main-logo NPO Start
Steun WNL Steun WNL Steun WNL
Het Misdaadbureau - 6 januari 2023 — 21:35

Zorgmedewerkers over agressie en bedreigingen: ‘Voor ik het wist zat het mes in mijn bovenarm’

Bijna alle hulpverleners krijgen wel eens te maken met agressie, zo blijkt uit cijfers van Het Misdaadbureau, in samenwerking met NU’91. Domenique Zaunbrecher, arts op de spoedeisende hulp, weet dat als geen ander. Ook zij heeft heeft het “hele scala” aan geweld en agressie meegemaakt, vertelt ze in het WNL-radioprogramma. Mensen die hun stem verheffen, maar ook bedreigingen. “Dat er gewoon serieus in rustige omstandigheden oogcontact wordt gemaakt en wordt gezegd: als jij straks met je dienst klaar bent, sta ik op jou te wachten.”

92 procent van de hulpverleners maakte in 2022 agressie of geweld mee. Bij bijna 60 procent is dat zelfs elke maand, elke week of dagelijks. Dat blijkt uit een peiling van beroepsorganisatie NU’91 in samenwerking met het Het Misdaadbureau onder zo’n duizend zorgmedewerkers.

‘Voordat ik wist zat het mes in mijn bovenarm’

Zo werd verpleegkundige Jan van Geffen gestoken met een stanleymes door een cliënt. “Ik kwam zijn huiskamer in. Hij stond op, en ik dacht dat hij mij wilde knuffelen. Dat was tot dat moment normaal geaccepteerd gedrag bij deze man. Totdat hij iets uit zijn broekzak haalde, en voordat ik het wist, zat het mes in mijn bovenarm en was het er weer uit”, vertelt hij.

Ambulancechauffeur Rutger Jongejan heeft aangifte gedaan van een moment dat er op hem werd ingereden door iemand die van mening was dat de ambulance hinderlijk geparkeerd stond, omdat hij er met zijn auto niet meer langs kon. Hij was daar om iemand te reanimeren. “Terwijl ik bezig was de spullen uit de ambulance te halen, gaf hij vol gas en heeft hij mij aangereden”, vertelt Jongejan. “Mijn collega heeft op de noodknop moeten drukken.”

Hij geeft aan dat hij “best een tijdje” last heeft gehad van dit incident. “Het heeft een tijd geduurd voordat dit is afgezwakt.” Toen de politie aangaf dat hij een aangifte van poging tot doodslag moest doen, schrok hij. “Dan realiseer je je dat het een heftig incident is geweest.”

In het geval van het incident van Van Geffen ging het Openbaar Ministerie niet over tot vervolging vanwege de psychische gesteldheid van zijn belager. Daar heeft hij vrede mee, aangezien hij wel het gevoel heeft dat zijn zaak serieus genomen is. De man die op Jongejan inreed heeft een taakstraf gekregen.

‘We zijn het normaal gaan vinden’

Volgens Zaunbrecher zijn veel zorgmedewerkers het geweld ‘normaal’ gaan vinden. “Want op het moment dat jij op dagelijkse basis verwensingen naar je hoofd geslingerd krijgt, en dat begint al bij de balie, als dat de norm wordt, word je dusdanig beperkt in je functioneren dat je op een gegeven moment denkt: ‘Nou ja, dan zal dit wel, en we lachen erom, en het hoort erbij.’ Maar het hoort er helemaal niet bij.”

De eerste paar keer dat mensen zich gewelddadig dragen is dat ontzettend schrikken, zegt ze. “En dan functioneer je ook gewoon niet meer. Daar is ook onderzoek naar gedaan: als blijkt dat jij op de werkvloer wordt geconfronteerd met gedrag wat bij jou een bepaalde emotie oproept, dat je gewoon minder functioneert”, zegt ze. “Dus het doet wat met de kwaliteit van zorg die je kunt leveren.”

Tekst gaat verder onder de tweet.

‘Mensen zien spoedeisende hulp als Albert Heijn’

Zaunbrecher, ook bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen, merkt dat mensen die op de spoedeisende hulp komen vaak denken dat ze recht hebben op zorg. “Mensen zien de spoedeisende hulp steeds meer als een soort Albert Heijn: ik ga er naartoe, want ik heb ergens last van, en dan wordt ik snel geholpen op het moment dat het mij uitkomt. Ik betaal daar zorgpremie voor, dus ik hoor ook snel geholpen te worden”, zegt ze. “En dat vind ik zelf een hele bijzondere ontwikkeling, want daarvoor is een spoedeisende hulp niet.” Die is er namelijk voor om te kijken of er iets acuuts levensbedreigends aan de hand is. “En als jij je teen hebt gestoten, kun je ook overdag naar de huisarts gaan, en dat betekent niet dat je je ’s avonds laat moet melden op de spoedeisende hulp.”

Dit soort mensen zijn vaak agressief als ze niet geholpen worden, geeft ze aan. “Vooral tegen mensen achter de balie. Die hebben het soms, vind ik, echt het zwaarst te verduren.”

