Holocaustlezingen Hogeschool Utrecht na ophef van start: ‘Woord Israël gaat niet vallen’

Na alle ophef rondom de uitgestelde Holocaustlezingen op de Hogeschool Utrecht (HU), gaan de colleges maandag alsnog van start. “Ik ben heel blij dat het begint en dat het doorgaat”, zegt een opgeluchte Naomi Mestrum, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI). “Uiteindelijk zijn we met elkaar aan tafel gaan zitten en hebben we een heel constructief en goed gesprek gehad. Alle neuzen staan dezelfde kant op.”

De Hogeschool Utrecht besloot twee weken geleden, op de dag van Holocaust Memorial Day, om de lezingen over de Holocaust te schrappen. Na alle ophef kwam de HU met een statement dat de lezingen niet geschrapt, maar verplaatst worden naar een later moment.

Volgens Mestrum heeft de Hogeschool nog niet eerder met zulke grootschalige protestgeluiden te maken gehad. “Daardoor zijn ze geschrokken, waarna ze de lezingen uit de lucht wilden halen. Dat kreeg een sneeuwbaleffect, waardoor het alleen maar erger werd”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Veiligheidsmaatregelen

De CIDI-directeur zegt dat er scherpe, preventieve maatregelen zijn genomen om de reeks zo soepel mogelijk te laten verlopen. “Uiteindelijk heeft de gemeente Utrecht daarin zijn medewerking verleend. We hadden een paar extra dagen nodig om dat voor elkaar te krijgen, waardoor we vanavond in goede veiligheid het college kunnen faciliteren.” Mestrum geeft aan dat er naast de colleges ook ruimte voor reflectie op de afgelopen twee weken zal zijn.

De directeur van het CIDI is enthousiast over de lezingenreeks. “We staan voor een goede, inhoudelijke reeks die gaat over de Nederlandse geschiedenis, Nederland in de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Het gaat niet verbreed worden naar andere wereldproblematiek, juist omdat de dynamieken die met de Holocaust te maken hebben, racisme, uitsluiting en antisemitisme, vandaag de dag nog niet weg zijn.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan!

Ze benadrukt dat de lezingenreeks historisch is. “Vanavond hebben we iemand van het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, red.), die gaat vertellen over de jaren 1940 tot 1942. Volgende week gaan we verder met de jaren daarna. Er komen individuele experts die zelf de inhoud van het college bepalen en hun expertise zullen delen met de studenten.” Ze onderstreept dat het woord Israël niet gaat vallen. “Daar gaat het niet over. Het gaat puur om de Europese Holocaustgeschiedenis.”

Holocaustontkenners

Mestrum ziet dat kennis over de Holocaust steeds verder afneemt, wat ertoe leidt dat er mensen in de samenleving zijn die ontkennen dat de Holocaust heeft plaatsgevonden. Een pijnlijk gegeven, aldus Mestrum. “Daarom is het zo belangrijk om deze lezingen te faciliteren, zodat die kennis weer vergroot wordt. Zeker onder docenten in opleiding die straks voor de klas staan en deze geschiedenis weer aan een nieuwe generatie moeten vertellen. Het is essentieel dat docenten hiervan leren en de kennis door blijven geven aan volgende generaties.”

Tegenwoordig zijn er veel leraren die nauwelijks over het onderwerp durven te beginnen. Een trieste ontwikkeling, vindt Mestrum. “Het is het falen van ons als maatschappij. Juist nu moeten we voor de Joden staan. Ze horen al eeuwenlang in de Nederlandse samenleving. Daar moeten we niet voor wegkijken.”

Goedemorgen Nederland terugkijken? Dat kan hier op NPO Start!

Afdelingen CIDI splitsen op

Een pro-Palestijnse actiegroep uit kritiek op de samenwerking tussen het CIDI en de Hogeschool Utrecht. Zij noemen het CIDI een ‘Israël-lobbyist’. Mestrum begrijpt de verwarring, maar neemt ferm afstand van deze uitspraak. “We hebben twee pilaren binnen onze organisatie: één richt zich op Israël en één op antisemitisme en Holocausteducatie.”

Daarom gaat het CIDI zich opsplitsen in twee aparte afdelingen. De pilaar ‘antisemitisme’ krijgt een nieuwe naam. Mestrum hoopt zo verwarring en discussie in de toekomst te voorkomen. De afdeling Meldpunt Antisemitisme gaat zich bezighouden met het monitoren en bestrijden van antisemitisme en Holocausteducatie, terwijl het CIDI opkomt voor het recht van de staat Israël en de positie van Joden.

Mestrum begrijpt de verwarring die kan ontstaan. “Maar wij staan voor een tweestatenoplossing en we zijn tegen nederzettingen. Wij geloven dat je aan de ene kant sympathie voor Israël kan uiten en aan de andere kant de pijn kan voelen voor wat er gebeurt in Gaza. Al is dat een andere discussie. Het is vervelend en irritant om dit steeds te moeten uitleggen, maar door onze naam begrijp ik de verwarring.”

Lees ook:

Enorme keien voor de deur van het Nationaal Holocaustmuseum: ‘Triest dat deze veiligheidsmaatregel nodig is’

Door: Rick Hartkamp