De politiek heeft veel wetswijzigingen op de agenda staan voor 1 januari 2024. Welke regels veranderen en wat ga je allemaal merken? We zetten het overzichtelijk voor je op een rij per ministerie.
Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Allereerst gaat het minimumloon verder omhoog en wordt er altijd per uur betaald. Daardoor zijn mensen met een 40-urige werkweek niet langer slechter af dan mensen die maar 36 of 38 uur per week werken.
Heb je een uitkering? Goed nieuws, want die zijn gekoppeld aan het minimumloon en stijgen dus mee. Dat zijn bijvoorbeeld de AOW, de WW en de bijstand.
Reis je met de auto voor je werk? De maximale reiskostenvergoeding die werkgevers onbelast aan hun werknemers mogen betalen, gaat omhoog van 21 naar 23 cent per kilometer. Een mooie meevaller voor de portemonnee dus.
Ouders krijgen meer kinderbijslag en komen sneller in aanmerking voor het kindgebonden budget. Ook de maximale uurvergoeding bij de kinderopvangtoeslag gaat omhoog om te compenseren voor de gestegen kosten.
Energieleveranciers mogen in 2024 maximaal 46,69 euro per gigajoule aan stadswarmte rekenen. Dit jaar is dat nog 90,91 euro per gigajoule.
Toch zijn er ook financiële maatregelen die minder prettig zijn voor je portemonnee. Zo zal het prijsplafond voor energie van afgelopen jaar vervallen. Maar er is een meevaller, wie ondanks de gedaalde energieprijzen nog altijd een te groot deel van het inkomen kwijt is aan gas en stroom, kan wel een beroep blijven doen op een daarvoor ingesteld noodfonds.
Ga je veel op vakantie met het vliegtuig? Dan mag je een paar euro gaan bijleggen, want de vliegbelasting stijgt lichtjes van 26,43 euro naar 29,05 euro per ticket.
Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Rook je graag e-sigaretten? De lekkere smaakjes worden per 1 januari verboden. Dit moet de zogeheten vapes minder aantrekkelijk maken voor jongeren. Overigens zal de accijns op tabak pak in de tweede helft van het jaar omhoog gaan.
Heb je in de supermarkt al eens een Nutri-Score gezien op bepaalde producten? Dit wordt nu echt het officiële keurmerk dat mensen moet helpen om gezondere keuzes te maken. De deelname door fabrikanten is vrijwillig, maar als ze ervoor kiezen om één product van dit keurmerk te voorzien, dan moet dat voortaan ook bij alle andere producten.
De belasting op alcoholvrije dranken, zoals frisdrank en alcoholvrij bier gaat omhoog van 8,83 naar 26,13 euro per 100 liter. Mineraalwater wordt uitgezonderd van deze belasting.
Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!
Binnenlandse Zaken
Woon je in een particulier huurhuis? Dan mag je huurbaas de huur verhogen in de vrije sector met maximaal 5,5 procent.
Ben je juist op zoek naar een woning en heb je een specifiek beroep zoals zorgmedewerker of leraar, of behoor je tot een andere voorrangsgroep, dan heb je geluk. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om deze mensen en hun eigen inwoners, voorrang te geven als ze een huis willen huren of een nieuwbouwwoning (maximaal 390.000 euro) willen kopen.
Meer mensen kunnen gebruikmaken van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) als zij een huis kopen. De maximaal toegestane woningwaarde om hier gebruik van te mogen maken gaat omhoog van 405.000 naar 435.000 euro. De NHG is een vangnet voor huiseigenaren die te maken krijgen met dalende huizenprijzen, financiële problemen of gedwongen verkoop.
Meerdere hypotheekregels worden aangepast. Zo kunnen mensen meer lenen als ze een energiezuinige woning kopen of als zij ervoor kiezen om te verduurzamen. Bovendien kunnen ouders hun kinderen niet langer een belastingvrij bedrag schenken om een woning mee te kopen. De zogeheten jubelton was al verlaagd naar bijna 29.000 euro en wordt nu helemaal afgeschaft.
