Zo kwam het kabinet ten val: ‘Dit paard is niet meer te reanimeren’

Vrijdagavond kwam kabinet Rutte IV ten val. Aan tafel bij Op1 blikken voormalig VVD-minister Dilan Yeşilgöz, voormalig CDA-minister Hugo de Jonge en oud-staatssecretaris voor de ChristenUnie Maarten van Ooijen terug. “Het was geen nieuw gesprek”, zegt De Jonge.

De verslagenheid is aan tafel duidelijk zichtbaar bij de oud-bewindslieden. Volgens de Jonge was het “onnodig” dat het kabinet ten val kwam. Yeşilgöz reageert op de val: “We hebben zo hard gewerkt om dit te voorkomen.”

Yeşilgöz ontkent dat het kabinet bewust is gevallen. “Dat vind ik zo intens cynisch en onbegrijpelijk. We hebben letterlijk dag en nacht gewerkt. We hebben zo ons best gedaan, waarom zou ik dat dan doen?”

Tekst gaat verder onder de tweet:

“In januari heeft de VVD gezegd dat we hier al uit willen zijn. De anderen hebben daar kennis van genomen. Mark Rutte heeft toen gezegd: ‘dan leg ik wel een voorstel neer en dan kunnen we het daarover hebben”, vertelt @DilanYesilgoz in #Op1. #WNL #EO pic.twitter.com/0qbi0N5GRH

— Op1 (@op1npo) July 8, 2023

Het ging mis op woensdag

De asieldeal is een proces van de lange adem volgens de politici. Het kabinet heeft ruim negen maanden onderhandeld om tot een overeenkomst te komen. “We hebben alles intens besproken. Afgelopen week kwamen we weer bij elkaar, maar hier kwamen we gewoon niet uit”, zegt Yeşilgöz. Toch speelt de asielkwestie al langer op de achtergrond, stelt De Jonge. “Vorig jaar hebben we al een heel ernstig gesprek met elkaar gehad. Het was geen nieuw gesprek.”

Volgens Yeşilgöz kwam het telkens weer terug op hetzelfde punt. “Op een gegeven moment heeft Mark Rutte gezegd dat we hier met elkaar niet uitkomen”, zegt ze. “Wij hebben in het begin in januari in het Catshuis gezegd dat we dit traject ingingen. Toen heeft de VVD aangegeven dat ze hier voor de zomer wel graag uit zouden willen zijn.”

Tekst gaat verder onder de tweet:

“Even terug in de film”, zegt @hugodejonge. “Het ging mis op de woensdag. Daar escaleerde de VVD van de kelder naar de zolder op zo’n manier waarvan ik dacht: ‘als je het zo doet is het niet gek dat je er niet uitkomt.’” #Op1 #WNL #EO pic.twitter.com/FMHblZgcc8

— Op1 (@op1npo) July 8, 2023

Volgens demissionair minister De Jonge barstte woensdag de bom. “Dit paard is niet meer te reanimeren”, zegt hij. “Daar escaleerde de VVD van de kelder naar de zolder op zo’n manier, waarvan ik denk: als je het zo doet is het niet gek dat je er niet uitkomt. Daar was ik echt kritisch op.” Op donderdag had De Jonge toch nog even de hoop dat het goed zou kunnen komen.

Tekst gaat verder onder de tweet:

Nareis op nareis verbieden, was bespreekbaar voor de ChristenUnie. Dat vertelt @MaartenOoijen in #Op1. Waarom is het dan toch niet gelukt? “Als je de nareis op nareis wil beperken moet je een vorm van vertraging inbouwen.” #WNL #EO pic.twitter.com/xyFPGrBoae

— Op1 (@op1npo) July 8, 2023

Nareis op nareis

De ChristenUnie kon zich niet scharen achter de voorstellen van de VVD omtrent het nareizen. Nareis op nareis verbieden was nog bespreekbaar, zegt Van Ooijen. “Wij zijn bereid om dát stuk van de gezinshereniging in te perken. En we zijn bereid om te kijken hoe je echt uiteindelijk bij de bedoeling terugkomt: gezinnen te herenigen en niet families te herenigen, hoe mooi dat misschien ook klinkt”, zegt hij.

Het breekpunt zat voor de ChristenUnie in een mogelijke vorm van vertraging die in de asielwet zou moeten worden ingebouwd om de gestapelde nareizen te verbieden. “Misschien zelfs een vorm van kiezen van wie er wel of niet mogen komen. Dan raak je de hele groep, dus ook de gezinnen voor wie je er uiteindelijk wél wil zijn”, zegt Van Ooijen.

Lees ook:

Is de verkiezingscampagne nu alweer van start gegaan?

Door: Matthijs Meulblok