Nederland corrupter dan ooit, dit zijn de cijfers

Uit cijfers van de nieuwste corruptie-index van Transparency International is gebleken dat Nederland in 2023 corrupter is geworden. Nederland behaalde vorig jaar 79 punten, goed voor een achtste plaats op de indexschaal. In 2022 scoorde Nederland nog 80 punten, in 2021 nog 82. “We moeten niet denken dat dit soort dingen in Nederland niet gebeuren”, benadrukt Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland (TI-NL), in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De corruptie-index van Transparency International is wereldwijd de meest gebruikte indicator die op een schaal van 0 tot 100 aangeeft in hoeverre landen worden ervaren als vrij van corruptie. Het feit dat Nederland historisch laag scoort komt met name vanwege achterblijvende regelgeving op het gebied van politieke integriteit.

Vriendjespolitiek

Volgens Van der Laan komt dat grotendeels omdat Nederland een uitzondering heeft bedongen op vriendjespolitiek. “Dat heet handel in invloed. Toen wij lid werden bij de VN-conventie tegen corruptie, hebben we gezegd dat we op het gebied van handel in invloed het zelf wel kunnen. Nu komt er een nieuwe anti-corruptierichtlijn die zegt: Nederland moet dit strafbaar gaan stellen.”

“42 procent van de Nederlanders vindt dat politiek en het bedrijfsleven wel heel erg met elkaar verweven is”, aldus Van der Laan. “Ze vinden het een soort politiek bestuurlijke elite. Je merkt dat het veel makkelijker is voor bepaalde bedrijven om toegang te hebben tot die vorm van politiek.”

Ze noemt oud-ministers die lobbyist worden of die tijdens het ministerschap al bezig zijn met hun nieuwe lobbybaan. “We hebben in Nederland nog steeds geen wettelijke afkoelperiode voor politici.” Een afkoelperiode houdt in dat politici in een periode van twee jaar na hun aftreden verplicht een vervolgfunctie moeten voorleggen aan een onafhankelijke commissie.

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start!

Lobbyen

“Je moet als burger wel het gevoel hebben dat als politici de publieke zaak dienen, ze ook alleen maar dat doen en niet al bezig zijn met hun toekomst”, benadrukt de TI-NL-directeur. Het moet volgens haar niet zo zijn dat politici bijvoorbeeld op een bepaalde manier gaan stemmen, om zo kans te maken op een lobbybaan die ze ambiëren. “We moeten uitkijken met dat wachtgeld. Het heeft ook een functie, namelijk dat je even afstand kunt nemen. Het is dan zeker niet de bedoeling dat je bijvoorbeeld voor je oude ministerie gaat lobbyen.”

Tekst gaat verder onder de X:

Nederland is in 2023 corrupter geworden. Dat blijkt uit cijfers van de corruptie-index van @transparencynl. Het is een nieuw diepterecord. "We moeten niet denken dat dit soort dingen in Nederland niet gebeuren", benadrukt directeur Lousewies van der Laan. #WNL pic.twitter.com/MEwmWAALZH

— WNL Vandaag (@WNLVandaag) January 30, 2024

Trend in Europa

Van der Laan ziet een trend in Europa dat de georganiseerde misdaad steeds meer grip krijgt op de samenleving. “En je ziet een verwevenheid van de onderwereld in de bovenwereld. De bedreigingen van rechters, officieren van justitie en advocaten zorgen ervoor dat deze mensen steeds minder zichtbaar in beeld willen komen. Langzaamaan lijdt dat tot afkalving van onze instellingen. Dat is een zorgelijke trend.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier nu aan!

Het land dat wereldwijd het slechtst scoort is Somalië, met elf punten. Landen als Syrië, Jemen en Venezuela staan helemaal onderaan. Bij 100 punten is een land brandschoon en daar komt Denemarken met 90 punten het dichtst bij in de buurt. Denemarken, Finland en Nieuw-Zeeland vormen de top-3.

Lees ook:

Haagse oud-wethouder Richard de Mos vrijgesproken in corruptiezaak

Door: Rick Hartkamp