Politici proberen online stemmen te winnen, maar hoe moet dat? ‘Laat zien dat je ook een mens bent’

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen maken politici dankbaar gebruik van hun sociale media-kanalen in de hoop kiezers te trekken. Maar hoe weten ze welke berichten online scoren of zelfs viral gaan? Volgens hoogleraar Sanne Kruikemeier berust het deels op puur toeval, maar zijn er ook technieken die de kans vergoten.

“Persoonlijke berichten doen het vaak beter, humor kan werken”, zegt Kruikemeier, die voor de Universiteit Wageningen onderzoek doet naar online campagnes van politici, tegen De Telegraaf. “Tegelijkertijd kunnen de algoritmes van sociale media gebruikers naar een bepaalde richting sturen, zoals steeds extremere uitingen.”

Ook zijn er in Nederland politici die “de tweetrapsraket” van de Amerikaanse ex-president Donald Trump volgen, zegt Kruikemeier. “Het is een middel om zijn ideeën aan een groot publiek te vertellen, inclusief onwaarheden. En zijn uitspraken hebben ook weer een bepaalde nieuwswaarde, waar journalisten mee aan de slag gaan.”

Die tactiek past ook PVV-leider Geert Wilders toe, zegt communicatie-expert Kees-Jan Dijkstra. “Als een soort persbureautje tweets versturen en erop gokken dat het ophef veroorzaakt.” Dijkstra maakte in het verleden data-analyses van tweets om zo de verkiezingsuitslag te voorspellen. “Uit ons onderzoek kwam naar voren dat mensen meer klikken op gevoelswoorden als ‘schande’, dus dat kun je een succesvolle strategie noemen”, zegt hij tegen de krant.

‘Clown op TikTok’

Volgens Dijkstra is het voor politici van belang om online authentiek over te komen. “Politici hebben vaak allerlei adviseurs om zich heen die van alles voor ze bedenken. Mark Rutte die weer een filmpje opneemt waarvan je ziet dat het een moetje is. Ministers die verstijfd bij een talkshow zitten, omdat ze een vooraf bedacht verhaal moeten opdreunen: daar prikken kiezers zo doorheen.”

Ook vreest hij dat volksvertegenwoordigers zichzelf voor schut zetten in een poging jonge mensen aan te spreken. “Dat ze dingen gaan doen die eigenlijk niet bij hun karakter passen. Steeds minder jongeren kijken naar gewone tv, dus politici gaan zich dan maar als een clown gedragen op TikTok.”

Van der Plas

Volgens Dijkstra is de beste manier om kiezers online aan te spreken “zonder opsmuk” vertellen waar je mee bezig bent. “Laat zien dat je ook een mens bent. En durf te luisteren, in plaats van alleen je boodschap zenden, ook al vinden veel politici dat eng.”

Volgens hem blikt Caroline van der Plas, fractievoorzitter van de BoerBurgerBeweging, daarin uit. “Niks geeft je het idee dat ze een bedacht personage is en dat werkt heel goed op sociale media.”

Tekst gaat verder onder tweet

Dit is tijdens de schorsing, dus vragen waar de rest van de 149 zijn hoeft niet. Moest nog gauw ff wat afmaken voor debat #luchtkwaliteit die zometeen https://t.co/uNns7Yfd4Y

— Caroline van der Plas (@lientje1967) January 26, 2023

‘Mensen zijn niet gek’

Ook televisiepresentatrice Natasja Froger, die 120.000 volgers heeft op Instagram, raadt politici aan online zichzelf te zijn. “Ik post soms iets volledig make up-loos. Sommige mensen zeggen dan: het wordt tijd dat je je gezicht gaat strijken, maar over het algemeen is de reactie: wat heerlijk dat we ook nog puur natuur zien. Ik denk dat Caroline daar inderdaad een goed voorbeeld van is”, zegt ze in Goedemorgen Nederland.

“Ik heb haar meegemaakt bij het maken van een televisieprogramma in een ziekenhuis. Zij is altijd zichzelf, ik denk dat dat het allerbelangrijkste is. Als het nep is, prikken mensen er doorheen. Mensen zijn niet gek”, aldus Froger.

Lees ook: 

‘Provinciale Statenverkiezingen dit jaar actueler dan ooit’

Door: Peter Visser