Moet beeld Jan Pieterszoon Coen in Hoorn weg? ‘Het is ons verleden, daar moet je niet aankomen’

Mag hij blijven staan, of niet? Die discussie wordt in Hoorn al lange tijd gevoerd over het standbeeld van VOC-kopstuk Jan Pieterszoon Coen, voormalig gouverneur-generaal van Nederlands-Indië en stichter van Batavia. Vanavond hakt de gemeenteraad een knoop door.

Hoorn was een van de belangrijkste steden in de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Het was ook de stad van Coen, die in 1621 een bloedbad aanrichtte op de Banda-eilanden. De weinige inwoners die overleefden, belandden in de slavernij. Door het geweld kreeg Nederland een monopolie op de handel in nootmuskaat. Coen kreeg een standbeeld voor zijn belangrijke bijdrage in de Gouden Eeuw.

Veel inwoners van Hoorn trokken in de tijd van Coen naar de kolonies als zeeman, soldaat, ambachtsman, ambtenaar of bestuurder. Horinezen bezaten zelf slavenplantages in Zuid-Amerika, investeerden daarin, of handelden in producten die uit slavenarbeid werden verkregen.

Tegenwoordig is het beeld van Coen, dat een prominente plek heeft in de binnenstad, omstreden. De gemeenteraad in Hoorn wil vanavond een einde maken aan de discussie en stemt op initiatief van Hart voor Hoorn over de toekomst van het beeld.

Ontvang jij al onze WNL-nieuwsbrief? Meld je hier gratis aan!

‘Waar stopt het?’

Op straat zijn de meningen verdeeld. “Het is ons verleden, daar moet je niet aankomen”, zegt een man voor de camera van Omroep WNL. Een andere voorbijganger is het met hem eens. Hij kan zich “niet voorstellen” dat het beeld verdwijnt. “Waar stopt het? We hebben ook een J.P. Coenstraat. Moet dat allemaal veranderd worden?”

“Hij heeft er altijd gestaan. Het is geen verheerlijking dat hij hier staat”, zegt een man.

‘Beeldenstormen nooit goed’

Volgens historicus Geerten Waling is het van deze tijd om daden van historische figuren opnieuw tegen het licht te houden. “J.P. Coen staat bekend als een heel succesvolle veldheer in de Oost, wat nu Indonesië is. Maar zijn succes als gouverneur-generaal en als veldheer hebben een bloedig randje. Dat is in deze tijd, waarin we onze eigen morele meetlat langs de geschiedenis leggen, niet meer zo welkom.”

Goedemorgen Nederland terugkijken? Dat kan hier op NPO Start!

Maar “beeldenstormen zijn nooit goed”, zegt Waling in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Koester nou wat er uit het verleden overgebleven is en gebruik het om met elkaar in gesprek te gaan over de mooie kanten van het verleden, maar ook over de zwarte bladzijden en over hoe we in de toekomst met elkaar willen samenleven.”

Lees ook: 

‘Mannelijke’ ambtsketen zorgt voor ongemak bij vrouwelijke burgemeesters: ‘Eigenlijk een heel lastige kwestie’

Door: Peter Visser