Met een controversieel reddingsplan willen de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Macron financieel zwakke lidstaten uit de brand helpen. De kosten? 500 miljard euro. Vandaag kwam Nederland samen met Oostenrijk, Zweden en Denemarken – oftewel de ‘zuinige vier’ – met een alternatief plan, met leningen in plaats van giften. “De Zuid-Europese landen zullen dat eenvoudigweg niet accepteren”, zegt Europarlementariër Derk Jan Eppink (Forum voor Democratie) in WNL op Zaterdag op NPO Radio 1.
Merkel en Macron willen dat Brussel 500 miljard euro leent op financiële markten. Vervolgens moet dat geld als gift worden verspreid over de EU, voornamelijk onder de regio’s die het zwaarst zijn getroffen. Het uitgegeven geld zou vervolgens via de meerjarenbegroting van de Europese Unie weer terugbetaald worden. De rijkste landen zouden dan het grootste deel moeten betalen. Daarbij wordt de meerjarenbegroting tevens een stuk groter dan dat hij nu is.
Geen giften
De vier landen, waaronder Nederland, willen niets horen over giften. “We kunnen niet akkoord gaan met instrumenten of maatregelen die zullen leiden tot gedeelde schulden of grote verhogingen van de meerjarenbegroting”, zeggen zij. Oostenrijk, Zweden en Denemarken willen een steunpakket dat bestaat uit leningen waar strenge voorwaarden over hervormingen aan verbonden zijn.
‘Noodfonds’
“De verstandige landen”, noemt Eppink deze vier landen. “Zij komen met een plan, zoals dat vroeger altijd ging. Vanuit een noodfonds. Dus als je een overstroming had, of een bosbrand, of een aardbeving, kon je vanuit Brussel noodgeld krijgen”, legt hij uit. “Dat systeem hebben Nederland en andere landen eigenlijk hierin ook, met leningen en voorwaarden. Het is absoluut een stap in de goede richting als het zou worden aangenomen.”
‘Geen condities’
Maar dat laatste is volgens Eppink het probleem: volgens de Europarlementariër zullen de zuidelijke landen niet akkoord gaan met dit plan. “Zij willen geen condities meer. Zij zeggen: wij moeten dat geld hebben, dat moet er komen, dat moet komen via giften, niet leningen.” Dat zie je volgens Eppink terug in het plan van Merkel en Macron: het grote verschil is daar dat er een element van gezamenlijke schuld in zit. “Op die manier willen de Zuid-Europese landen leningen krijgen, met een aflossingstermijn van 60 tot 70 jaar. Eigenlijk hoeven ze het nooit meer terug te betalen.”
“Het Nederlandse standpunt is dat het belangrijk is om mee te blijven spelen in de onderhandelingen, maar daar is geen meerderheid voor”, zegt Eppink. Han ten Broeke, directeur politieke zaken bij HCSS ziet dit allemaal iets positiever in, want “we hebben helemaal geen meerderheid nodig”. Elk land heeft namelijk een vetorecht. Wel heeft hij ook wat aanmerkingen: “Die giften kunnen ertoe leiden dat een deel van het bedrag dat landen kunnen lenen, dat je dat als gift uitgekeerd krijgt.” Dat betekent dat je als land alleen geld terug moet betalen over het gedeelte waar je in de begroten verantwoordelijk bent. “Nederland is dat voor zes procent, de Italianen geloof ik tien procent. Dat vind ik een verkeerd element”, is Ten Broeke het wel met Eppink eens.
Slagingskans
Ten Broeke denkt echter dat het stellen van voorwaarden door de vier ‘zuinige’ landen ‘best slagingskans heeft’. “Niet alleen Nederland en die andere drie zuinige denken daar zo over”, weet Ten Broeke. “De Baltische staten denken daar zo over, dus ik denk dat dit een heel eind kan komen.”
De voorwaarden die de vier landen aan het fonds willen stellen zijn dat het geld geïnvesteerd moet worden “in activiteiten die het meest bijdragen aan het herstel, zoals onderzoek en innovatie, in een versterking van de gezondheidssector en in de groene transitie”. Ook vinden ze het noodzakelijk om “de uitgaven te beschermen tegen fraude”.
Italië ontevreden over alternatief reddingsplan
Het zwaar door corona getroffen Italië heeft het plan van de zuinige vier meteen bekritiseerd. De zware recessie verdient “ambitieuze en innovatieve voorstellen” want de interne markt met zijn voordelen voor alle Europeanen is in gevaar, twitterde minister van Europese Zaken Enzo Amendola zaterdag. “Het plan van de ‘zuinige’ landen is defensief en onvoldoende.”
Una recessione così dura richiede proposte ambiziose e innovative come il #RecoveryFund. A rischio ci sono mercato interno e i suoi benefici per tutti gli europei. Il documento dei paesi ‘frugali’ è difensivo e inadatto. Serve più coraggio il 27 maggio dall’@EU_Commission 🇮🇹🇪🇺 pic.twitter.com/VZ6BCnYvCV
— Enzo Amendola 🇮🇹🇪🇺 (@amendolaenzo) May 23, 2020
De Europese Commissie presenteert woensdag haar voorstel voor een relancefonds. Na afloop moeten de 27 lidstaten het onderling eens worden. Ook het Europees Parlement heeft zijn zeg in begrotingszaken.
LEES OOK: Nederland toch bereid portemonnee te trekken voor steun Zuid-Europa
Door: Redactie