Limburg krijgt mogelijk een bindend referendum: ‘Bevolking moet aan noodrem kunnen trekken’

Limburg krijgt mogelijk een correctief politiek bindend referendum voor besluiten van het provinciebestuur. “Besluiten zijn soms zo zwaarwegend of bijzonder dat er ook een kans moet zijn voor de bevolking om aan de noodrem te trekken”, zegt jurist en gedeputeerde in Limburg Joost van den Akker (VVD) in WNL Op Zaterdag op NPO Radio 1.

“We stellen in de provincie Limburg nu voor om een correctief politiek bindend referendum te organiseren”, zegt Van den Akker. Bij zo’n referendum kunnen burgers zich uitspreken nadat Provinciale Staten een besluit genomen hebben. “Het kan gecorrigeerd worden als veel mensen tegen zijn.”

‘Altijd gedonder’

In het verleden hebben referenda tot “veel gedoe” geleid, zegt politiek verslaggever Carla Joosten. “Burgers willen graag inspreken, maar als het zover is gaat dat altijd met veel gedonder gepaard. Niet alle burgers zijn het natuurlijk met elkaar eens. Er zijn altijd een paar voortrekkers van een referendum. En de spelregels zijn een beetje onduidelijk.”

Veel referenda hebben uiteindelijk helemaal geen invloed op het beleid, zegt Joosten. “Dat hebben we gezien bij Europese referenda. In 2005 werd de EU-grondwet ter raadpleging aan de bevolking voorgelegd. De bevolking zei ‘nee’, en toch kwam er later een soort grondwet in de vorm van het verdrag van Lissabon.”

Het referendum in Limburg moet daarom wel vertrouwen wekken, zegt Van den Akker. “Het moet geen fopspeen zijn, waarna de bevolking de overheid niet meer zou vertrouwen. Het gaat erom of je geloofwaardig met de uitslag omgaat. Daarom is nu ook het voorstel dat wij een correctief bindend referendum invoeren waarbij de leden van Provinciale Staten bij voorbaat zeggen: ‘Als hier een referendum over komt, dan houden wij ons ook aan de uitslag.'”

Opkomst

Er wordt wel nog een eis gesteld aan de opkomst bij zo’n referendum, zegt Van den Akker. “Het kan niet zo zijn dat er door een paar duizend kiezers een belangwekkend besluit van Provinciale Staten ter zijde wordt geschoven. Wij stellen voor dat er een opkomstdrempel komt, namelijk 50 procent van de Limburgse kiezers.” Als alternatief kan er mogelijk ook voor een uitkomstdrempel worden gekozen. “Dat wil zeggen dat een derde van de kiesgerechtigden het besluit kan torpederen.”

Referenda die kwetsbare groepen in het gedrang zouden brengen, worden uitgesloten, zegt Van den Akker. “Het gaat om besluiten die grote maatschappelijke of sociale impact hebben. Bij de provincies zijn dat vaak besluiten over hoe je het ruimtelijk gebied inricht. Bijvoorbeeld de hoogte van de snelheid op provinciale wegen.”

LEES OOK: Commissie-Remkes pleit voor invoering bindend referendum: ‘Noodrem voor bevolking’

Door: Redactie