Online haatzaaien richting politici rijst de pan uit: ‘Overheid onderneemt veel te weinig actie’

De haat richting politici neemt steeds grotere vormen aan. Desinformatie-expert Gwenda Nielen pleit ervoor dat de overheid beter toezicht moet houden op wat online wordt gezegd en beter moet samenwerken met online platformen. “Zeker in verkiezingstijd. De overheid onderneemt veel te weinig actie.”

Nielen heeft met mede-onderzoekers een platform gebouwd dat AI-modellen gebruikt om in berichten hatelijke taal, dreiging en toxiciteit te kunnen herkennen. “Als we dan kijken naar wat de lijsttrekkers over zich heen krijgen, dan zien we in een week bijvoorbeeld 108.000 berichten, waarvan meer dan 20 procent hatelijk is. Maar liefst 2 procent daarvan is ernstig. Dan heb je het over meer dan 2.000 berichten die bijvoorbeeld doodsbedreigingen bevatten”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Online haatconsumptie

“Wat mensen vinden en op welke partij ze gaan stemmen wordt voor een groot deel bepaald door wat ze online consumeren”, benadrukt de desinformatie-expert. “Tegelijkertijd is het een omgeving die door commerciële bedrijven wordt gestuurd.” Ze ziet dat er een verband bestaat tussen wat online en offline gebeurt. “Er is een relatie tussen oorzaak en gevolg. Dingen worden online gezegd en vinden offline plaats. Als het haatzaaien online toeneemt, weten we ook dat het offline toeneemt.”

Tekst gaat verder onder de X:

Desinformatie-expert @GwendaNielen pleit ervoor dat de overheid een speciale verkiezingsaanpak hanteert om grootschalige online haat richting politici te voorkomen. "We moeten beter toezicht houden wat er gezegd wordt en beter samenwerken met online platforms." #WNL pic.twitter.com/ewKQwGPb4B

— WNL Vandaag (@WNLVandaag) November 15, 2023

Online discriminatie

“Als je een witte hetero man bent van Nederlandse komaf, kan je niet gediscrimineerd worden.” Nielen ziet de haatspuwerij steeds persoonlijker worden. “Als je van die norm afwijkt, zoals Dilan Yeşilgöz (VVD) en Rob Jetten (D66), dan krijg je naast persoonlijke haat ook bijvoorbeeld homofobe en xenofobe taal naar je hoofd toegeslingerd. Dat is veel groter dan de persoon zelf.”

Hoe meer online discriminatie plaatsvindt, hoe meer mensen op straat te maken krijgen met discriminatie, geweld en bedreiging, aldus Nielen. “Het is een heel schadelijk fenomeen. Het is één wereld. Je vrijheid van meningsuiting online gebruiken kan gevolgen hebben voor mensen in het echte leven.”

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

Timmermans met de dood bedreigd

Frans Timmermans, lijsttrekker van GroenLinks-PvdA, heeft dit ook ondervonden. “Ik heb een dubbele strategie: er niet over praten en bij doodsbedreigingen mensen vervolgen.” Hij zegt in het verleden meerdere keren mensen in de rechtbank te hebben gezien die hem met de dood bedreigden. “Dan zie je dat ze beseffen wat ze gedaan hebben. Ze moeten de gevolgen daarvan ondergaan. Het vervolgen bij doodsbedreigingen vind ik ontzettend belangrijk.”

“Hier zouden de platformen eigenlijk verantwoordelijk voor moeten zijn”, vervolgt Nielen. “We moeten in een situatie komen dat er beperkte haat en dreiging op die platformen bestaat. Alleen zijn zij erbij gebaat. Hatelijke taal trekt namelijk veel meer aandacht. Er komt nu een nieuwe wet die dit moet inperken. Ze doen voor het oog wat kleine dingen, maar bedreigingen staan er nog steeds op en worden niet aangepakt.”

Lees ook:

Desinformatie-expert waarschuwt voor #Pallywood: ‘Een lelijk label om menselijk leed te bagatelliseren’

Door: Rick Hartkamp