Of het nu gaat over de gaswinning in Groningen, het coronabeleid van het kabinet of het overstappen op kernenergie. De komende dagen gaan veel mensen de straat op om te demonstreren. Er is veel onvrede in de samenleving, die zich niet gehoord voelt door de overheid.
Er heerst veel ontevredenheid in Nederland en dat gevoel is vooral merkbaar bij gebieden waar de bevolking krimpt en waar het economisch niet zo goed gaat. “Een verschuiving van het zwaartepunt van proteststemmen van stad naar platteland”, zegt Josse de Voogd, sociaal geograaf, bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Het is dus aan de overheid om het vertrouwen weer terug te winnen. Maar hoe? “Goed het land in gaan en bewust zijn van de grote verschillen. Daar vanuit handelen, want jouw perspectief is niet hoe een ander het ziet”, weet De Voogd.
Groeiende groep afhakers
De groep van mensen die afhaken en de straat opgaan om protest te voeren dreigt steeds groter te worden. “Dan hebben wij het over mensen die minder hoog opgeleid zijn en buiten de randstad wonen”, vertelt Telegraaf-verslaggever Wierd Duk.
Volgens Duk gaat het ook vaak om personen die stemmen op de PVV of Forum voor Democratie. Die partijen zijn eigenlijk nooit vertegenwoordigd in de regering. Ook in Rutte IV niet. “Dat is een heel groot probleem. Uit onderzoek blijkt ook dat mensen die op VVD of D66 stemmen, vaak hoogopgeleide stedelijke mensen, tevreden zijn over zichzelf, hun eigen leven en over de koers van Nederland.”
Bij hen heerst dan het gevoel dat zij het midden van politiek Nederland zijn. Wat ook niet gek is als je naar de coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie kijkt. “Maar dat is helemaal niet zo”, legt Duk uit. “Het zijn de uitersten van Nederland. Een heel groot deel van Nederland is het helemaal niet eens met het wereldbeeld dat door hen wordt uitgedragen. Het sociologische midden is helemaal niet goed vertegenwoordigd in dit kabinet en daardoor groeit ook de groep van mensen die in verzet zijn.”
‘Giftige cocktail’
Tom Berendsen, CDA-Europarlementariër, snapt dat de groep mensen waar Duk het over heeft zich in de steek gelaten voelt. “Daar moet je actie tegen ondernemen”, zegt hij daarover. Maar het is wel een “giftige cocktail”.
Berendsen legt uit. “De terechte zorg van mensen die in de steek gelaten worden en recht hebben op voorzieningen. Ten tweede social media. Waar het lijkt alsof iedereen het geweldig heeft, maar jijzelf niet. Mensen uiten zich anoniem, waar je vroeger bij een verjaardagsfeestje een tik voor zou hebben gekregen. En politieke partijen die van die woede en boosheid een politiek verdienmodel maken.”
Feit is wel dat stemmers van bijvoorbeeld FVD of PVV hun partij nooit vertegenwoordigd zien in het kabinet. “Een gemeenschapspartij als het CDA had eigenlijk voor deze mensen moeten zorgen”, vindt Duk. “Zij roepen ook naar de politiek: ‘zorg ook om ons’.”
Crisis
De groep afhakers, waar nog weinig omkijken naar is, werden vroeger politiek vertegenwoordigd door partijen als het CDA, VVD en PvdA. Dat is volgens Duk niet meer het geval. “Dat is een hele ernstige politieke crisis. Zeker in een tijd van een pandemie.”
Duk merkt dat hij deze groep mensen als journalist steeds moeilijker kan bereiken. “Een groot deel daarvan leeft in een parallelle samenleving. Die lezen de krant niet meer of kijken niet naar talkshows. Vooral op het corona -en vaccinatiestandpunt kan ik niet meer tot ze doordringen. Dat is te geëscaleerd en gepolariseerd.”
Hoe lost dit probleem zich dan op? “De politiek moet begrijpen dat dit er is. Vervolgens moet het alle mogelijke moeite doen om deze groep te bereiken, maar dat lijkt mij een hele moeilijke opdracht.”
LEES OOK: Groningers woest om besluit over gaswinning: ‘Wij voelen ons belazerd’
Door: Vick ten Wolde