Tekstgrootte
Artikel delen
  • Gekopieerd

Oorlogsveteraan ging op haar 17e bij Defensie: ‘Veel mooie maar ook veel nare dingen gezien’

Redactie

Nederland telt bijna 110.000 veteranen, allemaal met een eigen verhaal. Ze vochten niet alleen voor de vrijheid in ons eigen land, maar ook voor de vrijheid op andere plekken in de wereld. Daarom is Bevrijdingsdag voor hen extra belangrijk, omdat zij met eigen ogen hebben gezien dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Net als Krystal van Dinter, die op haar zeventiende bij Defensie ging.

Anders dan die leeftijd misschien doet vermoeden was werken in het leger voor Van Dinter geen kinderdroom. "Ik wilde eigenlijk al vanaf dat ik drie was kapster worden", vertelt ze. Maar haar moeder komt uit Engeland, en binnen de Engelse kant van haar familie heerst er een liefde voor politie en defensie. "Ik ben daar op vakantie geweest, en mijn tantes trokken mij toen een uniform aan. Toen dacht ik: dit is wel heel mooi en speciaal. Zodoende is het bij mij een beetje gaan leven."

In haar tijd bij Defensie heeft de inmiddels 38-jarige Van Dinter "veel mooie, maar ook veel nare dingen" gezien. In 2003 en 2004 werd ze uitgezonden naar Bosnië. "Dat was een vredesmissie en ging om wederopbouw. Je moest er vooral zijn voor de mensen. Natuurlijk zag je het leed, hoorde je de verhalen en zag je de kapotgeschoten huizen. Maar daar was het rustig, en je voelde daar meer de vrede."

'Afghanistan was een heel ander verhaal'

Drie jaar later werd ze uitgezonden naar Afghanistan, waar Nederlandse militairen in 2007 de strijd met de Taliban aangingen. Dat was een compleet ander verhaal, zegt Van Dinter, die daar chauffeur was van een pantserwielvoertuig. "Ik ben een van de eerste lichtingen geweest daar. Je voelde de spanning en je wist dat je daar eigenlijk naartoe ging met een compleet andere missie als die in Bosnië."

Tijdens die missie liep Van Dinther een complexe posttraumatische stresstoornis (PTSS) op waardoor ze haar missie eerder moest afbreken. "Ik zou eigenlijk acht maanden gaan, en dat is vijf maanden geworden", vertelt ze. "Bij terugkomst heb ik heel erg moeten zoeken. Drie jaar later kreeg ik de stempel PTSS."

Aan de buitenkant kun je niet veel aan haar zien, zegt Van Dinther. "Mensen die mij dagelijks spreken zullen kunnen zeggen: daar zit een krachtige vrouw waar niets aan te zien is." PTSS uit zich dan ook bij iedereen anders. "Ik krijg vanuit binnen heel veel signalen, symptomen en lichamelijke reacties. Dat uit zich in angst-, zweet- en paniekaanvallen, hyperventilatie, spier- en zenuwkrampen", vertelt ze. "Maar omdat je militair bent laat je naar buiten eigenlijk bijna niets zien."

Sport als ontlading

Sport is daarin voor Van Dinther echt een ontlading. "Het emmertje zit bij heel veel mensen, zeker bij degenen die PTSS hebben opgelopen, bijna altijd vol. Op het moment dat ik kan sporten gaat net dat scherpe randje ervan af, waardoor ik in mijn dagelijkse leven en zeker thuis meerdere dingen kan hebben en met meerdere dingen kan omgaan."

Invictus Games

De oorlogsveteraan doet dan ook mee aan de Invictus Games. Na twee keer uitstel door de coronacrisis wordt het internationale sportevenement voor militairen en veteranen nu in 2022, van 16 tot en met 22 april, gehouden. "Ik doe zelf mee aan het compound-schieten (gerelateerd aan het handboogschieten, red.), een aantal zwemonderdelen en aan powerlifting", vertelt ze.

Voorzitter van de Invictus Games, Mart de Kruif, onderschrijft dat sporten voor mensen die gehandicapt zijn, lichamelijk of geestelijk, heel belangrijk is voor het herstel van zelfvertrouwen. "Al die mensen die eraan deelnemen hebben een enorm incident gehad en zijn in een gat gedonderd", zegt hij. "Als je dan kijkt, soms duurt het jaren, hoe ze daaruit komen: het is best mooi en nederig om te zien hoe mensen kunnen zijn in deze tijd, waar we zo veel klagen."

Verschilmaker

Van Dinter is door het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties aangewezen als 'verschilmaker'. De verschilmakers brengen het vuur vanuit Wageningen naar de veertien plaatsen waar normaal gesproken een Bevrijdingsfestival wordt gehouden. Dat is er nu alleen online. Van Dinter ontsteekt het vuur vandaag in Rotterdam. "Een hele eer", vindt ze.

Ook de moeite waard
Meest gelezen
Korte WNL video's
Meer van WNL
Steun WNL

Word lid. Het telt.

Waardeert u onze programma's? Steun WNL dan met de jaarlijkse bijdrage van slechts €8,50, de wettelijk minimale verplichte bijdrage voor omroepen.

Hiermee helpt u ons journalistieke geluid te behouden en voorkomt u dat WNL zijn publieke status en zendtijd verliest.

€ 8,50 per jaar

Word lid van WNL
Goedemorgen Nederland Op Zondag Stand van Nederland Café Kockelmann In de kantine Sven op 1 Het Misdaad- bureau