Aangifte

Opvallend is dat slechts 11 procent van de respondenten van het onderzoek van NU’91 en Het Misdaadbureau aangifte deed. Van Geffen geeft aan dat er veel wachttijd tussen het moment van het incident en de aangifte zit. Henk van Dijk, programmaleider ‘Veilige Publieke Taak’ en ‘Geweld tegen Politie Ambtenaren’ benadrukt hoe belangrijk het is om dit wel te doen, en roept werkgevers op hier alert op te zijn. Geweld hoort niet bij je werk, benadrukt hij.

Luister iedere vrijdagavond tussen 19.00 en 20.00 naar Het Misdaadbureau op NPO Radio 1.

Ben jij slachtoffer geworden van woninginbraak, is je fiets gestolen, ervaar je overlast door drugsdealers of vraag je je af hoe brandstofdieven te werk gaan? Stuur jouw verhaal, tip of vraag in een audiobericht op WhatsApp naar de redactie van Het Misdaadbureau op 06 57 83 28 94. Wie weet wordt jouw vraag behandeld in de volgende uitzending.

Scan de QR-code om dit nummer op te slaan:

Whatsapp WNL Misdaadlijn QR Code

LEES OOK: Joost Eerdmans (JA21) wil debat over toenemende agressie tegen hulpverleners: ‘Zeer serieus probleem’

Door: Redactie

Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier

WNL In de Kantine met Paul de Leeuw

Aan de stamtafel van WNL in de Kantine ontvangen Wieger Hemmer en Fidan Ekiz zaterdag weer gasten met goede verhalen. 

  • Paul de Leeuw speelt King Herod in Jesus Christ Superstar;
  • Darya Safai schreef een boek over haar vlucht uit Iran en haar strijd voor vrouwenrechten;
  • Politiek redacteur bij FD Martine Wolzak en cabaretier Marcel Verreck nemen de week door;
  • En chefkok Hessel Leferink weet hoe je het beste Paasontbijt op tafel zet.

Luister zaterdag vanaf 17.00 uur naar WNL In de Kantine op NPO Radio 1 of kom langs in De Doelen in Rotterdam! 

De wereld van cocaïnewasserijen: 'Deze spijkerbroek staat stijf van de coke'

Hoe werkt een cokewasserij? Hoeveel van die drugsfabriekjes zijn er in ons land en welk gevaar loopt de directe omgeving?

Presentator Maaike Timmerman gaat in gesprek met misdaadjournalist van het AD Chiel Timmermans en Jorrit van den Berg, deskundige ‘verdovende middelen’ van het Nederlands Forensisch Instituut. Onderzoeksjournalist Noa van Oostrom duikt in de cijfers en mag met Jorrit mee naar het NFI om te zien hoe zij onderzoek doen naar het uitwassen van coke.

Luister de podcast hier!

COA gaat actief inzetten op hotels

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gaat statushouders in de asielopvang zoveel mogelijk in hotels plaatsen in de buurt van het azc waar ze nu…

Lees meer

Frauderende cryptobaas Sam Bankman-Fried moet 25 jaar de cel in: ‘Onhandige nerd’

De oprichter van de failliete cryptobeurs FTX, Sam Bankman-Fried, moet 25 jaar de gevangenis in. Met dat vonnis is een rechter in New York gekomen…

Lees meer

Acuut tekort aan astmamedicijn

Er is in Nederland een tekort aan het astmamedicijn salbutamol aerosol. Veel apotheken hebben het inhalatiemiddel voor maximaal twee weken op voorraad, waarschuwt de Long…

Lees meer

Rotterdam struikelt over het grote aantal zwerfhelmen

Een rode, gele of eentje waarvan alleen nog het logo zichtbaar is. Rotterdam kent veel deelscooters en dus ook veel helmen, maar met die laatste…

Lees meer

Minister Hugo de Jonge: eerste wijken pas ver na 2030 van het gas af

Het zal tot zeker na 2030 duren voordat een gemeente de eerste wijk aanwijst om van het gas te worden afgesloten, zei demissionair minister Hugo…

Lees meer

Reisadvies voor Frankrijk van groen naar geel om dreigingsniveau

De NS zet geen langere treinen in gedurende de vijf maanden dat Rijkswaterstaat werkt aan de brug in de A7 bij Purmerend. De vervoerder verwacht…

Lees meer

Kabinet en regio steken 2,5 miljard in plan voor microchipsector

Het demissionaire kabinet trekt samen met de regio Eindhoven 2,5 miljard euro uit voor de verbetering van het ondernemingsklimaat voor de microchipsector. Dat meldt economieminister…

Lees meer

D66-Kamerlid Paternotte over incident met Baudet: ‘Kamervoorzitter Bosma heeft verkeerde afslag genomen’

D66-Kamerlid Jan Paternotte vindt dat Kamervoorzitter Martin Bosma “de verkeerde afslag heeft genomen” door FvD-leider Thierry Baudet gisteren niet ter plekke aan te spreken op…

Lees meer