Passagiers in de vleugel en elektrische motoren: is dit de duurzame toekomst van de luchtvaart?
Komende zomer stappen we weer massaal in het vliegtuig op weg naar onze vakantiebestemming. Maar met ons stijgen ook liters vervuilende kerosine op. Vliegen moet groener, maar hoe? De Technische Universiteit Delft werkt aan het vliegtuig van de toekomst: de Flying-V, een vliegtuig zonder romp, waarbij passagiers worden vervoerd in de vleugel. “Dit vliegtuig is positief voor het klimaat, maar drukt ook de kosten”, zegt projectleider Roelof Vos in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.
De Flying-V is geschikt voor vluchten over lange afstanden. “Je kunt ermee van hier naar New York. Passagiers zitten dan niet meer in de romp, maar in de vleugel. Door de vorm van het vliegtuig heb je minder weerstand en doordat je het gewicht veel beter over de vleugels verdeeld, is het vliegtuig ook lichter”, vertelt Vos. Dat draagt bij aan een “veel hogere” efficiëntie. “Dus waar je ook op gaat vliegen, of het nou waterstof wordt of duurzame kerosine; dit vliegtuig heeft er minder van nodig.”
De luchtvaart drukt zwaar op het klimaat, maar geldt voorlopig als moeilijk te verduurzamen. De Europese lidstaten en het Europees parlement spraken onlangs af dat al binnen twee jaar 2 procent van de vliegtuigbrandstof duurzaam moet zijn. De TU Delft ontwikkelt niet alleen de Flying-V, maar ook nieuwe lasmethoden en kijkt naar de mogelijkheid van het gebruik van alternatieve brandstoffen, zoals waterstof. Ook worden er door de universiteit nieuwe verbrandingsmotoren gebouwd.
Op dit moment is het vliegtuig alleen nog te aanschouwen op schaalmodel. Vos ziet ‘zijn’ vliegtuig niet voor 2040 opstijgen. “Dat heeft twee redenen. De ontwikkeling van een vliegtuig duurt ongeveer tien jaar en we zitten nog in de onderzoeksfase. Tegelijkertijd zie je dat er op dit moment vliegtuigen worden ontwikkelt door Airbus en Boeing. Die willen ze nog wel een jaar of twintig produceren, voordat ze vervangen worden. De kosten om een nieuw vliegtuig te ontwikkelen liggen rond tien miljard euro.”
Elektrisch vliegen
De Flying-V is dus voorlopig toekomstmuziek, maar in het Gelderse Teugen wordt er nu al duurzaam gevlogen. Vier kleine elektrische vliegtuigen stijgen zeven dagen per week op en worden gebruikt voor vlieglessen en vliegopleidingen door bijvoorbeeld luchtvaartmaatschappij KLM. Mede-eigenaar van de E-Flight Academy Merlijn van Vliet is pionier in de wereld van het elektrisch vliegen. “Nu kan je alleen nog je tandenborstel meenemen, maar hiermee kan je straks hopelijk op vakantie.”
Van Vliet is naar eigen zeggen de eerste Nederlander die naar zijn werk vloog, van Amsterdam naar Teugen. “Dat soort verbindingen zouden met een privéjet absurd zijn. Je stoot heel veel kerosine uit en het geluid is enorm. Met een elektrisch vliegtuig heb je daar geen last van.”
Volgens Van Vliet, die met zijn vliegtuigen nu een uur in de lucht kan blijven, is elektrisch vliegen binnen Europa in de nabije toekomst op grote schaal mogelijk. “Er zijn drieduizend vliegvelden in Europa waar vanaf elektrisch gevlogen kan worden. Dat biedt een hele nieuwe mobiliteitsoptie. Daarbij hebben omwonenden veel minder last van elektrisch vliegverkeer.”
Hoe snel dat werkelijkheid wordt? “Het heeft alles met schaal te maken. Hoe meer we dit gaan doen, hoe goedkoper het wordt.”
‘Brussel moet elektrisch vliegen aanjagen’
Medeoprichter en piloot Evert-Jan Feld legt de laatste hand aan de controle van één van de elektrische vliegtuigjes. Hij haalt zijn hand over de vleugel. “De check is korter en simpeler. De stroom is ook heel goedkoop. We ‘tanken’ hem vol voor zeven of acht euro.”
Maar er is een achilleshiel: de batterij. “De batterijtechnologie is nog heel nieuw, en binnen de luchtvaart zijn we ontzettend voorzichtig. Als een batterij al een klein beetje van zijn gezondheid kwijt is, mag die niet meer in een vliegtuig. De batterijen die wij hebben, kunnen maar 500 vlieguur mee. Per toestel kost het 22.000 euro om ze te vervangen. Dat zorgt voor een afschrijving van 55 euro per vlieguur. Daar kun je best wel heel wat brandstof voor tanken.”
Volgens Feld moet Brussel in actie komen om de ontwikkeling van elektrisch vliegen aan te jagen. Als je een elektrische auto koopt, krijg je belastingvoordeel. Voor elektrisch vliegen is dat helemaal niet zo”, vertelt de piloot, terwijl hij de stuurknuppel bedient. “Als ik een elektrisch vliegtuig koop, is dat eigenlijk duurder dan een gewoon toestel. Als we dit echt willen, moet je de markt iets bieden.”
‘Voor kleine luchtvaart heilige graal’
Volgens Feld zijn investeringen het dubbel en dwars waard. “Voor de kleine luchtvaart is dit zeker de heilige graal.” Aan het eind van het volgende decennium kunnen elektrische vliegtuigen met zo’n twintig man aan boord 500 tot 1000 kilometer afleggen, verwacht hij. “Dan kun je binnen Europa gewoon elektrisch van A naar B, als daar geen mooie treinverbinding ligt.”
