Eén van Nederlands oudste beroepen dreigt kopje onder te gaan: de visserij. De sector heeft een reddingsboei nodig en die zit voornamelijk in innovatie, zoals dataverzameling. “Die kunnen vissers op den duur als bijvangst verkopen”, zegt voormalig visser en ondernemer Louwe Post bij Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.
Voor veel vissers is er steeds minder ruimte op zee. Dat komt door de aanleg van enorme windmolenparken op de Noordzee. Daarnaast hebben vissers ook te kampen met torenhoge brandstofprijzen. Het zijn redenen voor vissers om de handdoek te gooien, maar nieuwe ontwikkelingen en innovaties kunnen de visserij mogelijk in leven houden.
Smart fishing
Louwe Post was in het verleden visser, maar moest noodgedwongen voet aan wal zetten. Inmiddels is hij eigenaar van een bedrijf dat zich bezighoudt met smart fishing. Hij hangt schepen vol met sensoren en koppelt daar data aan over temperatuur, windrichting en een heleboel andere factoren.
Met zijn data zouden vissers bijvoorbeeld brandstof kunnen besparen. “Als een schip naar zijn visbestek stoomt is het ook afhankelijk van de weersomstandigheden. Die kunnen wij voorspellen. Wij zien dan hoe zij minder brandstof kunnen verbruiken, waardoor de reis effectiever wordt.”
Data kan dus mogelijk de sleutel zijn naar een langer bestaan op zee. Daar valt voor vissers ook de nodige winst uit te halen. “Er worden miljoenen geïnvesteerd in onderzoek op zee”, vertelt Post. Bijvoorbeeld naar de kwaliteit van het water, de stromingen, de bodem en de migratie van allerlei vissoorten. “Een visser vaart gewoon om die onderzoeksschepen heen. Dus ik denk dat schippers op termijn zijn data als bijvangst kan verkopen.”
Cultureel erfgoed
Marloes Kraan van de Wageningen Universiteit doet onderzoek naar de scheepsvaart in Nederland. Zij erkent dat innovatie oplossingen kan bieden, maar wil niet alleen daarop focussen. In haar ogen is het vooral belangrijk om vissers toekomstperspectief te bieden. Bijvoorbeeld door hen te vertellen waar zij aan toe zijn. “De visser moet rust geboden worden, dat is belangrijk. Want dan kan je helder nadenken.”
Kraan probeert met haar onderzoek in kaart te brengen wat de visserij betekent voor de gemeenschap, want daar is nu geen beeld van. “Dan heb ik het over cultureel erfgoed, identiteit, traditie. Die samenhang is heel belangrijk. Het is onderdeel van wie wij met z’n allen zijn. Onderdeel van ons verleden met water en het maritieme verleden. Nederland is gebouwd op de haringvloot.”
‘Heb het stuurwieltje meegenomen als souvenir’
Voor visser Rini Oreel is het helaas allemaal te laat. Na jarenlang vissen op zij komt er een einde aan zijn loopbaan op zee. Net zoals tientallen andere vissers heeft hij zich aangemeld voor een saneringsregel. Die houdt onder meer in dat zijn schip gesloopt wordt. “Ik heb het stuurwieltje al in de schuur gelegd. Dat is mijn souvenirtje.”
Een van Nederlands oudste bedrijfstakken staat op instorten: de visserij. De wereld is dol op vis uit de Noordzee, maar Nederlandse vissers zien het niet meer zitten. Grote windmolenparken, ingewikkelde regelgeving, peperdure brandstoffen. Vissers worden overspoeld. Zijn de nieuwe ontwikkelingen op dit gebied genoeg om de Nederlandse visserij te redden? Raquel Schilder onderzoekt het in Stand van Nederland: Generatie Next. Je ziet deze aflevering zaterdagavond om 22:00 op NPO 2! Eerdere afleveringen zie je hier, op NPO Start.
Door: Vick ten Wolde