Boerenbedrijven sturen steeds meer koeien de wei in, maar wel korter

Het aandeel melkkoeien dat door de wei wandelt is voor het zesde jaar op rij gestegen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Tussen 2015 en 2021 steeg dit aandeel van 65 procent naar 75 procent. De uren die de koeien buiten doorbrengen is echter wel omlaag gegaan. Dat heeft er vooral mee te maken dat de koeien alleen overdag in de wei grazen en niet dag en nacht.

Niet alleen het aantal koeien dat in de wei graast is toegenomen, ook het aantal melkveebedrijven dat dit toelaat is sinds 2015 gestegen. Van 76 naar 83 procent. Dat heeft onder meer te maken met Convenant Weidegang, dat in 2012 werd opgesteld na de maatschappelijke wens om meer koeien in de wei te laten grazen. In Convenant Weidegang zijn afspraken opgenomen om de weidegang aan te moedigen. Bijvoorbeeld door een hogere prijs te betalen voor melk die afkomstig is van weidende koeien. Daarnaast konden boeren ook rekenen op ondersteuning als zij zouden overstappen naar weidegang.

Uren in de wei

Er lopen weliswaar meer koeien in de wei, maar de tijd die zij buiten de stal spenderen is omlaag gegaan. In 2013 graasde een koe per jaar nog ruim 1700 uur in de wei. In 2021 ligt het gemiddelde op 1300 uur.

De oorzaak van deze afname is omdat koeien niet meer dag en nacht in de wei grazen, maar voornamelijk alleen nog overdag buiten de stal lopen. In 2013 liep 23 procent van de koeien op weidedagen dag en nacht buiten. In 2021 is dat aantal gedaald naar 14 procent. Gemiddeld krijgt een koe die overdag in de wei loopt zo’n zeven uur weidegang. Een koe die zowel overdag als ’s nachts weidegang krijgt is gemiddeld 17 uur buiten.

De reden dat deze verschuiving heeft plaatsgevonden ligt aan de bedrijfsgrootte van de boer. Grotere bedrijven hebben vaak niet genoeg grasland nabij de boerderij ter beschikking om koeien onbeperkt te laten grazen. Daarnaast is het weideseizoen in vergelijking met zo’n tien jaar eerder korter geworden. Het weideseizoen begint in april en eindigt in oktober. Dit hangt wel af van het weer en de hoeveelheid beschikbaar vers gras. Gemiddeld is het aantal dagen weidegang afgenomen van 165 dagen in 2013 naar 155 dagen in 2021.

Verschil per provincie

83 procent van de melkveebedrijven in Nederland laat zijn koeien in de wei staan, maar tussen de provincies zijn grote verschillen te zien. Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht voeren de lijst aan. Respectievelijk gaat het om 97, 95 en 93 procent van de bedrijven die weidegang toepassen.

Onderaan de lijst bungelt Flevoland met 47 procent. In de drie zuidelijke provincies ligt het percentage tussen de 69 en 77. In provincies waar de koeien vaker op stal staan, hebben bedrijven een hoger aantal grootvee-eenheden (GVE) dan gemiddeld en is er naar verhouding minder grasland per koe.

LEES OOK: VVD-Kamerlid Silvio Erkens: ‘Verduurzaming kan hand in hand gaan met economische groei’

Door: Vick ten Wolde