ligt. “Mensen zaten te schreeuwen en te huilen.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

‘Ik verdrink’

Op gegeven moment lukt het Stephan om op het dek te komen. Nadat hij in het donker een reddingsvest weet te pakken, beseft hij dat hij voor een duivels dilemma staat. “Ga ik springen of niet?” Die gedachte gaat snel uit zijn hoofd, als hij andere springende passagiers niet meer boven ziet komen.

Het schip zinkt snel en voordat Stephan het weet, wordt hij samen met de Estonia onder water getrokken. “Toen had ik zoiets van: het is klaar nu. Ik verdrink.”

Hoe loopt het verhaal van Stephan af en wie was zijn redder in nood? Kijk dinsdag 27 augustus om 21.20 uur naar Redding na de Ramp op NPO 1. Eerdere afleveringen van Redding na de Ramp terugkijken? Ga dan naar NPO Start.

Lees ook:

Yvonne overleefde de tsunami in 2004: ‘Ik heb me vastgehouden aan een matras en riep: ik ga dood!’

Door: Rick Hartkamp