Het coldcaseteam dat het verraad van Anne Frank onderzocht blijft de Joodse notaris Arnold van den Bergh aanwijzen als de meest waarschijnlijke bron voor de inval van de Duitse bezetters in Het Achterhuis, waar Anne Frank, haar familie en bekenden zaten ondergedoken. Na een tweede en aanvullend onderzoek naar wat er rond 4 augustus 1944 is gebeurd komt het team tot de conclusie dat “de verdenking de notaris nog niet tot een dader maakt, maar eerder tot een mogelijk slachtoffer van een abjecte ideologie in een totalitaire en repressieve samenleving”.
Het team sluit niet uit dat hun conclusie in de toekomst door nieuw onderzoek nog eens onderuit gehaald zal worden.
Begin dit jaar ontstond veel ophef over het boek Het verraad van Anne Frank van de Canadese schrijfster Rosemary Sullivan. In dat boek werd gesteld dat Van den Bergh zijn eigen gezin wilde beschermen door lijsten met onderduikadressen met de bezetters te delen. Het boek was gebaseerd op zes jaar onderzoek van een coldcaseteam onder leiding van Pieter van Twisk. Nadat zes toonaangevende Nederlandse historici de conclusies van het boek analyseerden en verwierpen, haalde de Nederlandse uitgeverij Ambo Anthos het werk uit de handel.
Volgens de historici waren de conclusies gebaseerd op “foutief brongebruik, vooronderstellingen die voor waar zijn aangenomen en tunnelvisie”. Onder meer de Anne Frank Stichting was opgelucht dat de naam van Van den Bergh was gezuiverd.
Nieuwe onderbouwingen
Daarop hield het coldcaseteam de eigen bevindingen opnieuw tegen het licht. Het team zegt maandag dat dit zelfs tot nieuwe onderbouwingen voor hun beschuldiging heeft geleid. “De bewijslast van de historici is flinterdun, gebaseerd op foute aannames of minder voor de hand liggende interpretaties van het bronmateriaal. Het onderzoek van de historici werd overduidelijk gedaan met het vooropgezette doel om koste wat het kost notaris Van den Bergh vrij te pleiten”, stelt Van Twisk.
Volgens hem was het coldcaseteam er nooit op uit om per se een dader te vinden. Het team is zich volgens hem bewust van de gevoeligheid van de kwestie. “Met als precaire uitkomst dat mogelijk het handelen van een Joodse notaris onbewust en ongewild tot de arrestatie van de familie Frank heeft geleid. Deze conclusie kan door sommigen als schokkend worden ervaren, maar dat wil niet zeggen dat het project niet op grondige en integere wijze is uitgevoerd”, aldus een verklaring van het team.
LEES OOK: EJC vraagt uitgever omstreden boek over ‘verrader’ Anne Frank te schrappen
Door: Peter Visser