De burger mag niet douchen, maar een toerist mag wel zwemmen? In Spanje lopen de spanningen op door watertekort

In Spanje houdt de droogte het volk in zijn greep. Meerdere partijen strijden om het kleine beetje water wat beschikbaar is. Zowel burgers, boeren, de industrie als de toerismesector zoeken naar oplossingen. Zolang deze niet op tafel liggen, vliegen ze elkaar in de haren.

De Spaanse overheid legt meerdere groepen allerlei restricties op. Zo bestaat het scenario dat een Spanjaard niet mag douchen, maar een toerist wel een frisse duik in het zwembad van het hotel mag nemen. “Als je van burgers eist dat zij hun watergebruik beperken, gaat dat tot scheve ogen leiden. Het leidt tot veel boosheid onder de bevolking”, zegt professor sociale geografie Albert Llausas Pascual in Stand van Nederland: Generatie Europa op NPO 2.

Volgens de professor is het onvermijdelijk dat in tijden van droogte spanningen ontstaan tussen bepaalde groeperingen. “Hoe kleiner de voorraden worden, hoe harder erom gevochten wordt.”

Prioriteitsstelsel

In Spanje geldt een prioriteitenstelsel als het op toegang tot water aankomt. De bevolking staat daarin bovenaan, gevolgd door bepaalde industrieën. Pas daarna is het de beurt aan de agrarische sector. “Zolang niet aan de behoeften van de hoogste prioriteit is voldaan, kunnen de boeren naar water fluiten”, zegt Llausas Pascual.

Heel gek is het dus niet dat de boeren het meest van zich laten horen. Ze zijn grootverbruikers van water, maar worden ook als eerste getroffen door de maatregelen. Boeren gaan in Spanje regelmatig de straat op om te protesteren. Waaronder ook rijstboer Albert Grosset.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Hij komt uit Pals, een plaatsje ten noorden van Barcelona. Grosset zegt dat het watertekort al jarenlang speelt in zijn regio, maar dat geen enkele politicus zich inzet om het probleem het hoofd te bieden. “Het specifieke probleem van Catalonië is louter Barcelona. Het is een monster dat alles voor zichzelf houdt. De rest maakt niet uit”, maakt hij gefrustreerd duidelijk.

Grosset is het ermee eens dat iedereen zijn steentje moet bijdragen, maar vindt de huidige verdeling oneerlijk. “Voor landbouw gelden waterrestricties van 80 procent. Voor industrie is dat 15 procent. Op drinkwater niets. Je mag gewoon de kraan opdraaien en het water laten stromen. Het is echt belachelijk.” De rijstboer vindt dat de waterrestricties overal hetzelfde moeten zijn.

Wat zijn de oplossingen?

Er liggen genoeg oplossingen op tafel, maar omdat de overheid vaak traag is, nemen partijen het initiatief in eigen handen. Zo is het de hotelsector die zelf investeert in ontziltingsinstallaties. Het leidt tegelijkertijd ook tot irritatie, ziet Llausas Pascual. “Het is een kortetermijnoplossing. Zij hebben er baat bij, maar alle andere partijen schieten er niets mee op.”

Meer van Stand van Nederland: Generatie Europa zien? Dat kan op NPO Start.

In badplaats Lloret de Mar doen ze het heel anders. Daar werken de overheid, de toerismebranche en de burger wél samen. Nino Gomez is wethouder watermanagement en zegt dat touroperators geen hotels aanbeval als er geen zwembad was. Het toerisme verdween, wat funest is voor een stad die voor 90 procent op toerisme leeft. De partijen staken daarom de koppen bij elkaar. “Wij zijn overeengekomen met het gilde van hotels, dat zij de ontziltingsinstallatie betalen en wij het publieke gedeelte beheren”, zegt Gomez.

Aangezien het watertekort en het droogteprobleem “een groot drama is” volgens Gomez, adviseert hij mensen in Spanje beter om te gaan met water. “We moeten het gebruiken waar nodig is, recyclen en opnieuw benutten. Het water komt niet meer uit de lucht, maar we hebben de technologie, machines en de kennis om dat terug te draaien. De levenscyclus van water moet enorm verlengd worden.”

In Spanje kennen ze grote problemen met zowel droogte als watertekort. De overheid legt beperkingen op om water te besparen, wat tegelijkertijd leidt tot de nodige spanningen. Wie heeft er het zwaarst onder te lijden en liggen er oplossingen in het verschiet? Kijk donderdag om 20.55 uur naar Stand van Nederland: Generatie Europa, op NPO 2.

Door: Vick ten Wolde