Maar naar de andere kant van de oceaan? “Dat gaat nooit gebeuren met een batterij”, zegt Feld. “Daarvoor is de energiedichtheid te laag. Per kilogram gewicht heb je twintig keer minder energie in een batterij zitten dan in de huidige brandstof die we kennen. De oplossing daarvoor gaat zijn dat je naar biologische of synthetische brandstoffen gaat.”
Met het vliegtuig naar de zon: dat willen we het liefst blijven doen. Maar vliegen is ook slecht voor het milieu, dus zijn er innovaties nodig om vliegen duurzamer te maken. Liggen er al ideeën op tafel? En wat gaan deze innovaties de passagier uiteindelijk kosten? Jill Bleiksloot gaat op zoek. Kijk zaterdag om 22:00 naar Stand van Nederland: Generatie Next, op NPO2. Eerdere uitzendingen kijk je hier terug op NPO Start.
Door: Peter Visser
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Deze week aandacht voor de stroeve formatie, de Europese verkiezingen en de bekerfinale
Ook deze zaterdag kan je weer luisteren naar een gloednieuwe uitzending van WNL In de Kantine. Fidan Ekiz en Wieger Hemmer ontvangen de volgende gasten:
- Femke van der Meulen is de nummer twee van NSC op de kieslijst voor de Europese verkiezingen. Wie is zij en wat kan zij voor ons betekenen in Europa?;
- Sportverslaggever Chris Wobben doet naast zijn werk voor NOS Langs de Lijn ook audiodescriptie voor de blindentribune van AZ. Ook woont hij dit weekend de bekerfinale in de Kuip bij;
- Fries Statenlid voor PvdA Jaap Stalenburg over het congres van GroenLinks-PvdA dat dit weekend plaatsvindt;
- Hester Loeff is amateur-paleontoloog en maakt de meest bijzondere rariteitenkabinetten;
- Met politiek verslaggever van het AD Niels Klaassen nemen we de laatste stand van zaken omtrent de formatie door;
- En de column is van Marcel Verreck.
De magie van de kunstwereld
De kunstwereld is soms een ‘ver-van-je-bed-show’, omdat wij niet altijd weten waar wij naar kijken. Want wat is nou kunst en wanneer is het veel geld waard? En hoe kan je je als kunstenaar onderscheiden om een goed bestaan op te bouwen?
Presentator Tanja Kok gaat voor Stand van Nederland: Generatie Next op onderzoek uit.
Het vrijdag verschenen boek van de voormalig topadvocaat Inez Weski, ‘Het geluid van de stilte’, bevat geen omvangrijke onthullingen over de verdenkingen aan haar adres…
Lees meerDe Peter R. de Vries Foundation heeft de afgelopen jaren ruim 200 paranormale tips binnengekregen over de vermissing van Tanja Groen. Dat vertelt directeur van…
Lees meerNederland maakt per direct meer dan 200 miljoen euro vrij voor extra luchtverdediging voor Oekraïne. Dat maakte demissionair minister Kajsa Ollongren (Defensie) vrijdag bekend na…
Lees meerStichting Massaschade & Consument wil ABN AMRO voor de rechter slepen. De bank heeft volgens de stichting over een periode van vijftien jaar miljarden euro’s…
Lees meerHet kabinet gaat geen verbod instellen op het verbranden van de koran bij demonstraties of acties. Het ziet daar geen aanleiding toe, schrijven demissionair ministers…
Lees meerTijdens de Dodenherdenking op 4 mei zijn de pro-Palestijnse actiegroepen XR Justice Now, Stichting Plant een Olijfboom en het Nederlands Palestina Komitee niet van plan…
Lees meerEen balletje hooghouden tijdens de warming-up voor een wedstrijd. Veel amateurvoetballers doen het toch even als ze de grasmat betreden op zaterdag of zondag. Als…
Lees meerEen hoogbejaarde vrouw uit Leiden is enorm geschrokken door een anonieme dreigbrief die ze deze week in de brievenbus vond. Daarin wordt ze dringend verzocht…
Lees meerDe economie van de eurozone is in de laatste drie maanden van vorig jaar toch in een recessie terechtgekomen. In het vierde kwartaal van 2023…
Lees meerOok deze zaterdag kan je weer luisteren naar een gloednieuwe uitzending van WNL In de Kantine. Fidan Ekiz en Wieger Hemmer ontvangen de volgende gasten:…
Lees meerD66-leider Rob Jetten wacht af waar de formerende partijen mee komen, maar mocht het toch stuklopen tussen de PVV, VVD, NSC en BBB dan denkt…
Lees meerVerschillende ziekenhuizen hebben in de afgelopen jaren te veel coronatoeslag gedeclareerd bij zorgverzekeraars. Het zou gaan om miljoenen euro’s per zorginstelling. Zo heeft de Noordwest…
Lees meerHet nieuws over Transavia dat 20.000 stoelen zijn geschrapt aankomende zomer, wordt ontkracht door topman Marcel de Nooijer. “Daar is helemaal geen sprake van. Ze…
Lees meerHet kabinet laat onafhankelijk onderzoek doen naar het demonstratierecht, heeft het vrijdag besloten. Directe aanleiding is het groeiend aantal demonstraties, waarbij actievoerders vaak bewust de…
Lees meerDe linkse combinatie GroenLinks-PvdA haalde 25 zetels bij de stembusgang in november, maar intern zijn er nog allerlei worstelingen. Dat zegt politiek commentator van De…
Lees meer