De veelbesproken omgevingswet treedt in werking. De enorme wet bundelt een groot aantal wetten, regels en voorschriften over de fysieke leefomgeving. Daarnaast zorgt de wet voor één digitaal loket voor het aanvragen van vergunningen en de start van projecten.
Justitie en Veiligheid
Doxing, ofwel het opzettelijk delen van persoonsgegevens om iemand te intimideren, wordt strafbaar. Er komt een straf op van maximaal twee jaar cel of een geldboete van maximaal 22.500 euro. Doxing is vaak gericht tegen bijvoorbeeld journalisten, politici, rechters, politieagenten of hulpverleners. Ook het doxen van iemand zonder specifiek beroep valt onder deze wet.
Het wordt mogelijk om zowel de achternaam van de vader als van de moeder aan kinderen te geven. Ook kunnen kinderen die na 1 januari 2016 zijn geboren een gecombineerde achternaam krijgen, mits zij het oudste kind van het gezin zijn. Het is niet verplicht om een kind een gecombineerde achternaam te geven. Als er niet wordt gekozen, krijgt het kind de achternaam van de moeder als de ouders niet getrouwd of geregistreerd partners zijn. Als de ouders wel getrouwd of geregistreerd partners zijn, krijgt het kind de achternaam van de vader.
Burgemeesters kunnen een woning sluiten als er sprake is van ernstig geweld, zoals beschietingen of explosies. Er was al de mogelijkheid om woningen te sluiten bij ernstige gedragingen door de bewoners, maar die was niet altijd toereikend.
Ook een aantal financiële regelingen verandert. Zo worden de griffierechten verlaagd met 13,5 procent. Iedereen die een zaak voor de rechter wil brengen of zich moet verweren, dient griffierechten te betalen. Verder gaat de wettelijke rente van 6 naar 7 procent. Bijvoorbeeld burgers met schulden betalen die rente als zij hun schulden niet voldoen. Ook komt er een zogeheten nadeelcompensatie. Als burgers of bedrijven meer last hebben van rechtmatig overheidshandelen dan anderen, krijgen zij de extra schade gecompenseerd.
Rijd je te hard of door rood? Dan ga je meer betalen. Het boetetarief voor lichte verkeersovertredingen gaat met 10 procent omhoog.
Goed nieuws voor de dieren in ons land. Tegen de mishandeling en verwaarlozing van dieren kan dankzij strengere regels harder worden opgetreden. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld sneller worden gesloten om deze reden.
Infrastructuur en Waterstaat
Je zou het misschien niet onder dit ministerie verwachten, maar wegwerpbekers en -bakjes van plastic (geheel of deels) worden verboden bij horeca, evenementen, kantoren, instellingen, verenigingen en sportclubs. De regels worden voorlopig niet streng gehandhaafd na veel kritische geluiden in de Tweede Kamer. Maar als je zelf je beker of mok wilt meenemen, dan heeft iedereen daar toch een beetje baat bij, onder andere de ondernemers waar jij je koffie-to-go haalt.
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Afgelopen jaren werd er al op grote schaal mee geëxperimenteerd, maar het is nu definitief: scholieren op de middelbare school mogen hun smartphone niet meer meenemen in de klas. Dit is overigens geen wettelijk verbod, maar een maatregel waar scholen zelf mee hebben ingestemd. Ze mogen alleen worden gebruikt als dat iets toevoegt aan de les, anders moet deze gewoon in het kluisje worden bewaard.
De rente voor voor afgestudeerden op hun studielening stijgt flink: van 0,46 naar 2,56 procent. Niet elke oud-student krijgt meteen te maken met deze vervijfvoudiging. De rente op studieleningen wordt steeds voor vijf jaar vastgezet. Wie geluk heeft met de timing, kan nog vijf jaar de lage rente betalen.
Lees ook:
SCP: van een op vijf Nederlanders mag het overheidssysteem omver
Door: Matthijs Meulblok
